Διμερείς Σχέσεις Ελλάδας–Κίνας

Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής, Διεθνολόγος

Στην εποχή μας, είναι αρκετά σημαντικό μία χώρα να έχει διμερείς σχέσεις, τόσο σε πολιτικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο με άλλες χώρες, καθώς οι διμερείς σχέσεις είναι το βασικότερο στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής μίας χώρας. Στο άρθρο αυτό, θα αναφερθούμε στις διμερείς πολιτικοοικονομικές σχέσεις της Ελλάδας με την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.

Προτού, ξεκινήσουμε την ανάλυση των διμερών σχέσεων Ελλάδας Κίνας εύλογο θα ήταν να αναφέρουμε μερικά από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της χώρας αυτής. Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, λοιπόν, είναι μία χώρα της Ανατολικής Ασίας, η οποία έχει πληθυσμό 1,33 δισεκατομμύρια κατοίκους.(απογραφή 2010).

Ως οικονομία, η Κίνα κατέχει το δεύτερο μεγαλύτερο ονομαστικό Α.Ε.Π. 6.988 δις $ και το 90ο, στην παγκόσμια κατάταξη, κατά κεφαλήν εισόδημα με 5.184 δολάρια (εκτίμηση 2011). Αυτά είναι κάποια από τα οικονομικά στοιχεία, τα οποία φέρνουν την Κίνα δεύτερη στην παγκόσμια οικονομική κατάταξη μετά από την πρωτοπόρο Αμερική.

Όσον αφορά την πολιτική, η Κίνα θεωρείται ως ένα από τα τελευταία κομμουνιστικά κράτη. Το πολίτευμα στην Κίνα είναι μονοκομματική σοσιαλιστική δημοκρατία με το Κομμουνιστικό Κόμμα να έχει την απόλυτη εξουσία, κάτι το οποίο είναι κατοχυρωμένο στο Σύνταγμα της Κίνας.
Ας δούμε τώρα τις διμερείς πολιτικές και οικονομικές σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ αυτών των δύο χωρών.

Στο πολιτικό μέρος, η σχέση Ελλάδας- Κίνας χρονολογείται από τις 5 Ιουνίου 1972. Έκτοτε υπήρχε μία σταθερά αναπτυσσόμενη σχέση, η οποία αποτυπώθηκε με την πρόσφατη υπογραφή της Κοινής Δήλωσης Συνολικής Εταιρικής Στρατηγικής Σχέσης το 2006.

Το συμβατικό πλαίσιο μεταξύ των δύο χωρών περιλαμβάνει συμφωνίες συνεργασιών στον οικονομικό, εμπορικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, επιστημονικό και τεχνολογικό τομέα.

Η Κοινή Δήλωση Συνολικής Εταιρικής Στρατηγικής Σχέσης περιελάμβανε σειρά συμφωνιών σε πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Σε πολιτικό επίπεδο, μερικές από τις συμφωνίες ήταν η προσήλωση στο Πρωτόκολλο Διαβουλεύσεων που είχε υπογραφεί το Φεβρουάριο του 2000.

Επίσης, οι δύο χώρες εξέφρασαν μέσα από αυτήν την κοινή δήλωση την πρόθεση τους για εξεύρεσης μίας λύσης για το Κυπριακό ζήτημα. Από την άλλη πλευρά, η Ελληνική Κυβέρνηση επιβεβαίωσε την πάγια θέση της για την ύπαρξη της ενιαίας Κίνας και αντιτίθεται σε ενδεχόμενη ανεξαρτητοποίηση της Ταϊβάν.
Η Ελληνική Κυβέρνηση επανέλαβε, μέσα από αυτήν την συμφωνία, την υποστήριξη της για την άρση του εμπάργκο όπλων της ΕΕ προς την Κίνα λαμβάνοντας υπόψη την συνολική στρατηγική σχέση ΕΕ – Κίνας και τα σχετικά συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Τέλος, η χώρα μας διατηρεί Γενικά Προξενεία στην Σαγκάη, στο Χονγκ Κόνγκ και στην Γκουανγκζού και ακόμη δραστηριοποιείται μία επιτροπή Ελληνό-Κινεζικής Φιλίας στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Στο οικονομικό μέρος, όσον αφορά την Κοινή Δήλωση Συνολικής Εταιρικής Στρατηγικής Σχέσης οι δύο χώρες συμφώνησαν να δημιουργηθεί ένα μόνιμο επιχειρηματικό Forum Ελλάδος Κίνας, το οποίο θα συνέρχεται μια φορά το χρόνο.

Μία άλλη συμφωνία που υπεγράφη με την Κοινή Δήλωση, ήταν η συνεργασία των δύο χωρών στον ναυτιλιακό τομέα. Πιο αναλυτικά, οι δύο χώρες θα προαγάγουν την συνεργασία μεταξύ των λιμένων και των ναυτιλιακών επιχειρήσεων.

Επίσης, θα υποστηρίξουν την άμεση μεταφορά εμπορευμάτων ανάμεσα σε ελληνικούς και κινεζικούς λιμένες, καθώς και την αξιοποίηση λιμένων κάθε μίας χώρας, ως διαμετακομιστικών κέντρων προώθησης προϊόντων της άλλης, σε γειτονικές χώρες και περιοχές.

