Ελληνικά
Γράφει ο Κωνσταντίνος Πογιατζής, Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ
H φιλοδυτική πολιτική του Ουκρανού Προέδρου Βολοντιμίρ Ζελένσκι έφερε στο προσκήνιο το ζήτημα της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Με την ισχύουσα πολιτική των «ανοικτών θυρών» του ΝΑΤΟ, αυτό σημαίνει ότι κάθε κυρίαρχο κράτος μπορεί να χαράξει το δικό του μέλλον με εξωτερική εξισορρόπηση και την ένταξη του στο ΝΑΤΟ (Πέππας, 2022).
Στην προκείμενη περίπτωση η Ουκρανία βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση μετά την Ρωσική εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου 2022 που έγινε μεταξύ άλλων για να αποτραπεί η ένταξη της στο ΝΑΤΟ δεδομένου ότι η Ρωσία θεωρεί ότι η κυβέρνηση Ζελένσκι αποτελεί τον «Δούρειο ίππο» των ΗΠΑ στην σφαίρα επιρροής τους.
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θέτει ως «Casus Belli» την ένταξη των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών στο ΝΑΤΟ. Οι «Δυτικοί» παρακίνησαν την απορωσοποίηση της Ουκρανίας και προώθησαν την «δυτικοποιήση» της άλλα δεν ήταν πρόθυμοι να την υπερασπιστούν μέχρι τέλους. Καθώς οι οικονομικές κυρώσεις και η λεκτική αντιπαράθεση δεν θα σταματήσει την Ρωσία να καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία. Έξαλλου τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει στα χέρια της η Ρωσία (βλ. Λευκορωσία, αριθμητική και τεχνολογική υπεροπλία) σε όλα τα επίπεδα, μας καθιστούν γνωστή την έκβαση της πολεμικής σύγκρουσης. (Charap, Samuel; Boston, Scott, 2022).
Στο παρελθόν οι πόλεμοι ήταν συμβατικοί και εκ του σύνεγγυς . Ένα γεγονός που αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες σύγκρουσης τόσο στο παρόν αλλά και στο μέλλον είναι ο παράγοντας εξέλιξη της Τεχνολογίας.
Τα σύνορα της σημερινής Ουκρανίας από την Μόσχα είναι μόλις 490 km (Maps, 2022). Μέχρι και τα τελευταία χρόνια οι αποστάσεις που μπορούσαν να «απειλήσουν» σε χερσαίο επίπεδο ήταν μικρού/μεσαίου/μεγάλου βεληνεκούς βαλλιστικοί πύραυλοι (1000/1000-3000/3000-5500m) (Γκαρτζονίκας, 2020). Τα τελευταία χρόνια οι αμυντικές βιομηχανίες έδωσαν έμφαση στην «μεγαλύτερη» δραστική και επιχειρησιακή εμβέλεια των πύραυλων. Τα σύγχρονα πυραυλικά συστήματα θα έχουν εμβέλεια πολύ μεγαλύτερη των 500Km. (Όπως πχ. αυτή την στιγμή υπάρχει ο υπερσύγχρονος «S-500» με εμβέλεια κρούσης/δράσης τα 600 Km κα.). Σε αυτήν την «κούρσα» εξέλιξης της τεχνολογίας οι Μεγάλες Δυνάμεις αναπτύσσουν την τεχνολογία των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων (ICBMs). (Technology, 2019). Σε αυτό σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η δύναμη δευτέρου ανταποδοτικού και αποτελεσματικού/ολοκληρωτικού κτυπήματος μέσω της κατάκτησης του Διαστήματος.
