igkinolari_250px

Συνοπτική επισκόπηση της κρίσης στη Βενεζουέλα

Posted on Posted in Αναλύσεις, Βόρεια & Λατινική Αμερική, Διεθνείς Εξελίξεις

Γράφει ο Ιωάννης Γκινολάρι, Δόκιμος Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ

 

ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Εδώ και αρκετές εβδομάδες επικρατεί μια δύσκολη και ταραγμένη κατάσταση στην Βενεζουέλα. Η χώρα έχει ουσιαστικά χωριστεί σε δύο στρατόπεδα. Το ένα αφορά τον Πρόεδρο Μαδούρο και τους υποστηρικτές του (στρατός και κυβέρνηση) και το άλλο τον αρχηγό της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας Χουάν Γκουαϊδό και τους υποστηρικτές του (λαός της Βενεζουέλας).

Δεν είναι όμως μόνο η χώρα διχασμένη αλλά και η Διεθνής Κοινότητα.

Η Βενεζουέλα ανέκαθεν ήταν μια χώρα που εξαρτιόταν από την εξαγωγή πετρελαίου. Πως επομένως μια χώρα που συμπεριλαμβάνεται μεταξύ αυτών με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου οδηγήθηκε στην τωρινή κρίση ;

Οι κινήσεις που έγιναν ήταν λανθασμένες μετά τον θάνατο του Τσάβες το 2013[1]. Ο Μαδούρο όταν ανέλαβε την εξουσία επέκτεινε τις αρμοδιότητες του στρατού στην οικονομία παρά την αγνοία του στρατού για την διαχείριση του συγκεκριμένου τομέα και έτσι δεν υπήρξαν θετικά αποτελέσματα σε συνδυασμό μάλιστα με το γεγονός ότι τα έσοδα από το πετρέλαιο δεν επενδύθηκαν σε άλλους παραγωγικούς τομείς έτσι ώστε να μειωθεί και η εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές. Όλες αυτές οι λανθασμένες κινήσεις ήταν και αυτές που οδήγησαν την χώρα στην δύσκολη οικονομική κατάσταση που αντιμετωπίζει σήμερα.

ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΧΟΥΑΝ ΓΚΟΥΑΪΔΟ

Κάπου εδώ εμφανίζεται ο Χουάν Γκουαϊδό. Ο Γκουαϊδο έχει εκλεγεί μέλος της Εθνοσυνέλευσης στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές με το κόμμα Λαϊκή Βούληση του οποίου είναι μέλος από το 2009. Το 2018 εκλέγεται πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, μια θητεία που ξεκινά επίσημα στις αρχές του Ιανουαρίου 2019, όταν και ξεκινάει και η νέα θητεία του προέδρου Μαδούρο[2]. Στις 10 Ιανουαρίου ξεκινά επίσημα η θητεία του Μαδούρο, που όμως επέλεξε να μην ορκιστεί ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης, όπως προβλέπεται[3], αφού ήταν ελεγχόμενη από την αντιπολίτευση, αλλά ενώπιον του ελεγχόμενου από τον ίδιο(τον Μαδούρο) Ανωτάτου Δικαστηρίου. Η αντιπολίτευση αρνείται να αναγνωρίσει την νομιμότητα της δεύτερης θητείας του προέδρου. Ο Γκουαϊδό είχε κατορθώσει νωρίτερα και μέσα σε λίγα24ωρα να πείσει τους βουλευτές να κηρύξουν παράνομη την επανεκλογή του Μαδούρο και να υποσχεθούν αμνηστία σε όσους στρατιωτικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους τον αποκηρύξουν. Έτσι ξεκινά ένα ταραγμένο 10ημερο γεμάτο συγκρούσεις και συμπλοκές. Στις 23 Ιανουαρίου 2019 οπαδοί αλλά και αντίπαλοι του Μαδούρο διαδηλώνουν μαζικά και συγκρούονται στο δρόμο. Ο Χουάν Γκουαϊδό, μπροστά στο συγκεντρωμένο πλήθος ορκίζεται πρόεδρος και υπόσχεται στο λαό μια μεταβατική κυβέρνηση που θα οδηγήσει σε ελεύθερες εκλογές. Ο Μαδούρο διέταξε το Ανώτατο Δικαστήριο να προχωρήσει σε έρευνα κατά του Γκουαϊδό. Εν συνεχεία ο γενικός εισαγγελέας κατηγόρησε τον ηγέτη της αντιπολίτευσης ότι βοήθησε ξένες χώρες να αναμιχθούν σε εσωτερικές υποθέσεις. Ο Γκουαϊδό και η Εθνοσυνέλευση συνεχίζουν να ζητούν την διεξαγωγή ελεύθερων και διαφανών εκλογών , ωστόσο ο Μαδούρο αν και αφήνει ανοιχτή την πόρτα για συνομιλίες, συνεχίζει να απορρίπτει τα τελεσίγραφα Ευρωπαίων και Αμερικανών για διενέργεια εκλογών.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Όλες αυτές οι εξελίξεις στην Βενεζουέλα έχουν προκαλέσει την αντίδραση της Διεθνούς Κοινότητας η οποία έχει χωριστεί σε : α) κράτη και οργανισμούς που αναγνωρίζουν ως μεταβατικό Πρόεδρο της χώρας τον Γκουαϊδό β) κράτη και οργανισμούς που ζητούν διάλογο ή εκλογές και γ) κράτη που αναγνωρίζουν τον Μαδούρο ως νόμιμο Πρόεδρο της Βενεζουέλας.

