Diplaras Evangelos-small

Η σημασία των Ελληνο-Ινδικών σχέσεων ως αντίβαρο στις Τουρκο-Πακιστανικές σχέσεις

Posted on Ευάγγελος ΔιπλάραςPosted in Αναλύσεις, Στρατηγική & Άμυνα

Γράφει ο Ευάγγελος Διπλάρας, Μέλος Δ.Σ. και Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ

 

Οι επαφές μεταξύ του Ελληνικού και Ινδικού πολιτισμού ξεκινούν από την αρχαιότητα με την εισβολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου στον Υδάσπη ποταμό, πριν περίπου 2.500 χρόνια και του Έλληνα ηγεμόνα Μενάνδρου (Chavan Akshay, 2020). Ο Ινδός Πρόεδρος Ραμ Ναθ Κοβίντ κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 2018 μίλησε για τον «διασημότερο Έλληνα στην Ινδία», όπως χαρακτήρισε τον Μεγάλο Αλέξανδρο. «Κάθε μαθητής στην Ινδία ξέρει πως ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Ινδός βασιλιάς Πώρος αναμετρήθηκαν και έπειτα, εντυπωσιασμένοι και οι δυο από το θάρρος και την αξία τους, έγιναν σύμμαχοι». (Δαλιάνης Β. 2018)  Στην νεότερη ιστορία, το θρυλικό θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ» επιχειρούσε στον Ινδικό Ωκεανό, κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. (Τα Νέα, 2019) Σήμερα, Ελλάδα και Ινδία έρχονται πιο κοντά και ένας σοβαρός λόγος είναι η στενή συμμαχία του Πακιστάν με την Τουρκία. (Πενταπόσταγμα, 2020)

Τουρκία – Πακιστάν συμμαχία

Τα τελευταία χρόνια, οι δεσμοί των δύο χωρών έχουν ισχυροποιηθεί σε μεγάλο βαθμό. Το 1920 λίγο πριν την πτώση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ξεκίνησε στην ινδική υποήπειρο το κίνημα του χαλιφάτ (Qureshi 1999, σ. 2)  Σύμφωνα με τον πακιστανό πρωθυπουργό Imran Khan, το κίνημα αυτό ξεκίνησε στην ινδική υποήπειρο με σκοπό να στηρίξει την πάλαι ποτέ Οθωμανική Αυτοκρατορία και είναι ένας συνδετικός κρίκος της κοινής ιστορίας που ενώνει τα δύο έθνη.

Το Πακιστάν φαίνεται ότι ενίσχυσε τα στρατεύματα του Κεμάλ Ατατούρκ που μάχονταν τον ελληνικό στρατό στην Μικρά Ασία σύμφωνα με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογαν που δήλωσε: «Δεν ξεχνάμε την βοήθεια που έστειλε ο λαός του Πακιστάν κατά τον Εθνικό απελευθερωτικό μας αγώνα (ο πόλεμος με την Ελλάδα το 1919-22). Αντίστοιχα, τώρα για εμάς είναι η περιοχή του Κασμίρ. Θα συνεχίσουμε την στήριξή μας στον αγώνα του Πακιστάν κατά της τρομοκρατίας», είπε ο Τούρκος Πρόεδρος. (real.gr 2020) Στις 15 Αυγούστου του 1947 έγινε ο διαμελισμός της Ινδίας (Partition of India) μετά το τέλος της Βρετανικής αποικιοκρατίας και η δημιουργία δύο ανεξάρτητων κρατών της Ινδίας και του Πακιστάν. Ο διαμελισμός αυτός στοίχησε την ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους καθώς ακολούθησε αιματηρός θρησκευτικός πόλεμος μεταξύ Ινδουιστών και Μουσουλμάνων. (Owen D. 2009, σ.412)

Στις 20 Ιουλίου 1974, ο Zulfikar Ali Bhutto, πρωθυπουργός του Πακιστάν, έστειλε σαφές μήνυμα υποστήριξης στην Τουρκία μέσω του πρέσβη της στο Ισλαμαμπάντ Erdem Erner, αναφέροντας ότι «το Πακιστάν βρίσκεται στο πλευρό της Τουρκίας και είναι έτοιμο να παράσχει κάθε δυνατή συνδρομή». Στις 22 Ιουλίου του 1974, προγραμματίστηκε αποστολή πακιστανικού αεροσκάφους για την μεταφορά ιατρικού προσωπικού περίπου 20 ανδρών με κουβέρτες και φαρμακευτικό υλικό στην Τουρκία. (E-Amyna, 2017).

Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν οι αυξανόμενοι στρατιωτικοί δεσμοί μεταξύ των δύο κρατών.    Έγκυρες πηγές από την Τουρκία αναφέρουν ότι ένας από τους θεμελιώδεις σκοπούς ήταν να επικαιροποιηθούν σε μεγαλύτερο βαθμό οι στρατιωτικές σχέσεις. Επί παραδείγματι, η διμερής στρατιωτική σχέση αποτελεί το πρόγραμμα ανταλλαγής με στόχο την εκπαίδευση των ενόπλων δυνάμεων, η σχέση αυτή ξεκινά από το 2000.

Από την έναρξη του προγράμματος, υπολογίζεται ότι 1.500 Πακιστανοί οπλίτες έχουν λάβει στρατιωτική εκπαίδευση στην Τουρκία. Επίσης, η Τουρκία ενισχύει τη συντήρηση του στόλου των αεροσκαφών F-16 της Πακιστανικής αεροπορίας.

Η προσέγγιση της Τουρκίας με το Πακιστάν για την απόκτηση πυρηνικών όπλων ξεκινά από την εποχή του Πακιστανού προέδρου Muhammad Zia-ul-Haq και του Τούρκου πρωθυπουργού Turgut Ozal στα τέλη της δεκαετίας του 1980 (Τσιμπούκης Γ. 2016)

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση της Τουρκίας και του Πακιστάν στο θέμα του Αφγανιστάν από τα μέσα του Αυγούστου του 2021, καθώς οι δύο χώρες επιθυμούν να επεκτείνουν την επιρροή τους στην συγκεκριμένη χώρα.

Η Τουρκία θεωρεί πως η επέκταση των αμυντικών και στρατηγικών δεσμών με το Πακιστάν συνέβαλε στην τόνωση της επιρροής της στην Κεντρική Ασία. Η συνεργασία αυτή δημιούργησε νέες προοπτικές για την εξωτερική πολιτική της. Το Πακιστάν από την πλευρά του, πιστεύει ότι κατέχει κομβικό ρόλο στην περιοχή. Στο Αφγανιστάν ως μεσολαβητής και με το Ιράν, καθώς και ως ισορροπιστής που βοηθά την Άγκυρα να διατηρήσει μια ισορροπημένη σχέση μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Οι Τουρκο-πακιστανικές σχέσεις έδωσαν την απαραίτητη βαρύτητα σε συνεργασίες όπως στον τομέα της ασφάλειας.

 Σχέσεις Ελλάδας – Ινδίας

Στα τέλη του Φεβρουαρίου του 2024 ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη την Ινδία. (Καθημερινή, 2024)  Η Αθήνα επιχειρεί να προσεγγίσει το Νέο Δελχί. (Pentapostagma TV)  Οι τρέχουσες εμπορικές συμφωνίες δημοσιεύτηκαν κατά την 84η ΔΕΘ, στην οποία η Ινδία ήταν η τιμώμενη χώρα. Βασικός στόχος είναι η ενδυνάμωση των σχέσεων Ελλάδας και Ινδίας στο οικονομικό πεδίο, με έμφαση στο τουρισμό και το εμπόριο. (Καθημερινή, 2018) Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι υπογράμμισε ότι οι σχέσεις Ελλάδας – Ινδίας στα βάθη των αιώνων,  δεν διαταράχθηκαν ποτέ ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε ότι τώρα είναι η ευκαιρία να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο. Η παρουσία της Ινδίας ως τιμώμενη χώρα στην 84η ΔΕΘ το 2019, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσκάλεσε τον Ναρέντρα Μόντι να επισκεφθεί την Ελλάδα το ταχύτερο δυνατό. (Καθημερινή, 2019). Στις 26 Ιουνίου 2021, οι Υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Ινδίας Νίκος Δένδιας και Σ. Τζαϊσανκάρ και ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης έκαναν τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Μαχάτμα Γκάντι στην Αθήνα. (ΕΛΙΝΕΠΑ, 2021) Τον Νοέμβριο του 2021, η ΕΛΙΝΕΠΑ και το Ινδικό Συμβούλιο Πολιτιστικών Σχέσεων συνδιοργάνωσαν στο πλαίσιο των εορτασμών για τα διακόσια χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, μία έκθεση ζωγραφικής και μια σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων στο Νέο Δελχί και το Τσάντιγκαρ. (ΕΛΙΝΕΠΑ, 2021)

Η Ινδία διεκδικεί τη θέση παγκόσμιας δύναμης (Ayres Α. 2018).  Διατηρεί καλές σχέσεις με την Ρωσική Ομοσπονδία, τις ΗΠΑ και την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και επιθυμεί εντόνως να διευρύνει την επιρροή της στο διεθνές σύστημα. Μια ευφυής στρατηγική κίνηση είναι η έλευση και ο ελλιμενισμός του ινδικού Πολεμικού Ναυτικού στην Μεσόγειο για συχνότερες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις τον Σεπτέμβριο του 2023 (Γεωργία Γ. 2023).

