Γιατί οι Σουνίτες του Λιβάνου υποστηρίζουν το ISIS

Γράφει η Στέλλα Βλαχοπούλου, Διεθνολόγος

Mια πρόσφατη σφυγμομέτρηση της κοινής γνώμης έδειξε ότι μόνο το 1% των ενηλίκων Σουνιτών του Λιβάνου υποστηρίζουν το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας (ISIS). Στην πραγματικότητα, δεδομένου ότι οι Λιβανέζοι σουνίτες είναι πρόθυμοι να στηρίξουν όποιον μπορεί να νικήσει τους εχθρούς τους και να αποκαταστήσει την υπερηφάνεια τους, πολλοί από αυτούς βρίσκουν το ISIS ελκυστικό για αρκετούς λόγους.

Αποστροφή στους σιίτες:

Η άνοδος των σιιτών στον Λίβανο άρχισε μετά το κίνημα Αμάλ που εξόρισε τον λιβανέζικο στρατό από τα νότια προάστια της Βηρυτού, τον Φεβρουάριο του 1984. Ένα χρόνο αργότερα, η Χεζμπολάχ έκανε το ντεμπούτο της και διαμόρφωσε μια πολιτοφυλακή για την καταπολέμηση των Αμυντικών Δυνάμεων του Ισραήλ και το Νότιο λιβανέζικο στρατό. Μετά από μια μακρά περίοδο της σιιτικής ανόδου, η ανάδειξη του Ραφίκ Χαρίρι αναβίωσε πολιτικές ελπίδες των σουνιτών στον Λίβανο, αλλά η δολοφονία του τον Φεβρουάριο του 2005 συνέθλιψε όλες τις προσδοκίες. Τον Μάιο του 2008, η Χεζμπολάχ κινήθηκε κυρίως εναντίων των σουνιτών δυτικά της Βηρυτού και εκκαθάρισε την πολιτοφυλακή του Κινήματος του Μέλλοντος, με επικεφαλής τον γιο του Saad Hariri. Έτσι, οι σουνίτες έχασαν τα πολιτικά προνόμια που είχαν προκύψει σε αυτούς από το Εθνικό Σύμφωνο με τους Μαρωνίτες το 1943. Έχοντας ήδη χάσει την υποστήριξη του Οργανισμού για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, λόγω της ισραηλινής εισβολής στο Λίβανο του 1982, οι σουνίτες αποδυναμώθηκαν κερδίζοντας έτσι οι σιίτες υποψήφιοι ισχυρή περιφερειακή υποστήριξη.

 

Αποξένωση από το κράτος του Λιβάνου:

Όταν η Χεζμπολάχ κατέστρεψε την κύρια σουνιτική ηγεσία, ο στρατός του Λιβάνου παρακολουθούσε, αλλά αποφάσισε να μην παρεμβαίνει. Η εξασθενημένη σουνιτική ηγεσία, τόσο οι κληρικοί όσο και οι πολιτικοί, δημιούργησε ένα κενό και προκάλεσε την στροφή σε ριζοσπαστικούς ισλαμικούς ηγέτες. Ένας τέτοιος ηγέτης ήταν ο σεΐχης Ahmad al-Asir. Επιπλέον, ορισμένοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι παραδέχονται off the record ότι το ISIS έχει καθιερωθεί στις σουνιτικές περιοχές του Λιβάνου, συμπεριλαμβανομένων της Βηρυτού.

Θαυμασμός στην δύναμη του ISIS:

Το ISIS δεν αποτελεί εξαίρεση στη συνήθη προσέγγιση της μουσουλμανικής δύναμης που προβάλλεται μέσω της ισχυρής ηγεσίας. Το ISIS ενστερνίστηκε τη μακάβρια δημοσίευση του Abi Bakr Naji με τίτλο Η διαχείριση της βαρβαρότητας. Το σκεπτικό είναι ότι μόνο η ακραία τρομοκρατία μπορεί να βοηθήσει στην δημιουργία ενός Ισλαμικού Κράτους πάνω στις στάχτες των αποστατών καθεστώτων. Η χρήση τρομερής δύναμης είναι προαπαιτούμενο για την υποταγή των εχθρών.

Η Συρία και το Ιράκ βιώνουν ένα θρησκευτικό πόλεμο με την εθνική χροιά και είναι δύσκολο ο Λίβανος να γλιτώσει. Ακόμη, ενώ δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των προσφύγων από τη Συρία στο Λίβανο, πιστεύεται ότι υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο άτομα. Μεταξύ αυτών, χιλιάδες ισλαμιστές μαχητές μεταμφιέζονται ως πρόσφυγες. Η αδύναμη κατάσταση της ασφάλειας του Λιβάνου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ιδιοτροπία των περιφερειακών χωρών να παραβλέψουν τις ανταγωνιστικές αιρέσεις του. Εν όψει της εξάπλωσης της θρησκευτικής σύγκρουσης στην περιοχή, οι πρόσφυγες θα μπορούσαν κάλλιστα να γίνουν ο δούρειος ίππος του Λιβάνου. Οι Άραβες έχασαν την ευκαιρία τους για θρησκευτική μεταρρύθμιση τον 19ο αιώνα, αλλά οι εξελίξεις των τελευταίων ετών δείχνουν ότι αντιμετωπίζουμε ένα παλιό πρόβλημα και ο Λίβανος δεν απαλλάσσεται από αυτό. Εν όψει της αύξησης της θρησκευτικής χροιάς στην στρατιωτική επέμβαση της Χεζμπολάχ, όχι μόνο στη Συρία αλλά και στο Ιράκ και στην Υεμένη, μπορεί κανείς να αναμένει Λιβανέζους Σουνίτες να υποστηρίξουν την τιμωρία του ISIS, ωστόσο προσωρινά.

[1] David Pollock, «Isis Has Almost No Popular Support in Egypt, Saudi Arabia, or Lebanon,» Washington Institute for Near East Policy, Washington, D.C., Oct. 14, 2014.

[2] Steven D. Levitt and Stephen J. Dubner, Super Freakonomics: Global Cooling, Patriotic Prostitutes, and Why Suicide Bombers Should Buy Life Insurance (New York: Harper Perennial, 2011), p. 7.

[3] Nahr al-Barid and al-Baddawi refugee camps” website, accessed Feb. 27, 2015.

[4] Lee Smith, The Strong Horse: Power, Politics, and the Clash of Arab Civilizations (New York: Doubleday, 2010), pp. 5-6.

[5] Hossam Tammam, «On Difference and Understanding: Al-Husayn, the Shiite Martyr, the Sunni Hero,» Islamism Scope website, Mar. 11, 2004.

[6] Hilal Khashan, «The Revival of Pan-Arabism,» Orbis, Winter 1991, p. 110-2.

[7] Ali Younes, «From Hero to Villain: The Arab World’s Infatuation with Hugo Chavez Arc,» Foreign Policy in Focus (Washington, D.C.), Mar. 15, 2013.

[8] Abu Bakr Naji, The Management of Savagery: The Most Critical Stage through which the Umma Will Pass, trans. William McCants (Cambridge: John M. Olin Institute for Strategic Studies, Harvard University, 2006).

[9] Sayyid Qutb, Ma’alim fi-l-Tariq (Cairo: n.p., 1964).

[10] «Senior al-Qaeda Sheikh,» Special Dispatch, no. 1635, The Middle East Media Research Institute, Washington, D.C., June 27, 2007.

[11] Raphael Lefevre, «Tackling Sunni Radicalization in Lebanon,» Carnegie Middle East Center, Beirut, Dec. 24, 2014