Γράφει ο Πέτρος Παπαντωνάκος, Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ
Στις 10 Απριλίου ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Scott Morrison ανακοίνωσε πως στις 21 Μαΐου θα διεξαχθούν εθνικές-ομοσπονδιακές εκλογές στη χώρα. Ο ίδιος θα διεκδικήσει μια ακόμη θητεία συμμετέχοντας στις εκλογές με τον συντηρητικό συνασπισμό του Liberal Party, του οποίου ηγείται, με το National Party. Τα δύο αυτά κεντροδεξιά κόμματα κατεβαίνουν μαζί στις εκλογές, ενώ ο συνασπισμός τους βρίσκεται στην εξουσία τα τελευταία 9 χρόνια, από τις εκλογές του 2013. Ο βασικός αντίπαλος του συνασπισμού είναι το κεντροαριστερό Labor Party, του οποίου ηγέτης είναι ο Antony Albanese. Οι δημοσκοπήσεις μέχρι στιγμής δείχνουν πως το κυρίαρχο κόμμα της αντιπολίτευσης προηγείται, ωστόσο τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμα.
Η Αυστραλία είναι ομοσπονδιακό κράτος που αποτελείται από έξι πολιτείες και δύο μείζονες επικράτειες, ενώ αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Σύμφωνα με το πολιτικό και εκλογικό της σύστημα, στην Αυστραλία υπάρχει η Βουλή των Αντιπροσώπων που ονομάζεται Κάτω Βουλή, έχει 151 έδρες και τα μέλη της καθορίζονται κάθε τρία χρόνια από τις ομοσπονδιακές εκλογές, καθώς και η Γερουσία, η οποία ονομάζεται Άνω Βουλή, έχει 76 έδρες και τα μέλη της υπηρετούν εξαετή θητεία, ωστόσο συνηθίζεται κάθε τρία χρόνια στις εκλογές να ανανεώνεται το μισό σώμα της Γερουσίας. Με βάση αυτά, το κόμμα που θα κερδίσει τις περισσότερες έδρες στην Βουλή των Αντιπροσώπων (Κάτω Βουλή) σχηματίζει κυβέρνηση, ενώ πρωθυπουργός γίνεται ο αρχηγός του κόμματος με τις περισσότερες έδρες.
Κάνοντας ανασκόπηση της τελευταίας τριετίας, ο Scott Morrison μπορεί να υπερηφανεύεται πως η κυβέρνηση του αντιμετώπισε ικανοποιητικά την κρίση της πανδημίας του Covid-19, ενώ η ανεργία μειώθηκε ακόμη περισσότερο φτάνοντας στο 4%. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια ζητήματα, τα οποία δημιούργησαν προβλήματα στην εικόνα του και κατέστησαν το Εργατικό Κόμμα του Anthony Albanese το πιο πιθανό για να ανέλθει στην εξουσία.
Ένα από τα πιο βασικά ζητήματα που έχουν τεθεί είναι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η αυστραλιανή ενεργειακή πολιτική. Η Αυστραλία είναι ένα κράτος που έχει «χτυπηθεί» πολύ από την περιβαλλοντική κρίση που βιώνει ο πλανήτης, καθώς τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί τεράστιες πυρκαγιές και πλημμύρες, ενώ η κυβέρνηση του Morrison κατηγορείται πως δεν αντιμετώπισε επαρκώς αυτές τις φυσικές καταστροφές. Επιπλέον, o συντηρητικός κυβερνών συνασπισμός συνέχισε να αντιστέκεται στις πιέσεις για μετάβαση σε πιο «πράσινες» μορφές ενέργειας και σε μια πιο βιώσιμη οικονομία. Η Αυστραλία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός άνθρακα παγκοσμίως και ένας μεγάλος παραγωγός φυσικού αερίου, ενώ οι εξαγωγές τέτοιου είδους ενεργειακών πόρων αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της. Πρόσφατα, υιοθέτησε στόχο για μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050, ωστόσο ο Morrison υφίσταται μεγάλη πίεση στο εσωτερικό της χώρας, αφού πολλοί ψηφοφόροι του που απασχολούνται στον τομέα εξόρυξης και εξαγωγής ορυκτών πόρων εναντιώνονται στη μεταστροφή της οικονομίας, ενώ η πλειοψηφία της κοινωνίας τάσσεται υπέρ μιας πιο πράσινης πολιτικής, όπως και πολλά νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού, τα οποία επηρεάζονται άμεσα από τις πολιτικές της Αυστραλίας.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που έχει προκύψει είναι η συμφωνία ασφαλείας μεταξύ Κίνας και Νησιών του Σολομώντα και αυτό εγείρει ανησυχίες στην αυστραλιανή κυβέρνηση για το ενδεχόμενο δημιουργίας κινεζικής στρατιωτικής βάσης στο έδαφος του συγκεκριμένου νησιωτικού κράτους. Πρόκειται επίσης και για διπλωματική ήττα της Αυστραλίας, καθώς παραδοσιακά εκείνη παρείχε ασφάλεια στα Νησιά του Σολομώντα. Θορυβημένες απ’ τη συγκεκριμένη συμφωνία είναι και οι ΗΠΑ, αφού βλέπουν την επιρροή της Κίνας στην ευρύτερη περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού να αυξάνεται και έχουν ξεκινήσει προσπάθειες για στενότερη συνεργασία με κράτη της περιοχής όπως η Παπούα – Νέα Γουινέα και τα νησιά Φίτζι, ενώ πλέον επιδιώκουν σχέσεις και με τα Νησιά του Σολομώντα για να καλύψουν το χαμένο έδαφος. Από την πλευρά της βέβαια, η Κίνα υποστηρίζει πως η συγκεκριμένη συμφωνία αφορά βοήθεια για εσωτερικές κρατικές υποθέσεις, αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και ανθρωπιστική βοήθεια. Το συγκεκριμένο, λοιπόν, ζήτημα εξωτερικής πολιτικής μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στις επερχόμενες αυστραλιανές εκλογές, ως μια διπλωματική αστοχία της τωρινής κυβέρνησης, που παρέλειψε να ενδιαφερθεί εγκαίρως και έθεσε, κατά μία έννοια, σε κίνδυνο την ασφάλεια της χώρας.
