Ελληνικά
Γράφει η Κύρα Πουλίδου, Φοιτήτρια Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Με ιδιαίτερη ένταση από τις αρχές του 2015, μεγάλες διαστάσεις έχει λάβει το λεγόμενο μεταναστευτικό ζήτημα στην Ευρώπη. Κύρια γενεσιουργός αιτία της έκρυθμης προσφυγικής-μεταναστευτικής κρίσης είναι η επιδείνωση της κατάστασης στη Συρία με την δράση των Τζιχαντιστών του επονομαζόμενου «Ισλαμικού Κράτους» να έχει τρομοκρατήσει ένα μεγάλο μέρος του Συριακού πληθυσμού που αναζητά καταφύγιο στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία που μαίνεται από το 2011 έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο κύμα προσφύγων, το οποίο καθοδηγείται από αδίστακτους και άπληστους δουλεμπόρους στα θαλάσσια χωρικά ύδατα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η Ελλάδα, ως πρώτος σταθμός των προσφύγων σε Ευρωπαϊκό έδαφος, έχει ηθικό χρέος να τους υποδεχθεί και να μεριμνήσει για την ασφαλή διαμονή τους επί Ελληνικού εδάφους μέχρι να τους ταυτοποιήσει και να εξετάσει τυχόν αιτήματα πολιτικού ασύλου.
Για να αντιμετωπιστεί όμως αποτελεσματικά και με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα η προσφυγική-μεταναστευτική κρίση δεν μπορεί η Ελλάδα μόνη της με τα πενιχρά οικονομικά μέσα που διαθέτει να ανταπεξέλθει. Για αυτό θα πρέπει άμεσα να ληφθούν μέτρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ώστε να αντιμετωπιστεί όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται το μεταναστευτικό ζήτημα και να ενισχυθεί ο ρόλος των κρατών μέσα σε αυτήν.
Αναλυτικότερα:
• Η ΕΕ χρήζει άμεσης αναδιάταξης και ανασυγκρότησης των θεσμών της. Οι σύγχρονες ανάγκες των μελών της διαφέρουν από τις αρχικές καθώς ο κόσμος κινείται και στο προσκήνιο, εμφανίζονται νέα, πιο σύνθετα προβλήματα. Αρχικός στόχος της, ήταν η δημιουργία μιας ένωσης κρατών με κοινές πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές αρχές, ο οποίος, φανερά πλέον, φαίνεται να μην επιτυγχάνεται. Ουσιαστικά ποτέ δεν είχε υλοποιηθεί το όραμά της και είναι σαφές πως αν δεν γίνουν κάποιες αλλαγές δεν θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί και εφεξής. Ως αρχική πρόταση γενικότερης αλλαγής πρέπει να τεθεί η αρχή της επικουρικότητας. Η Ένωση οφείλει να ομογενοποιήσει τις διάφορες πολιτικές της, έτσι ώστε να υπάρχει συνοχή και διαφάνεια. Αυτό μπορεί να γίνει με την λήψη των αποφάσεων πρώτα σε εθνικό επίπεδο και σε επόμενο βήμα σε υπερεθνικό, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα συμμετοχής στο κάθε κράτος μέλος χωριστά στην αναδιαμόρφωση των πολιτικών αναγκών του Ευρωπαϊκού συνόλου.
• Το κλειδί για την επιτυχία της ΕΕ είναι η συνεργασία. Δεν είναι δυνατόν χωρίς αυτήν να λειτουργήσει αρμονικά και αποτελεσματικά. Εξάλλου μιλούμε για μία Ένωση. Θέτοντας ως βάση αυτό, προτείνεται να ενισχυθεί ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Αστυνομίας ( Europol) και της Ευρωπαϊκής Μονάδας Δικαστικής Συνεργασίας ( Eurojust) . Έχοντας αναγνωρίσει πως το πρόβλημα για την μαζική εισδοχή των προσφύγων είναι πέρα από τις γενεσιουργές αιτίες η πλημμελής φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ αποτελεί μονόδρομο η ενίσχυση του θεσμού της Frontex. Παράλληλα η Europol και η Eurojust οφείλουν να αποκτήσουν μία καλύτερη συνεργασία, ενισχύοντας την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ τους. Με μία δυναμική και στενή συνεργασία των δύο Ευρωπαϊκών υπηρεσιών θα αντιμετωπιστούν, σε αναπτυσσόμενο βαθμό η εγκληματικότητα και η ανεξέλεγκτη διέλευση των φανατικών του «Ισλαμικού Κράτους» από το Ευρωπαϊκό έδαφος. Η Ελλάδα καθώς βρίσκεται σε κομβικό σημείο εξαιτίας της γεωστρατηγικής της θέσης ως η πρώτη χώρα υποδοχής των προσφύγων, υπόκειται σε οδυνηρές συνέπειες, λόγω του μεγάλου και αυξανόμενου αριθμού αυτών. Αυτές αναλύονται σε οικονομικό, σε κοινωνικό, σε πολιτικό επίπεδο. Σε οικονομικό πρώτα επίπεδο, διότι δεν υπάρχουν τα κονδύλια μέριμνας και φροντίδας σε ικανοποιητικό βαθμό ώστε να αντιμετωπιστεί με τα απαραίτητα είδη πρώτης και άμεσης ανάγκης το κύμα των προσφύγων, εν καιρώ οικονομικής κρίσης . Σε κοινωνικό, και πολιτικό επίπεδο, καθώς η εισδοχή δεκάδων χιλιάδων προσφύγων-μεταναστών στην Ελληνική επικράτεια δημιουργεί ανησυχίες για τη συνοχή της Ελληνικής κοινωνίας δίνοντας την αφορμή σε ακροδεξιά πολιτικά κόμματα να καπηλευτούν κομματικά το σοβαρό αυτό πρόβλημα καλλιεργώντας ένα κλίμα ξενοφοβίας και ρατσισμού.
