Η νέα Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης

 Γράφει ο Γιώργος Κουκάκης*, Κύριος Ερευνητής ΚΕΔΙΣΑ

 

Στις 10 Μαρτίου 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε τη νέα Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης[1] (European Union Maritime Security Strategy, EUMSS) καθώς και ένα Σχέδιο Δράσης[2] (Action Plan) για την εφαρμογή της. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση τύπου «Η θαλάσσια ασφάλεια είναι ζωτικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της. Μαζί, τα κράτη μέλη της ΕΕ σχηματίζουν τη μεγαλύτερη συνδυασμένη αποκλειστική οικονομική ζώνη στον κόσμο. Η οικονομία της ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από έναν ακίνδυνο και ασφαλή ωκεανό. Πάνω από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου είναι θαλάσσιο και τα δύο τρίτα περίπου του παγκόσμιου πετρελαίου και φυσικού αερίου είτε εξάγονται στη θάλασσα είτε μεταφέρονται μέσω θαλάσσης. Έως και το 99% των παγκόσμιων ροών δεδομένων μεταδίδεται μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων. Ο παγκόσμιος θαλάσσιος τομέας πρέπει να είναι ασφαλής για να απελευθερωθεί το πλήρες δυναμικό των ωκεανών και της βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας. Η ΕΕ σκοπεύει να ενισχύσει το ευρύ φάσμα εργαλείων που διαθέτει για την προώθηση της θαλάσσιας ασφάλειας, τόσο σε πολιτικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο». [3]

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι η πρώτη Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας της ΕΕ εγκρίθηκε από το Συμβούλιο της ΕΕ στις 24 Ιουνίου 2014,[4] ενώ σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συμβάλλει στην ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών αρχών, την προώθηση της διακυβέρνησης βάσει κανόνων στη θάλασσα, την ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των λοιπών διεθνών δρώντων σε ζητήματα θαλάσσιας ασφάλειας, καθώς και την ενδυνάμωση της αυτονομίας της ΕΕ και της ικανότητας αντίδρασης για την αντιμετώπιση θαλάσσιων απειλών και προκλήσεων.[5] Επιπρόσθετα, επέτρεψε στην ΕΕ να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως παγκόσμιος δρώντας θαλάσσιας ασφάλειας μέσω της διεξαγωγής αυτόνομων ναυτικών επιχειρήσεων όπως η επιχείρηση «ATALANTA»[6] και «IRINI»[7], της ανάπτυξης Συντονισμένης Θαλάσσιας Παρουσίας (Coordinated Maritime Presences, CMP) στον Κόλπο της Γουινέας και τον Βορειο-Δυτικό Ινδικό Ωκεανό, αλλά και την ενδυνάμωση των δεσμών της ΕΕ με τους εταίρους της.[8]

 

Εικόνα 1: Ενημερωτικό έντυπο σχετικά με τη Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας του 2014

Πηγή: Publications Office of the European Union

 

 

Η Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας της ΕΕ του 2014 έθεσε ως βασικές αρχές (Εικόνα 1) τη διατομεακή προσέγγιση (cross-sectoral approach), τη λειτουργική ακεραιότητα (functional integrity), τον θαλάσσιο πολυμερισμό (maritime multilateralism) και το σεβασμό των κανόνων και των αρχών (respect for rules and principles).[9] Επίσης καθόρισε τους ακόλουθους πέντε βασικούς τομείς[10] άμεσης δράσης:

