Ελληνικά
Γράφει η Αντωνία Ρηγάτου, Αναλύτρια ΚΕΔΙΣΑ
Το προσεχές χρονικό διάστημα, όπως άλλωστε δείχνουν τα γεγονότα, οι ειδήσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και συγκεκριμένα τα ελληνοτουρκικά θα πρέπει να πρωταγωνιστήσουν στην ατζέντα των ελληνικών μέσων ενημέρωσης (ηλεκτρονικών, έντυπων και ραδιοτηλεοπτικών μέσων).
Η ανανέωση των παράνομων Navtex για το Oruc Reis μέχρι και τις 20 Σεπτεμβρίου, αλλά και στον απόηχο της δήλωσης του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας κ. Δένδια στον Γερμανό ομόλογό του «πολλοί μας συνιστούν διάλογο. Όμως διάλογος δεν υφίσταται υπό το καθεστώς των απειλών», προμηνύουν πως το επόμενο χρονικό διάστημα θα είναι κρίσιμο με την γειτονική χώρα.
Σύμφωνά με τα ανωτέρω, όλα ομολογούν ότι πρωταγωνιστικό ρόλο στην ατζέντα των ελληνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης θα έχουν οι τουρκικές προκλήσεις και η αυξημένη ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο ή μήπως όχι;
Αναδύονται όμως εύλογα συγκεκριμένα ερωτήματα από την διαχείριση των ελληνικών μέσων ενημέρωσης για τα ανωτέρω ζητήματα ελληνικής εξωτερικής πολιτικής κατά κόρον και τώρα αλλά και πριν το νέο ξέσπασμα της ελληνοτουρκικής κρίσης.
Γιατί πριν την κρίση αυτή καλύπτονταν τα ζητήματα ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στα μέσα μαζικής ενημέρωσης στην Ελλάδα και συγκεκριμένα το ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων σπάνια; Γιατί η θέση που καταλαμβάνουν στον περιφερειακό και εθνικό ηλεκτρονικό Τύπο αλλά και στην τηλεόραση οι εξωτερικές ειδήσεις είναι χαμηλή;
Τα τελευταία 46 χρόνια, να σημειωθεί ότι τα θέματα εξωτερικής πολιτικής προβάλλονται σε μειωμένο βαθμό και όχι με τον ορθό τρόπο. Έρευνες κάνουν λόγο, για τον μειωμένο όγκο πληροφοριών για τις ευρωπαϊκές και διεθνείς ειδήσεις που δημοσιεύονται από τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης (Φραγκονικολόπουλος, 2012).
Ειδικότερα, η ελληνική εξωτερική πολιτική χαρακτηρίζεται από μία παθολογία, αυτή της έντονης αίσθησης ανασφάλειας, που σε ορισμένες περιπτώσεις, μετατρέπεται σε νοοτροπία «πολιορκημένου φρουρίου». Η πραγματικότητα αυτή καλλιεργείται ολοένα και περισσότερο από το πολιτικό σύστημα, όπου ο πολιτικός λόγος χαρακτηρίζεται κατά βάση από μια έμφαση στα «εθνικά θέματα», και ειδικότερα στις σχέσεις της Ελλάδας με τη Τουρκία (Πλειός & Φραγκονικολόπουλος, 2011).
Τις εβδομάδες που διανύουμε έχουν τον κυρίαρχο λόγο στην ατζέντα οι εξωτερικές ειδήσεις και συγκεκριμένα τα ελληνοτουρκικά, όμως και πάλι η κάλυψη γίνεται υπό συγκεκριμένη οπτική των θεμάτων αυτών.
Για παράδειγμα, οι ανταποκριτές των μέσων στα δελτία ειδήσεων έχουν μειωθεί αισθητά, καθώς και στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο λίγα είναι τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Επίσης στον περιφερειακό και τοπικό τύπο μηδαμινά έως ανύπαρκτα είναι τα ρεπορτάζ με συναφή θέματα. Οι τοποθετήσεις των ακαδημαϊκών στο αντικείμενο των διεθνών σχέσεων στα τηλεοπτικά πλατό δεν είναι τόσες στον βαθμό που θα έπρεπε καθώς διαφαίνονται μόνο μέσα από κάποιες στήλες. Η προσοχή των μέσων στις διεθνείς σχέσεις περιορίζεται στη «γειτονιά» της χώρας, κυρίως στις σχέσεις της χώρας με την Τουρκία, τις Βαλκανικές χώρες, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και την ΕΕ και υπό το πρίσμα της εσωτερικής και εθνοκεντρικής οπτικής (Φραγκονικολόπουλος & Προέδρου 2018).
