Ελληνικά
Γράφει ο Ανδρέας Γ.Μπανούτσος, Ιδρυτής και Πρόεδρος Δ.Σ. ΚΕΔΙΣΑ
Στις 26 Μαρτίου 2015 υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας η συμμαχία των κρατών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου ( Gulf Cooperation Council), μαζί με την Αίγυπτο, την Ιορδανία, το Σουδάν και το Μαρόκο ξεκίνησαν την επιχείρηση‘Αποφασιστική Καταιγίδα’ η οποία συνίστατο σε αεροπορικές επιδρομές κατά των Σιιτών ανταρτών Χούτι στην Υεμένη προκειμένου όπως διακήρυξαν να αποκαταστήσουν στην Προεδρία της Υεμένης τον εκδιωχθέντα Πρόεδρο Μανσούρ Χάντι, ο οποίος είχε ανατραπεί από τους αντάρτες Χούτι τον περασμένο Ιανουάριο. Στις 21 Απριλίου 2015, η Σαουδική Αραβία μονομερώς ανακοίνωσε τον τερματισμό της επιχείρησης ‘Αποφασιστική Καταιγίδα’ και την έναρξη της επιχείρησης ‘Αποκατάσταση Ελπίδας’ με δήθεν στόχο την πολιτική διευθέτηση της κρίσης στην Υεμένη. Δυστυχώς ωστόσο οι αεροπορικές επιδρομές συνεχίστηκαν παρά τις ανακοινώσεις για κατάπαυση του πυρός.
Ας εξετάσουμε όμως το γενικότερο πλαίσιο της κρίσης στην Υεμένη και τα βαθύτερα αίτιά της. Καταρχήν να επισημάνουμε ότι η στρατιωτική επιχείρηση κατά της Υεμένης είναι παράνομη σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο καθότι δεν υπήρξε η απαραίτητη εξουσιοδότηση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Επιπρόσθετα η στρατιωτική αυτή επιχείρηση έχει οδηγήσει σε θανάτους αμάχων και καταστροφή υποδομών δημιουργώντας μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση στον πληθυσμό της φτωχότερης χώρας του Αραβικού κόσμου. Η στρατιωτική αυτή επιχείρηση με ηγέτιδα τη Σαουδική Αραβία χαρακτηρίζεται από τυχοδιωκτισμό μιας και είναι απίθανο να επιτύχει τον διακηρυγμένο στόχο της (αποκατάσταση του ανατραπέντα Προέδρου Μανσούρ Χάντι της Υεμένης) ενώ το πιο πιθανό είναι να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Ποιος είναι όμως ο πραγματικός στόχος της Σαουδικής Αραβίας και των συμμάχων της; Πριν απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό ας δούμε γιατί η Υεμένη έχει τεράστια γεωστρατηγική σημασία. Μαζί με το μικροσκοπικό κράτος του Τζιμπουτί (στην πλευρά της Αφρικανικής ηπείρου) η Υεμένη ‘ελέγχει’ το στρατηγικής σημασίας στενό του Μπαμπ ελ Μαντέμπ το οποίο συνδέει τον Ινδικό Ωκεανό με τον Κόλπο του Άντεν και την Ερυθρά Θάλασσα. Το στενό αυτό είναι ένας από τους σημαντικότερους κόμβους της παγκόσμιας ναυτιλίας από τον οποίο περνούν μεταξύ άλλων τα πετρελαιοφόρα της Σαουδικής Αραβίας και των κρατών του Περσικού Κόλπου για να τροφοδοτήσουν τις Ευρωπαϊκές αγορές.
Η Σαουδική Αραβία και ο μεγάλος της σύμμαχος ΗΠΑ έχουν στρατηγικό στόχο να αποτρέψουν την κατάληψη της εξουσίας στην Υεμένη από ένα Σιιτικό καθεστώτος που θα είναι φίλα προσκείμενο στο Ιράν. Επιπλέον, οι ΗΠΑ και ο Οίκος των Σαούντ επιθυμούν να εξασφαλίσουν ανοιχτή πρόσβαση στα λιμάνια της Αραβικής Θάλασσας έτσι ώστε σε περίπτωση που το Ιράν μπλοκάρει τα στενά του Ορμούζ να μπορεί η Σαουδική Αραβία να μεταφέρει το πετρέλαιό της στις παγκόσμιες αγορές χρησιμοποιώντας το Άντεν και τα υπόλοιπα λιμάνια της Υεμένης. Βέβαια για να επιτευχθεί αυτός ο φιλόδοξος στόχος θα πρέπει η Σαουδική Αραβία να κλιμακώσει τον πόλεμο με τους Σιίτες Χούτι της Υεμένης προσφεύγοντας και σε χερσαίες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Εδώ όμως μάλλον αρχίζουν τα δύσκολα για τους Σαουδάραβες γιατί μια χερσαία στρατιωτική επιχείρηση θα είχε τεράστιο οικονομικό και πολιτικό κόστος για την ίδια και θα κινδύνευε να οδηγήσει σε μια παρατεταμένη σύγκρουση Σιιτών-Σουνιτών στη περιοχή με ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Επίσης ένας άλλος μη διακηρυγμένος στόχος της Σαουδαραβικής επέμβασης στην Υεμένη είναι η απόπειρα να σύρει τον μεγάλο περιφερειακό γεωπολιτικό της αντίπαλο, το Ιράν, στην εμφύλια σύγκρουση της Υεμένης έτσι ώστε να το κατηγορήσει για επιθετική συμπεριφορά και να υπονομεύσει την προσέγγιση και την επικείμενη συμφωνία του Ιράν με τη Δύση για το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Δυστυχώς η Σαουδική Αραβία προκειμένου να επιτύχει τους στρατηγικούς της στόχους δεν διστάζει να ακολουθήσει και στην περίπτωση της Υεμένης, όπως έχει πράξει και στη Συρία, μια τυχοδιωκτική πολιτική που εν τέλει ενισχύει τον Ισλαμιστικό εξτρεμισμό με αποτέλεσμα την περαιτέρω αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής. Σύμφωνα μάλιστα με έγκυρους διεθνείς αναλυτές σε περίπτωση ήττας των ανταρτών Χούτις στην Υεμένη δεν αποκλείεται να δούμε την Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο(AQAP) και το ISIS να καλύπτουν το κενό εξουσίας στη χώρα με αποτέλεσμα ακόμα μια περιοχή της Μέσης Ανατολής να περιέλθει στα χέρια των πιο φανατικών και αδίστακτων δολοφόνων με ότι αυτό συνεπάγεται για την περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια. Οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις παρά τη πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Σαουδαράβων και Χούτις για μια σύντομη εκεχειρία, το μόνο που θα καταφέρουν είναι να οδηγήσουν σε ενίσχυση των θέσεων των τρομοκρατών της Αλ Κάιντα και του ISIS και στον θάνατο ακόμα περισσότερων αμάχων.
Ποια θα μπορούσε να είναι η επίλυση της κρίσης στην Υεμένη υπό τις παρούσες συνθήκες; Σύμφωνα με τον γράφοντα η μόνη ενδεδειγμένη λύση θα ήταν η επανεκκίνηση ενός πολιτικού διαλόγου μεταξύ των Σουνιτών-Σιιτών της Υεμένης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στην Γενεύη με στόχο την διπλωματική διευθέτηση της κρίσης.