1. Εξωτερική δράση, επιδιώκοντας την υιοθέτηση μιας συντονισμένης προσέγγισης, την ενίσχυση της ευρωπαϊκής διορατικότητας, ενδυναμώνοντας και υποστηρίζοντας την περιφερειακή αντίδραση της ΕΕ, υποστηρίζοντας την οικοδόμηση δυνατοτήτων, ενισχύοντας την ετοιμότητα της ΕΕ και προωθώντας την επίλυση διαφορών βάσει της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για  το Δίκαιο της Θάλασσας (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS).
2. Θαλάσσια επίγνωση, επιτήρηση και διαμοιρασμό πληροφοριών, κυρίως μέσω του Κοινού Περιβάλλοντος Ανταλλαγής Πληροφοριών[11] (Common Information Sharing Environment, CISE) το οποίο λειτουργεί ως κόμβος πληροφοριών.
3. Ανάπτυξη δυνατοτήτων, με έμφαση στην τεχνολογία, την πολυχρησία, το διαμοιρασμό των καλών πρακτικών και την παροχή πληροφοριών.
4. Διαχείριση κινδύνου, προστασία κρίσιμων θαλάσσιων υποδομών και αντίδραση σε κρίσεις, επιδιώκοντας τη διεξαγωγή κοινής ανάλυσης κινδύνου και την προώθηση κατανόησης και διαλειτουργικότητας.
5. Έρευνα και καινοτομία στη θαλάσσια ασφάλεια, την επιμόρφωση και την εκπαίδευση, επιδιώκοντας τη διεξαγωγή κοινών εκπαιδεύσεων και ασκήσεων και την καθιέρωση πολιτικο-στρατιωτικού προγράμματος για έρευνα και καινοτομία.

Ο κύριος λόγος που οδήγησε την ΕΕ στην αναθεώρηση της Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας το 2023, είναι αφενός η αξιοσημείωτη αύξηση των απειλών και προκλήσεων ασφάλειας που παρατηρούνται στο σύγχρονο θαλάσσιο περιβάλλον και αφετέρου η ανάγκη εναρμόνισής της με τις υπόλοιπες Πολιτικές και τα εργαλεία που έχει αναπτύξει η ΕΕ και ιδιαιτέρως με τη Στρατηγική Πυξίδα (Strategic Compass).[12] Μερικές δε από τις αναδυόμενες απειλές που καλείται να αντιμετωπίσει η ΕΕ αφορούν τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό σε περιοχές στρατηγικού ενδιαφέροντος της ΕΕ (Εικόνα 3),[13] την κλιματική αλλαγή και τη θαλάσσια μόλυνση, τις υβριδικές απειλές και τις κυβερνοαπειλές, καθώς και συνεχιζόμενες απειλές όπως η τρομοκρατία, η πειρατεία, το παράνομο εμπόριο ανθρώπων, όπλων και ναρκωτικών, η παράνομη αλιεία, κ.ά.

 

 

Εικόνα 2: Ενημερωτικό έντυπο σχετικά με τη Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας του 2023

Πηγή: European Commission

 

 

 

Οι 5 βασικοί αντικειμενικοί σκοποί (Εικόνα 2) της νέας Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας της ΕΕ είναι οι ακόλουθοι:

1. Προστασία των συμφερόντων της ΕΕ στη θάλασσα.
2. Προστασία των φυσικών πόρων και του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
3. Διατήρηση του διεθνούς δικαίου με έμφαση την UNCLOS.
4. Έγκαιρη και αποτελεσματική αντίδραση στις αναδυόμενες απειλές.
5. Εξασφάλιση σχετικής επιμόρφωσης και εκπαίδευσης για την αντιμετώπιση των απειλών.

Επιπλέον καθορίζονται οι ακόλουθοι 6 Στρατηγικοί Στόχοι (Εικόνα 3):

