Εμπορικός Πόλεμος Κίνας-ΗΠΑ

Γράφει η Βασιλική Λινάρδου, Δόκιμη Αναλύτρια ΚΕΔΙΣΑ

 

Εισαγωγή

Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ είναι πλέον γεγονός. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ΗΠΑ επέβαλλαν στις αρχές Ιουλίου, δασμούς 25% στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων αξίας 34 δις. δολαρίων. Η κίνηση αυτή είχε προβλεφθεί από τις ασιατικές αγορές προ μηνών οπότε και αποφεύχθηκε και η οποιαδήποτε πρόκληση πανικού. Οι αρχικοί δασμοί που εξήγγειλε ο Αμερικανός Πρόεδρος αφορούν μειωμένο ύψος εισαγωγών. Όπως επισημαίνεται από πολλούς οικονομικούς αναλυτές, αν η αντιπαράθεση παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα τότε η ζημιά δε θα είναι αρκετά σημαντική για τις δύο χώρες. Οι απειλές ωστόσο του προέδρου Trump να επιβάλλει περεταίρω δασμούς σε κινεζικές εισαγωγές που φτάνουν τα 500 δις δολάρια αναμφίβολα προκαλούν ανησυχία στους άμεσα ενδιαφερόμενους. (BLOOLMBERG, 2018). Ο εμπορικό πόλεμος ξεκίνησε το Μάιο με τον πρόεδρο Trump να αναγγέλλει την επιβολή δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από χώρες όπως ο Καναδάς, το Μεξικό, η Ιαπωνία και η Ευρώπη κάτι που αποτελούσε και υπόσχεση κατά την προεκλογική εκστρατεία.. Στη συνέχεια ανακοίνωσε την επιβολή δασμών σε κινεζικά προϊόντα υψηλής τεχνολογίας αξίας 50 δις δολαρίων με αφορμή τις κινεζικές πολιτικές αθέμιτου ανταγωνισμού. Οι Κινεζικές εξαγωγές περιλαμβάνουν κυρίως ηλεκτρονικές συσκευές όπως τηλεοράσεις, smartphones κλπ. και μηχανήματα συμπεριλαμβανομένων και των υπολογιστών. Η Κίνα ως αντίποινα επέβαλλε δασμούς κατά κύριο λόγο  σε αμερικάνικα αγροτικά προϊόντα όπως η σόγια, στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας και οριακά σε ιατρικά προϊόντα. (Vaswani, 2018).

Αίτια

Τα αίτια της σύγκρουσης μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών παγκοσμίως συνδέονται με μια σειρά από παράγοντες. Πρώτος μεγάλος παράγοντας είναι το εμπορικό έλλειμμα της αμερικανικής οικονομίας. Συγκεκριμένα οι ΗΠΑ εισάγει πολύ περισσότερα από όσα εξάγει με τις εισαγωγές να κυμαίνονται στα 2,12 τρις δολάρια ενώ οι εξαγωγές είναι μόλις 1,32 τρις δολάρια. (OEC, n.d.) Σε ότι αφορά τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο την Κίνα, οι ΗΠΑ εισάγουν κινέζικα προϊόντα αξίας 505,6 δις (statista, 2018) ενώ εξάγουν προϊόντα αξίας 130,7 δις δολαρίων (statista, 2018) οπότε το συνολικό έλλειμα ανέρχεται στα 370 δις δολάρια.

Η αντίδραση των ΗΠΑ σχετίζεται βεβαίως και με την αναγγελία του προγράμματος “Made in China 2025” εκ μέρους της Κίνας το 2015. Το πρόγραμμα “Made in China” είναι μια πρωτοβουλία για την αναβάθμιση της βιομηχανίας της χώρας. Στόχος του προγράμματος αυτού είναι να γίνει η Κίνα o σημαντικότερος παγκόσμιος παίκτης και να κυριαρχήσει στην προηγμένη παραγωγή και στα υψηλής τεχνολογίας προϊόντα , έναν τομέα που κυριαρχείται κυρίως από τις ΗΠΑ, ζητώντας μεγάλη αύξηση των εγχώριων προϊόντων, σε 10 τομείς όπως ρομποτική  και βιοφαρμακευτικά προϊόντα. (LENG, 2018). Οι δασμοί του Trump επομένως στοχεύουν κυρίως σε τεχνολογικά προϊόντα όπως αεροδιαστημικά σκάφη, ρομπότ, κατασκευές υψηλής τεχνολογίας και αυτοκίνητα κατηγορώντας μάλιστα την Κίνα για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας σε ορισμένα αμερικανικά τεχνολογικά προϊόντα.