Τέλος, σημαντικό ρόλο στις εκλογές αναμένεται να παίξει και το αυξημένο κόστος ζωής που έχει φέρει σε δύσκολη θέση ένα σημαντικό κομμάτι της αυστραλιανής κοινωνίας. Στην Αυστραλία οι τιμές για αγορά ή ενοικίαση κατοικίας είναι πολύ υψηλές, υπάρχουν σημαντικά οικιακά χρέη, ενώ τελευταία έχει αυξηθεί και ο πληθωρισμός στη χώρα, ως αποτέλεσμα και εξωτερικών παραγόντων, όπως οι εξελίξεις στην Ουκρανία και τα πρόσφατα σκληρά lockdowns στην Κίνα που εμπόδισαν την απρόσκοπτη ροή κάποιων εμπορικών δραστηριοτήτων. Επιπλέον, η Κεντρική Τράπεζα της Αυστραλίας σε μια προσπάθεια να ελέγξει τον πληθωρισμό αύξησε το βασικό επιτόκιο της μετά από αρκετά χρόνια, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο το κόστος ζωής και δίνοντας ένα ακόμη χτύπημα στον κυβερνώντα συνασπισμό στην προσπάθεια του να διατηρηθεί στην εξουσία κερδίζοντας τις εκλογές της 21ης Μαΐου.
Από την άλλη πλευρά, ο ηγέτης των Εργατικών, Anthony Albanese, έχει υποσχεθεί κοινωνικές παροχές με σκοπό την περαιτέρω βελτίωση του επιπέδου ζωής τμημάτων της αυστραλιανής κοινωνίας που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, τη μετάβαση της οικονομίας προς ένα πιο «πράσινο» σχέδιο ανάπτυξης με την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και με την παράλληλη δημιουργία θέσεων εργασίας, την αναζωογόνηση του βιομηχανικού και κατασκευαστικού τομέα, καθώς και τη νομοθέτηση υπέρ της μισθολογικής ισότητας μεταξύ των δύο φύλων.
Συμπερασματικά, η κυβέρνηση Morrison, παρ’ όλο που έχει σημειώσει κάποιες επιτυχίες, όπως η επίτευξη πολύ χαμηλής ανεργίας και η καλή διαχείριση της πανδημίας του Covid-19, τουλάχιστον μέχρι την εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον, φαίνεται να έχει αρκετά δύσκολο έργο, αν θέλει να κερδίσει τις επερχόμενες εκλογές, καθώς οι καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες, η αμφιλεγόμενη κλιματική της πολιτική, εξωτερικά ζητήματα ασφαλείας, όπως επίσης και η αύξηση του κόστους ζωής, ως αποτέλεσμα και διεθνών κρίσεων, έχουν «τραυματίσει» σε σημαντικό βαθμό την εικόνα του κυβερνώντος συνασπισμού. Ωστόσο, το αν θα αποτελέσουν ανυπέρβλητα εμπόδια για την επανεκλογή του, θα φανεί σύντομα. Παρ’ όλα αυτά, κανείς δεν θα έπρεπε να αποκλείσει την πιθανότητα ο συνασπισμός να παραμείνει στην εξουσία, αφού και στις εκλογές του 2019 ανέτρεψε τις προβλέψεις και τις δημοσκοπήσεις κερδίζοντας μια ακόμα θητεία.
Πηγές
https://www.sbs.com.au/language/greek/josh-frydenberg-and-jim-chalmers-clash-over-the-cost-of-living
https://www.sbs.com.au/language/greek/audio/solomon-sandwich-on-australian-pre-election-menu
https://www.capital.gr/diethni/3621841/sto-4-meiothike-i-anergia-stin-australia
https://thediplomat.com/2022/04/this-is-australias-climate-change-election/