1. Εντατικοποίηση των θαλάσσιων δραστηριοτήτων, έχοντας ως βασικές δράσεις «[…] τη διοργάνωση ετήσιας ναυτικής άσκησης σε επίπεδο ΕΕ, την ενίσχυση των υφιστάμενων ναυτικών επιχειρήσεων της ΕΕ, την ανάπτυξη περαιτέρω ακτοφυλακής σε θαλάσσιες λεκάνες γύρω από την ΕΕ και την επέκταση της έννοιας των συντονισμένων θαλάσσιων παρουσιών σε νέες θαλάσσιες περιοχές ενδιαφέροντος».
2. Συνεργασία με εταίρους, έχοντας ως βασικές δράσεις «[…] την εμβάθυνση της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ, την ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων με ομοϊδεάτες χώρες, περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς, την αποστολή αξιωματικών συνδέσμων της ΕΕ σε κέντρα ναυτιλιακών πληροφοριών σε χώρες εκτός ΕΕ και την προώθηση του διαλόγου και των βέλτιστων πρακτικών μέσω των φόρουμ λειτουργίας της ακτοφυλακής».
3. Ηγετική θέση στην επίγνωση της κατάστασης στον θαλάσσιο τομέα, έχοντας ως βασικές δράσεις «[…] την ενίσχυση του CISE και του MARSUR[14] καθώς και την ενίσχυση της επιτήρησης των παράκτιων και ανοιχτής θαλάσσης περιπολικών σκαφών».
4. Διαχείριση των κινδύνων και απειλών, έχοντας ως βασικές δράσεις «[…] τη διεξαγωγή τακτικών ναυτικών ασκήσεων στις οποίες συμμετέχουν πολιτικές και στρατιωτικές οντότητες, την παρακολούθηση και προστασία των κρίσιμων θαλάσσιων υποδομών και πλοίων από φυσικές απειλές και κυβερνοαπειλές, την αντιμετώπιση μη εκρηγνυομένων πυρομαχικών και ναρκών στη θάλασσα, καθώς και την ανάπτυξη περαιτέρω ευαισθητοποίησης και ετοιμότητας για την αντιμετώπιση απειλών που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος».
5. Ενίσχυση των δυνατοτήτων, έχοντας ως βασικές δράσεις «[…] την ανάπτυξη κοινών απαιτήσεων και εννοιών για τις αμυντικές τεχνολογίες στον θαλάσσιο τομέα και την εντατικοποίηση των εργασιών σε έργα όπως η ευρωπαϊκή κορβέτα περιπολίας ή η βελτίωση των ανθυποβρυχιακών ικανοτήτων».
6. Επιμόρφωση και εκπαίδευση, έχοντας ως βασικές δράσεις «[…] την ενίσχυση των απαιτήσεων έναντι υβριδικών απειλών και απειλών κυβερνοασφάλειας, ιδίως από την πλευρά των πολιτών και τη διεξαγωγή εκπαίδευσης και κοινών ασκήσεων ανοικτών σε εταίρους εκτός ΕΕ».

 

Εικόνα 3: Ενημερωτικό έντυπο σχετικά με τη Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας του 2023

Πηγή: European Commission

 

 

Το Σχέδιο Δράσης τέλος (Εικόνα 4), αναλύει τους έξι στρατηγικούς στόχους σε επιμέρους ενέργειες θέτοντας ένα σαφές χρονοδιάγραμμα με εύρος από το 2023 μέχρι το 2026, αλλά και καθορίζοντας τους υπεύθυνους δρώντες οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με την υλοποίηση των ενεργειών.[15] Για την ακρίβεια ο 1^ος στρατηγικός στόχος (εντατικοποίηση των θαλάσσιων δραστηριοτήτων) έχει διαχωριστεί σε δύο στρατηγικούς υπο-στόχους, την «Επέκταση του ρόλου και των δράσεων της ΕΕ στον τομέα της θαλάσσιες λεκάνες γύρω από την ΕΕ και στο εξωτερικό» ο οποίος αποτελείται από 34 επιμέρους ενέργειες και την «Προώθηση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και καταπολέμηση της παράνομης δραστηριότητας στη θάλασσα» ο οποίος αποτελείται από 12 επιμέρους ενέργειες.

Ο 2^ος στρατηγικός στόχος (συνεργασία με εταίρους) έχει διαχωριστεί σε τρεις στρατηγικούς υπο-στόχους, την «Ενίσχυση της συνεργασίας με ομοϊδεάτες και στρατηγικούς εταίρους» ο οποίος αποτελείται από 8 επιμέρους ενέργειες, τη «Συνεργασία με εταίρους εκτός της ΕΕ για την ενίσχυση της ναυτιλίας και της επιτήρησης» ο οποίος αποτελείται από 4 επιμέρους ενέργειες και την «Ενίσχυση της συνεργασίας σε διμερές και πολυμερές επίπεδο» ο οποίος αποτελείται από 2 επιμέρους ενέργειες.