Επομένως ο πρόεδρος Trump θέλει περισσότερα προϊόντα που θα φτιάχνονται στην Αμερική ώστε να ενισχύσει την αμερικανική βιομηχανία και να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας όπως είχε αναγγείλει και προεκλογικά.

Επιπτώσεις

Ανησυχίες εξακολουθούν να υπάρχουν στον κινεζικό επιχειρηματικό τομέα κάτι που σημαίνει χαμηλότερη εμπιστοσύνη για τις επιχειρήσεις καθώς προσπαθούν να κινηθούν σε κλίμα αβεβαιότητας. Συγκεκριμένα υπάρχουν φόβοι να αδρανοποιηθούν πλήρως επεκτατικά σχέδια στον κινεζικό επιχειρηματικό τομέα κάτι που θα έχει επιπτώσεις σε όλη την Ασία. (BLOOLMBERG, 2018)

Επιπλέον δεδομένου ότι η κινεζική οικονομία αναπτύσσεται με ταχύτερους ρυθμούς 6-7% σε σχέση με την αμερικάνικη 2-3% προβλέπεται ότι το οικονομικό πλήγμα θα είναι μεγαλύτερο για τις ΗΠΑ. (Vaswani, 2018)

Είναι φυσικό όταν δύο υπερδυνάμεις βρίσκονται σε «πόλεμο» να υπάρχουν επιπτώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι δασμοί που επιβλήθηκαν στην Κίνα θα έχουν άμεσο αντίκτυπο και σε χώρες που οι οικονομίες τους είναι συνδεδεμένες με την κινεζική όπως η Νότια Κορέα, η Σιγκαπούρη και η Ταιβάν, λόγω διακοπής της αλυσίδας εφοδιασμού. Η Κίνα προμηθεύεται πολλά εξαρτήματα από αυτές τις χώρες τα οποία  καταλήγουν στα τελικά προϊόντα της. (Vaswani, 2018) Επομένως οποιαδήποτε μεταβολή στις εξαγωγές της Κίνας θα επηρεάσει αντίστοιχα και τις χώρες που προμηθεύουν.

Επιπλέον οι ΗΠΑ εξάγουν κυρίως αγροτικά αλλά και τελικά προϊόντα που αποτελούνται από αμερικάνικα υλικά και κατασκευάζονται από αμερικάνικες επιχειρήσεις, ενώ οι εξαγωγές της Κίνας προς τις ΗΠΑ περιλαμβάνουν κινεζικά συναρμολογημένα προϊόντα που περιέχουν πολλά ξένα μέρη και εξαρτήματα  αμερικανικού τύπου. Επίσης ένα σημαντικό ποσοστό των Αμερικανικών εισαγωγών από την Κίνα περιλαμβάνει εξαρτήματα στα οποία βασίζονται Αμερικανοί κατασκευαστές (Legrain, 2018). Οπότε και σε αυτήν την περίπτωση η Αμερικάνικη οικονομία είναι πιο ευάλωτη.

Σε ότι αφορά του δασμούς που επέβαλλε η Κίνα μπορεί να ειπωθεί ότι αποτελεί μέρος μιας καθόλου τυχαίας στρατηγικής. Αρχικά η Κίνα επέβαλλε δασμούς 16δις δολαρίων σε αμερικανικά αεροσκάφη κάτι που δε φαίνεται να την επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό λαμβάνοντας υπόψη τις κινεζικές αεροπορικές εταιρίες να επεκτείνονται αρκετά γρήγορα και ότι σε κάθε περίπτωση διαθέτει έναν αξιόπιστο εναλλακτικό προμηθευτή την Ευρωπαϊκή Airbus. (Legrain, 2018).

Το δεύτερο μεγαλύτερο πλήγμα για την αμερικανική οικονομία είναι οι δασμοί στις εισαγωγές του φυτού της σόγια. Περισσότερες από τις μισές εξαγωγές σόγιας των ΗΠΑ καταλήγουν στην Κίνα ενδυναμώνοντας την αγορά. Η κίνηση αυτή αποτελεί μεγάλο πλήγμα για τους αγρότες των ΗΠΑ που είδαν τις τιμές της σόγιας να βυθίζονται αφού και στον τομέα αυτό η Κίνα μπορεί να προμηθεύεται εναλλακτικά από τη Βραζιλία. (Legrain, 2018)