Επιπλέον πρέπει να υπάρξουν προτάσεις αρωγής από την ΕΕ που να δίνουν άμεσα αποτελέσματα, όπως:
• Ακύρωση των Κανονισμών του Δουβλίνου
Παροχή κονδυλίων για αναβάθμιση των κέντρων υποδοχής των μεταναστών στην Ελλάδα αλλά και σε χώρες που επλήγησαν από την τεράστια εισροή μεταναστών, δίνοντας μία ανθρώπινη φροντίδα στους βίαια ξεριζωμένους.
Η ΕΕ θα πρέπει να σταθεί αρωγός και σύμμαχος για να καταπολεμηθεί η κρίση αυτή. Απαραίτητη κρίνεται η διάθεση των χρημάτων για τον ορισμό διερμηνέων ώστε να πραγματοποιείται η διαδικασία ταυτοποίησης ταχύτατα, χωρίς χρονοτριβές ώστε οι πρόσφυγες να μπορούν να αιτηθούν πολιτικού ασύλου. Για αυτούς που θα τους χορηγηθεί πολιτικό άσυλο θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης των ήδη κατόχων επαγγελματικών και τεχνικών πτυχίων ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν ομαλά στην Ευρωπαϊκή αγορά εργασίας χωρίς να πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης.
Η πρόσφατη συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ περί διανομής των προσφύγων σε χώρες της Ένωσης, όπου το βιοτικό επίπεδο είναι υψηλότερο από αυτό της Ελλάδας θεωρείται, μία αρκετά βιώσιμη λύση. Επιπλέον, ο Κανονισμός του Δουβλίνου, θα πρέπει να ακυρωθεί, καθώς υποχρεώνει την πρώτη χώρα υποδοχής ανεξαρτήτως βιοτικού επιπέδου να δέχεται υποχρεωτικά πίσω τους μετανάστες από την χώρα που έχουν επιλέξει να εγκατασταθούν.
Μία άλλη ιδέα θα μπορούσε να είναι η πρόσκληση Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) για συνεισφορά κονδυλίων με στόχο την καταπολέμηση του μεταναστευτικού προβλήματος.
Ένας άλλος τρόπος αντιμετώπισης είναι η αναλυτική καταγραφή κάθε εισερχόμενου μετανάστη ή πρόσφυγα στην Ελλάδα, από έναν ανεξάρτητο δημόσιο φορέα επιφορτισμένο με αυτό το καθήκον. Αυτό θα συμβάλλει στην οργανωμένη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών. Επιπρόσθετα, θα βοηθούσε στην μετέπειτα αποτελεσματική ανακατανομή του προσφυγικού πληθυσμού στην επικράτεια της ΕΕ, καθώς τα κριτήρια αυτής, θα ήταν η τεχνογνωσία και η επαγγελματική ιδιότητα κάθε μετανάστη. Έτσι, θα βοηθούσε στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη κάθε χώρας-μέλους με το να εισαγάγει και να αφομοιώσει ομαλά και εύρυθμα το εργατικό και κοινωνικό δυναμικό που της λείπει.
Σε κάθε περίπτωση η προσφυγική-μεταναστευτική κρίση θα έχει αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά από την ΕΕ αν καταφέρει να διασφαλίσει την κοινωνική της συνοχή με την ομαλή ενσωμάτωση των προσφύγων στο εσωτερικό της ώστε να μπορέσουν να αποτελέσουν τη βάση για την μετέπειτα οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή της.