Ο 3^ος στρατηγικός στόχος (ηγετική θέση στην επίγνωση της κατάστασης στον θαλάσσιο τομέα) έχει διαχωριστεί σε δύο στρατηγικούς υπο-στόχους, την «Ενίσχυση της επίγνωσης της ΕΕ στο θαλάσσιο τομέα» ο οποίος αποτελείται από 16 επιμέρους ενέργειες και τη «Συνεργασία με σχετικούς εταίρους εκτός ΕΕ για λύσεις διαλειτουργικότητας για την κοινή χρήση πληροφοριών θαλάσσιας επιτήρησης» ο οποίος αποτελείται από 2 επιμέρους ενέργειες.

Ο 4^ος στρατηγικός στόχος (διαχείριση των κινδύνων και απειλών) έχει διαχωριστεί σε οκτώ στρατηγικούς υπο-στόχους. Οι τρεις πρώτοι από αυτούς αφορούν την «Περαιτέρω ανάπτυξη της ευαισθητοποίησης και ετοιμότητα για την αντιμετώπιση απειλών που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος» στόχο που αποτελείται από 5 επιμέρους ενέργειες, την «Αύξηση της ανθεκτικότητας και της προστασίας των κρίσιμων θαλάσσιων υποδομών και των θαλάσσιων μέσων» που αποτελείται από 7 επιμέρους ενέργειες, την «Ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας» με 5 επιμέρους ενέργειες και την «Ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ΕΕ και βελτίωση της ανταπόκρισης σε παρεμβάσεις και χειραγώγηση των πληροφοριών και άλλες υβριδικές απειλές που αφορούν τη θαλάσσια ασφάλεια» που αποτελείται από 2 επιμέρους ενέργειες.

Οι υπόλοιποι πέντε στρατηγικοί υπο-στόχοι αφορούν την «Εκτίμηση των πιθανών επιπτώσεων στην ασφάλεια των άμεσων ξένων επενδύσεων στις θαλάσσιες υποδομές» που αποτελείται από μία επιμέρους ενέργεια, την «Ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης ανταπόκρισης σε μη εκρηγνυόμενα πυρομαχικά στις θαλάσσιες λεκάνες γύρω από την ΕΕ» που αποτελείται από μία επιμέρους ενέργεια, την «Εντατικοποίηση της δράσης για την προετοιμασία για τρομοκρατικές πράξεις, παράνομες πράξεις, απειλές της ελευθερίας ναυσιπλοΐας και υβριδικές απειλές» που αποτελείται από 3 επιμέρους ενέργειες και την «Ενίσχυση της ικανότητας συμβολής στην καταπολέμηση των οργανωμένων και σοβαρών διεθνών απειλών και παράνομων δραστηριοτήτων για την αύξηση της εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ» που αποτελείται από 2 επιμέρους ενέργειες.

Εικόνα 4: Η πρώτη σελίδα του Σχεδίου Δράσης της Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας του 2023

Πηγή: European Commission

Ο 5^ος στρατηγικός στόχος (ενίσχυση των δυνατοτήτων) έχει διαχωριστεί σε τρεις στρατηγικούς υπο-στόχους, την «Ανάπτυξη των απαραίτητων ικανοτήτων για ενδυνάμωση των υποβρύχιων δυνατοτήτων» με 7 επιμέρους ενέργειες και την «Υποστήριξη του Πολεμικού Ναυτικού και της Ακτοφυλακής των ευρωπαϊκών κρατών για την ανάπτυξη κρίσιμων τεχνολογιών και βιομηχανικών ικανοτήτων» με 10 επιμέρους ενέργειες.

Ο 6^ος στρατηγικός στόχος (επιμόρφωση και εκπαίδευση) έχει διαχωριστεί σε τέσσερις στρατηγικούς υπο-στόχους, τον «Διαμοιρασμό της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και των δεξιοτήτων σε όλους τους τομείς, το Στρατιωτικό Επιτελείο και τις χώρες εταίρους» με 5 επιμέρους ενέργειες, την «Κεφαλαιοποίηση του έργου που επιτελείται από οργανισμούς και φόρα» με 3 επιμέρους ενέργειες, την «Ενδυνάμωση των ικανοτήτων ψηφιακής και υβριδικής ασφάλειας και προγραμμάτων σπουδών στον θαλάσσιο τομέα» με 3 επιμέρους ενέργειες και την «Οικοδόμηση ικανοτήτων» με 3 επιμέρους ενέργειες.