Το 2019 τερματίστηκε μονομερώς με απόφαση του τότε Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, η συμφωνία INF μεταξύ Ρωσίας – ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν επίσημα την αποχώρησή τους από την συμφωνία του 1987 (ΕΣΣΔ-ΗΠΑ), σχετικά με την μη εγκατάσταση πυρηνικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αλλάζει η στρατηγική επί του εδάφους των μεγάλων δυνάμεων με μεγαλύτερη ανάγκη σήμερα περισσότερο από ποτέ για ύπαρξη «buffer zone» ή αποστρατικοποιημένων περιοχών (ή ακόμα και χωρών) με τις ΗΠΑ να αναζητούν τον ασφυκτικότερο περιορισμό της Ρωσίας στα σύνορα της. Να είναι σε εμβέλεια βολής των ΝΑΤΟϊκων δυνάμεων. Έτσι έγινε η επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη με την «μεγάλη επέκταση» το 1997 που συνεχίζεται ως και σήμερα. Υπάρχουν νησιώτικες και ηπειρώτικες περιοχές, συνεπώς τα κράτη είτε περιβάλλονται από θάλασσα, έδαφος ή και τα δυο. Ακόμα και από την θάλασσα ένα κράτος μπορεί να απειλήσει ή να απειληθεί με την χρήση υπερσύχρονων υποβρύχιων που κατέχουν βαλλιστικούς (SLBMs) πυραύλους. (όπως πχ. η Νέα Υόρκη και Ουάσιγκτον που βρίσκονται πολύ κοντά στον βόρειο Ατλαντικό ωκεανό. (Maps, 2022).
Ακόμα με κυβερνοεπιθέσεις και την χρήση του υβριδικού πολέμου «με χρήση ψευδών ή παραπλανητικών ειδήσεων να πραγματοποιούνται, αν και οι υβριδικές επιχειρήσεις μπορεί να συνεχίζονται αδιάκοπτα και συγκεκαλυμμένα επί του πεδίου μακριά από τα μάτια τρίτων, είτε υπάρχουν συγκρούσεις, είτε όχι…», μπορούν να καθορίσουν, να «αποσταθεροποιήσουν» ή να παρακινήσουν τον πληθυσμό προς συγκεκριμένη σφαίρα επιρροής.(Πέππας, 2022).
Όπως διαφαίνεται η εξέλιξη της τεχνολογίας θα επιβάλει στις μεγάλες δυνάμεις νέες γεωστρατηγικές πραγματικότητες και κατ’ επέκταση στρατηγικές, ιδιαιτέρα γεωγραφικά «αναθεωρητικές».
Πηγές
Charap, Samuel; Boston, Scott. 2022. The West’s Weapons Won’t Make Any Difference to Ukraine. Foreign Policy. [Online] January 21, 2022. https://foreignpolicy.com/2022/01/21/weapons-ukraine-russia-invasion-military/.
Hall, Ben and Seddon, Max. 2022. West treads narrow path to common ground in Russia talks. Finacial Times. January 9, 2022.
Technology, Army. 2019. Army Technology. The 10 longest range Intercontinental Ballistic Missiles (ICBMs). [Online] June 2019. https://www.army-technology.com/features/feature-the-10-longest-range-intercontinental-ballistic-missiles-icbm/.
Γκαρτζονίκας, Παναγιώτης. 2020. Γιατί η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει τα «πυρηνικά» των φτωχών. slpress. [Ηλεκτρονικό] 6 Μαρτίου 2020. https://slpress.gr/ethnika/giati-i-ellada-prepei-na-apoktisei-ta-quot-pyrinika-quot-opla-ton-ftochon/.
Κουλουμπής, Θεoδωρος. 2008. Διεθνεις Σχεσεις: Ισχύς και Δικαιοσύνη. Αθήνα : Παπαζήση, 2008. 978-960-2203-6.
Πέππας, Στέφανος. 2022. Foreign Affairs: The Hellenic Edition. Γεωπολιτικές σφαίρες επιρροής και θρησκευτική διπλωματία. [Ηλεκτρονικό] 2 February 2022. https://www.foreignaffairs.gr/articles/73554/stefanos-peppas/geopolitikes-sfaires-epirrois-kai-thriskeytiki-diplomatia.