Καταλήγοντας, εάν προτεραιότητα του κ. Trump αποτελεί η προστασία της Αμερικανικής οικονομίας και η ενθάρρυνση της Κίνας να παίξει με πιο δίκαιους κανόνες χρειάζεται μια πραγματική στρατηγική και αρκετή βοήθεια. Οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ έχουν κοινοποιήσει τις ανησυχίες των ΗΠΑ για τις πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού από την Κίνα και τις ενέργειες στη διεθνή σφαίρα. Επομένως η συνεχής αποξένωση των συμμάχων θα έχει μόνο αντιπαραγωγικά αποτελέσματα. Οι πολιτικές απομονωτισμού σε μια περίοδο παγκοσμιοποίησης όπου οι οικονομίες είναι περισσότερο συνδεδεμένες από ποτέ και στην ουσία τροφοδοτούν  η μία την άλλη, δεν μπορούν παρά να οδηγήσουν σε μεγάλες οικονομικές απώλειες διεθνώς. Τέλος η απομόνωση των ΗΠΑ από το διεθνές σύστημα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα ντόμινο απαξίωσης των διεθνών κανόνων από περισσότερες χώρες.

 

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

BBC. (2018, Μάιος 31). Ανάκτηση από https://www.bbc.com/news/world-us-canada-44320221

BLOOLMBERG. (2018, Ιούλιος 6). Ανάκτηση από https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-07-06/the-u-s-china-trade-relationship-a-dispute-in-five-charts

Euronews. (2018, Ιούλιος 15). Ανάκτηση από http://gr.euronews.com/2018/07/15/trump-i-evropaiki-enosi-exthros-tis-usa-sto-emporio

Euronews. (2018, Μάρτιος 15). Ανάκτηση από http://gr.euronews.com/2018/03/05/emporikos-polemos-usa-evropaikis-enosis

Euronews. (2018, 7 15). Ανάκτηση από http://gr.euronews.com/2018/07/15/trump-i-evropaiki-enosi-exthros-tis-usa-sto-emporio

Legrain, P. (2018, Απρίλιος 13). Foreign Policy.

LENG, S. (2018, Ιούνιος 26). Politico. Ανάκτηση από https://www.politico.com/story/2018/06/26/beijing-made-in-china-2025-trump-trade-651852

naftemporiki. (2018, Ιουλίου 11). Ανάκτηση από https://www.naftemporiki.gr/finance/story/1370250/h-pliris-lista-ton-6031-kinezikon-proionton-sto-stoxastro-ton-ipa

OEC. (χ.χ.). Ανάκτηση από https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/usa/

statista. (2018). Ανάκτηση από https://www.statista.com/statistics/187675/volume-of-us-imports-of-trade-goods-from-china-since-1985/

statista. (2018). Ανάκτηση από https://www.statista.com/statistics/186510/volume-of-us-exports-of-trade-goods-to-china-since-1985/

Tan, W. (2018, Ιούλιος 2). CNBC. Ανάκτηση από https://www.cnbc.com/2018/06/26/us-china-trade-war-would-be-an-opportunity-for-some-asian-economies.html

The Guardian. (2018, Iούνιος 1). Ανάκτηση από https://www.theguardian.com/commentisfree/2018/jun/01/the-guardian-view-on-trumps-trade-wars-who-wins

TRADING ECONOMICS. (χ.χ.). Ανάκτηση από https://tradingeconomics.com/china/exports-by-country

Vaswani, K. (2018, Ιούλιος 5). BBC. Ανάκτηση από https://www.bbc.com/news/business-44706880

WORLAND, J. (2018, Ιουλίου 19). TIME.

World Integrated Trade Solution. (2018). Ανάκτηση από https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/USA/Year/2015/TradeFlow/Import/Partner/CHN/Product/all-groups

 

Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. (2018, Μάιος 31). Ανάκτηση από http://www.amna.gr/home/article/262236/Oi-IPA-epiballoun-dasmous-stis-eisagoges-chaluba-kai-alouminiou-apo-EE–Kanada-kai-Mexiko

Γιαγκίνης, Ι. (2018, Ιούλιος 11). Euronews. Ανάκτηση από http://gr.euronews.com/2018/07/11/ipa-kinamainetai-o-emporikos-polemos-disekatommyrion

Η Καθημερινή. (2018, Ιούλιος 7). Ανάκτηση από http://www.kathimerini.gr/973689/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/arxise–o-emporikos–polemos–hpa—kinas

Καράγιωργας, Ι. (2018, Ιουνίος 16). Euronews. Ανάκτηση από http://gr.euronews.com/2018/06/16/desmoi-tis-kinas-se-amerikanika-proionta

ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΣ, Γ. Ξ. (2018, Ιούλιος 7). VIA DIPLOMACY. Ανάκτηση από https://www.viadiplomacy.gr/archise-o-emporikos-polemos-ipa-kinas/