 

α) κράτη και οργανισμοί που αναγνωρίζουν ως μεταβατικό Πρόεδρο της Βενεζουέλας τον Γκουαϊδό

ΗΠΑ: ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ήταν ο πρώτος επικεφαλής κράτους που ανακοίνωσε την στήριξή του στον Γκουαϊδό.

 

Καναδάς: «Στηρίζουμε την δέσμευσή του να οδηγήσει την Βενεζουέλα σε ελεύθερες και δίκαιες προεδρικές εκλογές», δήλωσε η ΥΠΕΞ Κριστιάν Φρίλαντ για τον Γκουαϊδό.

Βραζιλία, Χιλή, Αργεντινή, Κολομβία, Κόστα Ρίκα, Γουατεμάλα, Ονδούρα, Παναμάς, Παραγουάη, Περού, Γεωργία και Κόσοβο : όλες ανέφεραν ότι τάσσονται υπέρ του Γκουαϊδό και τον αναγνωρίζουν ως μεταβατικό πρόεδρο.

Βρετανία: ο ΥΠΕΞ Τζέρεμι Χαντ δήλωσε πως ο Μαδούρο δεν είναι ο νόμιμος ηγέτης της Βενεζουέλας τονίζοντας ότι ο Γκουαϊδο είναι το σωστό πρόσωπο για να οδηγήσει την χώρα στο μέλλον, χωρίς ωστόσο να τον αναγνωρίσει επίσημα ως πρόεδρο της χώρας.

 

β) κράτη και οργανισμοί που ζητούν διάλογο ή εκλογές

 

Μεξικό, Ευρωπαϊκή Ένωση, Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ηνωμένα Έθνη και Νορβηγία : όλοι ζητούν μια ειρηνική λύση και ελεύθερες-δίκαιες εκλογές.

 

γ) κράτη που αναγνωρίζουν ότι ο Μαδούρο παραμένει νόμιμος πρόεδρος της Βενεζουέλας.

 

Ρωσία, Τουρκία, Κίνα, Κούβα, Βολιβία και Ιράν : όλες αυτές οι χώρες στηρίζουν τον πρόεδρο Μαδούρο.

 

* Αναφορικά με την Ελλάδα : «ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει την αμέριστη στήριξη και την αλληλεγγύη του στον νόμιμο Πρόεδρο της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, ύστερα από την ενέργεια του ηγέτη της αντιπολίτευσης και Προέδρου της Εθνικής Εθνοσυνέλευσης της χώρας Χουάν Γκουαϊδό, να ανακηρύξει τον εαυτό του προσωρινό Πρόεδρο της χώρας, αμφισβητώντας, η αντιπολίτευση, το αποτέλεσμα των Προεδρικών εκλογών του περασμένου Μαΐου»

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: η κατάσταση που επικρατεί στη Βενεζουέλα είναι για γερά νεύρα και σίγουρα θα αποσχολήσει την Διεθνή Κοινότητα για πολύ καιρό με τα αποτελέσματα αυτής να κρίνονται ακόμη αβέβαια.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

 

[1] το 2011 ο Τσάβες ασθένησε σοβαρά από καρκίνο. Μετά από σθεναρή μάχη, απεβίωσε  τελικά στις 5 Μαρτίου 2013.

[2] στις 20 Μαΐου 2018 , ο Μαδούρο επανεξελέγη πρόεδρος της Βενεζουέλας με το Συμβούλιο του Ατλαντικού και τους Financial Times να περιγράφουν το αποτέλεσμα ως μια εκλογική διαδικασία που είχε την χαμηλότερη προσέλευση  ψηφοφόρων στην σύγχρονη ιστορία της Βενεζουέλας .

[3] Σύμφωνα με το άρθρο 231 του Συντάγματος της Βενεζουέλας, η ορκωμοσία έπρεπε να γίνει τη συγκεκριμένη ημερομηνία ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης. Ωστόσο, το συγκεκριμένο άρθρο επίσης αναφέρει ότι «σε περίπτωση απρόβλεπτων γεγονότων» η ορκωμοσία μπορεί να πραγματοποιηθεί ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Αναφέρεται ότι: ‘’ Ο εκλεγόμενος υποψήφιος αναλαμβάνει καθήκοντα Προέδρου της Δημοκρατίας την 10η Ιανουαρίου του πρώτου έτους της συνταγματικής του περιόδου, μέσω ορκωμοσίας ενώπιον της Εθνικής Συνέλευσης. Αν για οποιοδήποτε λόγο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν μπορεί να ορκιστεί ενώπιον της Εθνικής Συνέλευσης, ορκίζεται ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου’’. Στην δεύτερη περίπτωση μάλιστα το Σύνταγμα δεν διευκρινίζει χρονική περίοδο.

 

ΠΗΓΕΣ:

 

http://marketnews.gr/article/2285469/ti-odhghse-th-benezouela-sthn-oikonomiki-krish

 

https://www.athensvoice.gr/world/516467_venezoyela-pos-ftasame-ston-hoyan-gkoyaido-kai-sti-megali-anatropi

 

https://www.defence-point.gr/news/venezoyela-ereyna-toy-anotatoy-dikastirioy-gia-ton-gkoyaido-dietaxe-o-madoyro

 

https://www.cnn.gr/news/politiki/story/163134/madoyro-stirizei-o-syriza-alla-zita-dialogo-kai-eiriniki-lysi

 

http://www.gazzetta.gr/plus/diethni/article/1317464/poioi-anagnorizoyn-proedro-tis-venezoyelas-ton-madoyro-kai-poioi-anagnorizoyn-ton-gkoyaido