 

Ολοκληρώνοντας την ανάλυση σχετικά με τη Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας της ΕΕ, θα πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι τόσο η εν λόγω Στρατηγική όσο και το Σχέδιο Δράσης – αν και έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ – θα πρέπει να εγκριθούν τυπικά και από το Συμβούλιο της ΕΕ, το οποίο θα εκδώσει σχετικό έγγραφο με τα συμπεράσματά του. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ θα πρέπει μετά από τρία χρόνια – δηλαδή το 2026 – να εκδώσουν αναφορά προόδου σχετικά με τα αποτελέσματα της εν λόγω Στρατηγικής.[16]

Όσον αφορά την Ελλάδα, αξίζει να επισημανθεί ότι η εν λόγω Στρατηγική θα πρέπει να τύχει ανάλογης «εκμετάλλευσης» από την πολιτική ηγεσία, καθώς μέσω αυτής εξυπηρετούνται ορισμένα σημαντικά εθνικά μας συμφέροντα. Καταρχάς, στο πλαίσιο της Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας της ΕΕ λειτουργεί η επιχείρηση «Poseidon»[17] του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής FRONTEX,[18] η οποία συνδράμει τη χώρα μας όσον αφορά την επιτήρηση των θαλάσσιων συνόρων μας με την Τουρκία. Μέσω της Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας επομένως εξασφαλίζεται – στο μέτρο του δυνατού – ο έλεγχος των μεταναστευτικών ροών.

Επιπλέον, η Ελλάδα συμμετέχει με προσωπικό και μέσα στις επιχειρήσεις «ATALANTA» και «IRINI»,[19] αποκομίζοντας σημαντικά επιχειρησιακά οφέλη για το συμμετέχον προσωπικό το οποίο συνεργάζεται με προσωπικό άλλων κρατών διευρύνοντας τους ορίζοντές του, αυξάνοντας την επιχειρησιακή του ικανότητα και εφαρμόζοντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες της ΕΕ. Επίσης μέσω της συμμετοχής του προβάλλεται η εικόνα της χώρας μας ως παράγοντας ασφάλειας και σταθερότητας. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η χώρα μας είχε αναλάβει τη διοίκηση της επιχείρησης «ATALANTA» κατά το πρώτο τετράμηνο του 2009,[20] ενώ ο Διοικητής (Force Commander) της Δύναμης της επιχείρησης «IRINI» κατά τη στιγμή της συγγραφής του κειμένου είναι ο Έλληνας Αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, Αρχιπλοίαρχος Στυλιανός Δημόπουλος.[21]

Ένας ακόμα παράγοντας που πρέπει να αξιοποιηθεί από την ελληνική πλευρά είναι ο διαμοιρασμός των πληροφοριών μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, ο οποίος πραγματοποιείται μέσω του Κοινού Περιβάλλοντος Ανταλλαγής Πληροφοριών (Common Information Sharing Environment, CISE) το οποίο συγκεντρώνει πληροφορίες από πάνω από 300 ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές σε τομείς όπως «η ασφάλεια και προστασία των θαλάσσιων μεταφορών, ο έλεγχος της αλιείας, η ετοιμότητα και αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης, η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τα τελωνεία, ο έλεγχος των συνόρων, η γενική επιβολή του νόμου και η άμυνα»[22], αλλά και του συστήματος Θαλάσσιας Επιτήρησης (Maritime Surveillance, MARSUR) το οποίο «[…] επιτρέπει το διάλογο μεταξύ των ευρωπαϊκών συστημάτων ναυτιλιακών πληροφοριών […] και αποσκοπεί στη βελτίωση της κοινής «αναγνωρισμένης θαλάσσιας εικόνας», διευκολύνοντας την ανταλλαγή επιχειρησιακών ναυτιλιακών πληροφοριών και υπηρεσιών, όπως θέσεις πλοίων, ίχνη, δεδομένα αναγνώρισης, συνομιλίες ή εικόνες».[23]

