Ελληνικά
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος, Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ
Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2025, συμπληρώνονται τρία χρόνια από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Στις 12 Φεβρουαρίου 2025 έλαβε χώρα η συνάντηση της Ομάδα Μεσολάβησης για την Άμυνα της Ουκρανίας, στην οποία συμμετείχαν υπουργοί του ΝΑΤΟ και το ουκρανικό συμβούλιο. Στην συνάντηση αυτή συμμετείχε για πρώτη φορά ο νέος Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Πίτ Χέγκσεθ.
Kι αυτή ήταν μόνο η αρχή ενός ντόμινο εξελίξεων, με απρόβλεπτες συνέπειες…
O Αμερικανός υπουργός, κατά τη συνέντευξη του, εξέπληξε την Ευρώπη δυσάρεστα. Αρχικά μίλησε για τον πόλεμο στην Ουκρανία τονίζοντας ότι η κυβέρνηση Τράμπ δεν έχει ως προτεραιότητα την συνέχιση της βοήθειας προς την Ουκρανία , αλλά επιθυμεί διακαώς την λήξη του πολέμου. Επίσης, σημείωσε ότι η απελευθέρωση όλων των κατεχόμενων ουκρανικών εδαφών, συμπεριλαμβανομένης και της Κριμαίας, δεν είναι ρεαλιστικός στόχος αλλά ούτε και προϋπόθεση για το τέλος των εχθροπραξιών.
Και δεν σταμάτησε εκεί , αφού επίσης σημείωσε ότι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν είναι μία ρεαλιστική επιλογή, μιας και αυτό θα γενίκευε την πολεμική σύρραξη. Εκείνο όμως που έκανε ίσως την μεγαλύτερη εντύπωση στα μέλη του ΝΑΤΟ, είναι ότι ο Χέγκσεθ ναι μεν συμφώνησε για εγγυήσεις ασφαλείας υπέρ της Ουκρανίας , ωστόσο κατέστησε σαφές ότι οι ΗΠΑ δεν θα λάβουν μέρος σε μια ειρηνευτική δύναμη που θα σταλεί στην Ουκρανία, μετά την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Έτσι, με την δήλωση του αυτή κατέστησε σαφές ότι η Ευρώπη δεν θα επιβαρυνθεί μόνο με την ανοικοδόμηση, αλλά και με την εφαρμογή επί του πεδίου της όποιας συμφωνίας υπογραφεί. Στην ουσία, δηλώνει ότι η ειρηνευτική δύναμη θα αποτελείται αποκλειστικά από ευρωπαϊκά στρατεύματα.
Λίγες ώρες μετά τις εκπλήξεις που επιφύλαξε ο Χέγκσεθ στην συνεδρίαση της Ομάδας Επαφής για την Ουκρανία, ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου Τράμπ αντιστράτηγος εν αποστρατεία Κίθ Κέλλονγκ επισκέφτηκε το Κίεβο, και συναντήθηκε με τον κορυφαίο σύμβουλο του Ουκρανού Προέδρου Αντρέι Γερμάκ. Ο Κίθ Κέλονγκ φαίνεται ότι περιέγραψε στον ουκρανό αξιωματούχο τις θέσεις του προέδρου Τράμπ για μια διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία. Αντιδρώντας, ο Γερμάκ κάλεσε την κυβέρνηση Τράμπ να μην εξαπατηθεί από τις υποσχέσεις που έχει δώσει ο πρόεδρος Πούτιν.
Οι παραπάνω θέσεις των ΗΠΑ, όπως είναι φυσικό, προκαλούν έντονο προβληματισμό όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά και στην Ευρώπη. Ο Ζελένσκι, κατά την ομιλία του στην διάσκεψη του Μονάχου, δήλωσε ότι η ανάγκη για την δημιουργία ενόπλων δυνάμεων από πλευράς της Ευρωπαϊκής ένωσης είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
Στις 15 Φεβρουαρίου 2025 ο Κέλονγκ γνωστοποίησε ότι θα παρουσιάσει εντός των επόμενων εβδομάδων το ειρηνευτικό σχέδιο του προέδρου Τράμπ. Αρχικά, ο αμερικανός στρατηγός στο Μόναχο σημείωσε ότι ο πόλεμος της Ουκρανίας αποτελεί την σκληρότερη μέχρι στιγμής σύγκρουση του 21ου αιώνα ,και ο πρόεδρος Τράμπ θέλει να τον σταματήσει με κάθε τρόπο. Σημείωσε επίσης με νόημα ότι ο πρόεδρος Πούτιν δεν έκανε καμία επιθετική ενέργεια κατά της Δύσης, όσο ήταν πρόεδρος ο Ντόναλντ Τράμπ.
Και εδώ πρέπει να παρατηρήσουμε ότι, στην ουσία, όλες οι στρατιωτικές επιτυχίες της Ρωσίας έγιναν σε περιόδους που ο Τράμπ δεν ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ : Η Ρωσία κατέλαβε την Νότια Οσετία και την Αμπχαζία το 2008 επί προεδρίας Μπούς του Νεότερου. Την Κριμαία το 2014 η Ρωσία την κατέλαβε επί προεδρίας Ομπάμα ενώ η πλήρης ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έλαβε χώρα επί προεδρίας Μπάιντεν. Σύμπτωση; Mάλλον όχι…
Οι αξιωματούχοι του Τράμπ, με την δήλωση αυτή, προσπαθούν να δημιουργήσουν μια ‘’υπερασπιστική γραμμή’’ για να απαντήσουν σε όσους ασκούν κριτική στην συμφωνία ειρήνης που θέλει να υπογράψει ο Αμερικανός πρόεδρος με την Ρωσία . Τόσο στην Ευρώπη όσο και στο εσωτερικό των ΗΠΑ (Δημοκρατικοί) πολλοί ήδη θεωρούν ότι ο Τραμπ προδίδει την Ουκρανία, όπως έκανε ο Μπάιντεν με το Αφγανιστάν.