Επιπλέον δε, τα μέσα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επιρροή του τρόπου παρουσίασης των ειδήσεων της διεθνούς πολιτικής στο κοινό. Με τη συχνή χρήση των νέων μέσων, κάθε μέρος των διεθνών υποθέσεων προβάλλεται με μεγαλύτερη ένταση. Έτσι, οι ηγέτες των χωρών απευθύνονται στο κοινό απροσδιόριστα και άμεσα (Μalek, 1997).
Γίνεται αντιληπτό ότι οι εξωτερικές και διεθνείς ειδήσεις χαρακτηρίζονται από το φαινόμενο της εσωτερικοποίησης, δηλαδή από την προσαρμογή των εξωτερικών και διεθνών ειδήσεων στις εθνικές αφηγήσεις, πεποιθήσεις και αγωνίες (Φραγκονικολόπουλος & Προέδρου, 2018).
Στο εξής μήπως τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να ακολουθήσουν τον δρόμο που ξεκίνησαν τις τελευταίες εβδομάδες δίνοντας μεγαλύτερη δυναμική στην κάλυψη των εξωτερικών ειδήσεων απορρίπτοντας τις τακτικές που ακολουθούσαν τα προηγούμενα χρόνια;
Μήπως ήρθε η ώρα να αυξηθούν οι ανταποκριτές των καναλιών στο εξωτερικό δελτίο με την γειτονική χώρα;
Μήπως θα πρέπει η πλευρά της Τουρκίας να καταγράφεται συχνότερα στα ρεπορτάζ με δεδομένο ότι οι Έλληνες πολίτες θα πρέπει να έχουν σφαιρική εικόνα για το ρεπορτάζ και όχι μια μονοδιάστατη άποψη.
Μήπως θα πρέπει οι διεθνολόγοι που εντρυφούν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και να τοποθετούνται με μεγαλύτερη συχνότητα με δημόσιες παρεμβάσεις;
Αν ο προβληματισμός από τα ανωτέρω ερωτήματα πρυτανεύσει τότε θα έχει γίνει ένα πρώτο βήμα στην ορθή κάλυψη των εξωτερικών ειδήσεων από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στην Ελλάδα.
Πηγές:
Μalek, A. (1997). News Media and Foreign Relations: a multifaceted prospective. USA: Ablex Publishing Corporation.
Φραγκονικολόπουλος, Χ. (2012). Εξωτερικές και Διεθνείς Ειδήσεις στον μετα-εθνικό κόσμο: Η πρόκληση της «παγκόσμιας οπτικής, Ζητήματα Επικοινωνίας, τχ. 14-15, σ. 47-59.
Πλειός, Γ., & Φραγκονικολόπουλος, Χ. (2011). Τα «εθνικά θέματα» στη δίνη των ΜΜΕ. Αθήνα: Σιδέρης.
Φραγκονικολόπουλος, Χ., & Προέδρου, Φ. (2018). Εισαγωγή στην παγκόσμια πολιτική. Έννοιες, θεωρήσεις, Δρώντες, Δομές και Διαδικασίες. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.
«Νέα Navtex από την Τουρκία για το Oruc Reis έως τις 20 Σεπτεμβρίου», (2020 Σεπτέμβριος 1), Energypress.gr Aνακτήθηκε από https://energypress.gr/news/nea-navtex-apo-tin-toyrkia-gia-oroyts-reis-eos-tis-20-septemvrioy
«Χ. Μάας: Απαιτείται αποκλιμάκωση, η παραμικρή σπίθα μπορεί να φέρει καταστροφή», (2020 Αύγουστος 25), Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε από https://www.kathimerini.gr/1093265/article/epikairothta/politikh/x-maas-apaiteitai-apoklimakwsh-h-paramikrh-spi8a-mporei-na-ferei-katastrofh