Συν τοις άλλοις, η εφαρμογή της Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας της ΕΕ εξυπηρετεί και τις εθνικές θέσεις της χώρας μας όσον αφορά την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών με την Τουρκία, καθώς όπως αναφέρθηκε μία από τις βασικές αρχές της εν λόγω Στρατηγικής είναι και η επίλυση των διαφορών βάσει της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για  το Δίκαιο της Θάλασσας (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS). Η εν λόγω αρχή αποτελεί διαχρονική θέση της Ελλάδας, χωρίς ωστόσο να γίνεται αποδεκτή από την Τουρκία η οποία απορρίπτει θεμελιώδεις διατάξεις της UNCLOS.[24] Η εν λόγω Στρατηγική μπορεί επομένως να χρησιμοποιηθεί και ως «μοχλός πίεσης» έναντι της Τουρκίας, λαμβάνοντας υπόψιν το γεγονός ότι η γείτονα χώρα αποτελεί ακόμα κράτος υποψήφιο για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ως τέτοιο οφείλει να εφαρμόζει τις πολιτικές της και να επιλύσει κάθε διαφορά της προκειμένου να προσχωρήσει στην ΕΕ.[25]

Θα πρέπει τέλος να επισημανθεί το γεγονός ότι η επέκταση των θαλάσσιων επιχειρήσεων της ΕΕ στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού ενδέχεται να προκαλέσει την αντίδραση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Η συγκεκριμένη περιοχή αποτελεί ζωτικό χώρο για τον Ασιατικό γίγαντα,[26] ο οποίος έχει δηλώσει επανειλημμένως ότι επιθυμεί τα υπόλοιπα κράτη να σέβονται την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα, να απέχουν από επιθετικές ενέργειες και να μην αναμειγνύονται στις εσωτερικές της υποθέσεις.[27]

*Η παρούσα ανάλυση πρωτοδημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της Ελληνικής έκδοσης της HuffPost (22/03/2023)

Πηγές

[1] European Commission, «JOINT COMMUNICATION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL on the update of the EU Maritime Security Strategy and its Action Plan «An enhanced EU Maritime Security Strategy for evolving maritime threats»». JOIN(2023) 8 final, 10 March 2023. https://oceans-and-fisheries.ec.europa.eu/system/files/2023-03/join-2023-8_en.pdf (14/03/2023).

[2] European Commission, «ANNEX to the Joint Communication to the European Parliament and the Council on the update of the EU Maritime Security Strategy and its Action Plan «An enhanced EU Maritime Security Strategy for evolving maritime threats»». JOIN(2023) 8 final, 10 March 2023. https://oceans-and-fisheries.ec.europa.eu/system/files/2023-03/join-2023-8-annex_en.pdf (14/03/2023).

[3] European Commission, «Maritime Security: EU updates Strategy to safeguard maritime domain against new threats». Press Release, 10 March 2023. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_23_1483 (14/03/2023).

[4] Council of the European Union, «European Union Maritime Security Strategy». 11205/14, 24 June 2014. https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST%2011205%202014%20INIT/EN/pdf (14/03/2023).

[5] European Commission, «Questions and Answers on the EU Maritime Security Strategy». Questions and Answers, 10 March 2023. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_23_1482 (14/03/2023).

[6] European Union External Action, «EU Naval Force Operation ATALANTA». https://eunavfor.eu/mission (15/03/2023).

[7] European Union External Action, «EUNAVFOR MED Operation IRINI». https://www.operationirini.eu/about-us/ (15/03/2023).

[8] European Commission, οπ.π.

[9] Council of the European Union, «European Union Maritime Security Strategy».  οπ.π. σσ. 4-5.

[10] Council of the European Union, «European Union Maritime Security Strategy».  οπ.π. σσ. 8-15.