Επιπροσθέτως, από τα στοιχεία του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του Πεκίνο προκύπτει, ότι ως και το τρίτο τρίμηνο του 2010, η Κίνα κατείχε την τρίτη θέση, ως προμηθευτής, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, με το 7,6% των εισαγωγών στην χώρας μας.

Από την άλλη πλευρά, η Κίνα δεν είναι σημαντικός εξαγωγικός προορισμός για την Ελλάδα, αφού κατέλαβε το 2010 μόλις την 24η θέση, δηλαδή η Κίνα απορρόφησε το 0,89% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών το 2010, έχοντας μία μικρή αύξηση από το 0,6% που είχε την περίοδο 2006 – 2009.

Το 2010 το εμπορικό έλλειμμα έναντι της Κίνας διαμορφωνόταν στα 2,7 δις Ευρώ, μειώνοντας το στο 7,35%, παρουσιάζοντας βελτίωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος (2,9 δις Ε και 8,95%). Εδώ θα πρέπει να προσθέσουμε πως οι ελληνικές εξαγωγές είχαν παρουσιάσει άνοδο, ενώ οι κινέζικες είχαν μειωθεί αισθητά, παρόλα αυτά οι συναλλαγές των δύο χωρών παρουσιάζουν ένα εντελώς διαφορετικό επίπεδο σε απόλυτες τιμές.

Ακόμη, τα βασικά εξαγόμενα ελληνικά προϊόντα στην Κίνα είναι ορυκτά, πετρώματα και μέταλλα (78,6% του συνόλου το 2010), και ακολουθούν πολτοί και χαρτιά (4,9%), μηχανές και οχήματα (4,6%), χημικά και πλαστικά (3,9%), τρόφιμα και ποτά (2,8%), δέρματα και γουνοδέρματα (2,6%).

Τα βασικά κινέζικα προϊόντα που εισήχθησαν στην Ελλάδα για το έτος 2010, ήταν τα ακόλουθα: μηχανές και οχήματα (55% του συνόλου), ορυκτά και μέταλλα( 13,5% του συνόλου), είδη ένδυσης και υπόδησης (13,3% του συνόλου), έπιπλα και παιχνίδια(6,5% του συνόλου) και χημικά και πλαστικά (4,5%).

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, ως το 2008 το ισοζύγιο υπηρεσιών της Ελλάδας με την Κίνα ήταν ελλειμματικό, καθώς το μερίδιο της Ελλάδας στις κινέζικες εισαγωγές υπηρεσιών ήταν πολύ μικρό.

Στον τομέα των επενδύσεων και σύμφωνα με την εισροή κεφαλαίων στην Κίνα δραστηριοποιούνται περίπου 50 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων στους τομείς εξόρυξης, επαγγελματικών ψυγείων, κοσμημάτων, καλλυντικών, πλαστικών, επίπλων, πληροφορικής, τυχερών παιχνιδιών, τροφίμων, ναυτιλίας, παροχής συμβουλευτικών και τουριστικών υπηρεσιών, εμπορίας, εστίασης κ.α.

Τέλος, όσον αφορά τις επενδύσεις εταιρειών κινεζικών συμφερόντων στην Ελλάδα, η σημαντικότερη επένδυση είναι η συμμετοχή της COSCO Pacific στην επέκταση και στον εκσυγχρονισμό του Λιμένα Πειραιά, η οποία αναμένεται να ανέλθει σε 35 δις Ευρώ στην ολοκλήρωση της.

Πέραν, όμως, αυτής της επενδύσεως έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα επενδύσεις από δύο σημαντικές εταιρείες τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού και υψηλής τεχνολογίας της ΖΤΕ και της Huawei σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών και προώθησης πωλήσεων.

Τέλος, κατά την επίσημη επίσκεψη του Αντιπροέδρου της κινεζικής Κυβέρνησης, κ ZHANG Dejiang στην Αθήνα στις 15‐17/6/2010, όπου και υπογράφηκε ένα πλαίσιο συμφωνίας για την κατασκευή του Piraeus Plaza, μεταξύ των Beijing Construction Engineering Group Co., Ltd και της Helios Plaza S.A.

Συγκρίνοντας, λοιπόν, τα εξαγωγικά τους πρότυπα παρατηρούμε μια συμπληρωματικότητα μεταξύ τους, καθώς η Ελλάδα ξεπερνά την Κίνα σε αγροτικά προϊόντα (27,9% 3,4%), καύσιμα και ορυκτά (16,9% 2,9%), μεταφορές(50,1% 18,4%) και τουρισμό(39,0% 30,9%), ενώ η Κίνα ξεπερνά την Ελλάδα σε βιομηχανικά προϊόντα(53,3% 93,6%) και υπηρεσίες(11,0% 50,8%), οπότε η μία χώρα συμπληρώνει την άλλη.

Εν κατακλείδι, οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας Κίνας βρίσκονται σε ένα πάρα πολύ καλό σημείο αν και η Ελλάδα από ότι παρατηρούμε δεν έχει κατακτήσει ακόμα την θέση που της αναλογεί στις εισαγωγές της Κίνας.