Όπως είπε ο αμερικανός αντιστράτηγος, στόχος του σχεδίου αυτού είναι μια διαρκής ειρήνη στην Ουκρανία. Εν τούτοις, σε αντίθεση με τον πρόεδρο Τράμπ, ο Κέλονγκ θεωρεί απαραίτητη την παρουσία της Ευρώπης σε αυτές τις συνομιλίες έτσι ώστε η ειρήνη να είναι βιώσιμη και στο μέλλον. Ωστόσο ο αμερικανός αντιστράτηγος , πριν καθίσει η Ευρώπη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων , επιθυμεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ να παρουσιάσουν συγκεκριμένες προτάσεις για την λήξη του πολέμου. Κατέστησε σαφές επίσης ότι η ειρήνη στην Ουκρανία δεν πρέπει να έχει νικητές και χαμένους . Δεν πέρασε επίσης απαρατήρητο ότι ο Αμερικάνος στρατηγός έστειλε μήνυμα στη Μόσχα πως για να υπογραφεί γρήγορα η συνθήκη ειρήνης πρέπει να υπάρξει παραχώρηση εδαφών και από τις δυο πλευρές.
Συνοπτικά, φαίνεται ότι έχουμε μια σειρά δηλώσεων και τοποθετήσεων που διαμορφώνουν το κλίμα των επόμενων μηνών .Με τις ΗΠΑ πλέον σε πρωταγωνιστικό ρόλο.
Κατά την εκτίμηση μου, οι παραπάνω αναφορές έχουν άμεση σχέση και με την ουκρανική επιχείρηση στο Κούρσκ. Ο Κέλονγκ θεωρεί ότι θα πρέπει να συμφωνηθεί ανταλλαγή εδαφών, έτσι ώστε να προχωρήσει το Κίεβο σε αποχώρηση των δυνάμεων του από το Κούρσκ. Βεβαίως, ας θυμόμαστε ότι τα πράγματα στο Κούρσκ για τον Ουκρανικό στρατό είναι ήδη εξαιρετικά δύσκολα, καθώς μπορεί η Ρωσία να μην έχει εδαφικά κέρδη, εν τούτοις όμως οι Ουκρανικές δυνάμεις αποδεκατίζονται από το ρωσικό πυροβολικό. Συνεπώς, στο Κούρσκ θεωρώ ότι η Ουκρανία δίνει την ‘’μητέρα των μαχών’’ καθώς από αυτή την επιχείρηση θα εξαρτηθεί αν το Κίεβο θα έχει κέρδη στο πεδίο των διαπραγματεύσεων για να μπορεί να πιέσει ανάλογα.
Ένα άλλο κομμάτι που θα πρέπει να συζητηθεί πολύ διεξοδικά είναι το ενδεχόμενο αποστολής ειρηνευτικής δύναμης στην Ουκρανία. Οι αμερικανοί μέχρι αυτή την στιγμή υποστηρίζουν την συγκεκριμένη θέση.
Στις 17 Φεβρουαρίου, οκτώ ευρωπαϊκά κράτη συζήτησαν στο Παρίσι ακριβώς για αυτό το ζήτημα της αποστολής ειρηνευτικής δύναμης . Ωστόσο, το σενάριο θα μπορούσε κατά την εκτίμηση μου να θέσει υπό αμφισβήτηση τον οποίο συμβιβασμό επιτύχουν Τράμπ και Πούτιν: Ο Ρώσος πρόεδρος δεν μπορεί να δεχτεί την αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία καθώς την επόμενη κιόλας στιγμή θα βρισκόταν αντιμέτωπος με έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας του.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι την 24η Φεβρουαρίου 2022 (ημέρα εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία) ο Ρώσος πρόεδρος στο διάγγελμα του προς τον ρωσικό λαό , αιτιολογούσε την εισβολή υποστηρίζοντας ότι το ΝΑΤΟ περικυκλώνει την Ρωσία και απειλεί τους ρωσόφωνους πληθυσμούς της ανατολικής Ουκρανίας. Συνεπώς είναι αδύνατη η αποδοχή, από την πλευρά της Μόσχας μίας ενδεχόμενης αποστολής ευρωπαϊκής ειρηνευτικής δύναμης. Μην ξεχνάμε ότι η ΕΕ υποστηρίζει μέχρι σήμερα ενεργά την Ουκρανία!
Συμπεράσματα : Η ειρήνη στην Ουκρανία απέχει ακόμα αρκετά, καθώς το κεφάλαιο «εγγυήσεις ασφαλείας» είναι ένα πραγματικό σταυρόλεξο που θα πρέπει να συζητηθεί άμεσα μεταξύ Ρωσίας , Ουκρανίας, ΗΠΑ και Ευρώπης. Μία πιθανή (περισσότερο διπλωματική) διέξοδο θα μπορούσε να δώσει ο ΟΗΕ με την αποστολή δύναμης κυανόκρανων στην Ουκρανία από χώρες όπως Βραζιλία, Ινδία, Κίνα κλπ, οι οποίες δεν συμμετείχαν στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Πηγές
https://www.youtube.com/watch?v=m8ZrBwSS5oM
https://www.youtube.com/watch?v=lJGT-ik2eDI
https://www.youtube.com/watch?v=lJGT-ik2eDI