[11] European Commission, «Common information sharing environment (CISE)». https://oceans-and-fisheries.ec.europa.eu/ocean/blue-economy/other-sectors/common-information-sharing-environment-cise_en (14/03/2023).

[12] Κουκάκης Γεώργιος, «Προς τα που δείχνει η Στρατηγική Πυξίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ), 1 Απριλίου 2022. https://kedisa.gr/pros-ta-pou-deichnei-i-stratigiki-pyksida-tis-evropaikis-enosis/ (14/03/2023).

[13] Αυτές περιλαμβάνουν το Κέρας της Αφρικής, τον Ινδικό Ωκεανό, τον Κόλπο της Γουινέας, τον Ινδο-Ειρηνικό, κ.ά.

[14] European Defence Agency, «Maritime Surveillance (MARSUR)». https://eda.europa.eu/what-we-do/all-activities/activities-search/maritime-surveillance-(marsur) (15/03/2023).

[15] Οι κυριότεροι από αυτούς είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης της ΕΕ, το Στρατιωτικό Επιτελείο, ο FRONTEX, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ελέγχου της Αλιείας και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στη Θάλασσα.

[16] European Commission, «Maritime Security: EU updates Strategy to safeguard maritime domain against new threats». Οπ.π.

[17] FRONTEX, «Operation Poseidon (Greece)». https://frontex.europa.eu/we-support/main-operations/operation-poseidon-greece-/ (15/03/2023).

[18] Κουκάκης Γεώργιος, «FRONTEX: Η αναβάθμιση του “αφανή” Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής – Συγγραφέας: Κουκάκης Γεώργιος, απόφοιτος ΣΣΕ, ΜΔΕ στη Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο, Πανεπιστήμιο Αιγαίου – 13.02.2022». Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, 13 Φεβρουαρίου 2022. https://elisme.gr/frontex-13-02-2022/ (15/03/2023)

[19] Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας, «Πίνακας Ελληνικών Συμμετοχών σε Επιχειρήσεις Υποστήριξης Ειρήνης». https://geetha.mil.gr/wp-content/uploads/2021/08/eirhneutikes__apostoles.pdf (15/03/2023).

[20] Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας, «Επιχείρηση ΕΕ “ATALANTA”». 31 Οκτωβρίου 2009. https://geetha.mil.gr/epicheirisi-ee-quot-atalanta-quot/ (15/03/2023).

[21] EUNAVFOR MED operation IRINI, «Chain of command». https://www.operationirini.eu/about-us/#chain_of_command (15/03/2023).

[22] European Commission, «Common information sharing environment (CISE)». Οπ.π.

[23] European Defence Agency, «Maritime Surveillance (MARSUR)». Οπ.π.

[24] Κουκάκης Γεώργιος, «Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ): Οι προσπάθειες οριοθέτησής της από τα κράτη της Ανατολικής Μεσογείου». Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ), 7 Φεβρουαρίου 2022. https://kedisa.gr/apokleistiki-oikonomiki-zoni-aoz-oi-prospatheies-oriothetisis-tis-apo-ta-krati-tis-anatolikis-mesogeiou/ (16/03/2023).

[25] Κουκάκης Γεώργιος, «Η πορεία ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1999-2022)». Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ), 8 Μαρτίου 2023. https://kedisa.gr/i-poreia-entaksis-tis-tourkias-stin-evropaiki-enosi-1999-2022/ (16/03/2023).

[26] Jakub Šrámek, «South China Sea Dispute». Center for International Strategic Analyses (KEDISA), 15 December 2022. https://kedisa.gr/en/south-china-sea-dispute/ (16/03/2023).

[27] Κουκάκης Γεώργιος, «Κίνα: Η επανεκλογή του Σι, το δόγμα της ειρηνικής ανόδου και το νέο διεθνές περιβάλλον». Huffpost Greece, 1 Νοεμβρίου 2022. https://www.huffingtonpost.gr/entry/kina-e-epanekloye-toe-si-to-doyma-tes-eirenikes-anodoe-kai-to-neo-diethnes-perivallon_gr_635a31efe4b04dfacf7c5279 (16/03/2023).