Συμπερασματικά, το παρών διεθνές σύστημα χαρακτηρίζετε από έντονη αστάθεια και ρευστότητα. Τέτοιου τύπου συμμαχίες με περιφερειακές δυνάμεις όπως η Ινδία δίνουν στην χώρα μας περισσότερες δυνατότητες για να παίξει πιο ενεργό ρόλο στο διεθνές στερέωμα. Η Ινδία θα πρέπει να αντιμετωπισθεί σαν μια υπερδύναμη  (Ayres Α. 2018). Η εμβάθυνση της συγκεκριμένης συμμαχίας σε  αμυντική, θα δημιουργήσει τριγμούς στην νεοοθωμανική αλαζονεία και στην Τουρκο-πακιστανική συμμαχία. Απαραίτητη  κρίνεται και η συνεργασία με τους συμμάχους της Ινδίας όπως η Ιαπωνία και η Αυστραλία. (Liberal, 2021)

 

Πηγές

 

  1. Chavan Akshay (2020) «The “Other” Greek Who Marched Into India» LIVE HISTORY INDIA διαθέσιμο https://www.livehistoryindia.com/story/history-of-india-2000-years/the-other-greeks-who-invaded-india/ [Πρόσβαση9.2024].
  2. Γεωργία Γ. (2023) «Ενισχύονται οι στρατιωτικές σχέσεις Ελλάδας – Ινδίας: Ασκήσεις νότια της Κρήτης» https://www.cnn.gr/politiki/story/383170/enisxyontai-oi-stratiotikes-sxeseis-elladas-indias-askiseis-notia-tis-kritis [Πρόσβαση 20.9.2024].
  3. (2021) «Αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Μαχάτμα Γκάντι στην Αθήνα» https://elinepa.org/el/unveiling-of-the-statue-of-mahatma-gandhi-in-athens/ [Πρόσβαση 20.1.2024].
  4. Δαλιάνης Β. (2018) «Πρόεδρος Ινδίας: Ο διασημότερος Έλληνας στην Ινδία είναι ο Μέγας Αλέξανδρος», Πρώτο Θέμα, Διαθέσιμο: https://www.protothema.gr/politics/article/797973/proedros-indias-o-diasimoteros-ellinas-stin-india-einai-o-megas-alexandros/[Πρόσβαση 20.2.2024].
  5. (2021) Έκθεση ζωγραφικής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση – Νέο Δελχί, 21-27 Νοεμβρίου 2021 https://elinepa.org/el/painting-exhibition-for-the-200-years-since-the-greek-revolution/ [Πρόσβαση 20.2.2024].
  6. (2019) «24/10/1909: Η αρχή του μύθου του θωρηκτού Αβέρωφ», Τα Νέα Διαθέσιμο: https://www.tanea.gr/2019/10/24/people/24-10-1909-i-arxi-tou-mythou-tou-thoriktou-averof/ [Πρόσβαση 27.2.2021].

7.    «Ελλάδα – Ινδία: δύο χώρες, ένας θεσμός» Διαθέσιμο: https://www.thessalonikifair.gr/el/84i-deth-timomeni-hora-india [Πρόσβαση 27.2.2024].

  1. (2024) «Κυρ. Μητσοτάκης: Επίσημη επίσκεψη στην Ινδία την Τετάρτη» Καθημερινή https://www.kathimerini.gr/politics/562893346/kyr-mitsotakis-episimi-episkepsi-stin-india-tin-tetarti/ [Πρόσβαση 29.2.2024].
  1. Pentapostagma TV, «Iνδία »καλεί» Ελλάδα: »Ήρθε η στιγμή να ενωθούμε στρατιωτικά & οικονομικά»»  Διαθέσιμο: https://www.youtube.com/watch?v=XTxzwx2SnO0 [Πρόσβαση 20.6.2024].
  2. N. Qureshi, (1999) Pan-Islam in British Indian Politics, BRILL, LEIDEN BOSTON, COLN.
  3. (2020) «Ερντογάν: «Υμνεί» το Πακιστάν για τη βοήθεια κατά των Ελλήνων το 1922» real.gr https://www.real.gr/kosmos/arthro/erntogan_ymnei_to_pakistan_gia_ti_boitheia_kata_ton_ellinon_to_1922-610827/  [Πρόσβαση 27.2.2024].
  4. Owen D. (2009) Ασθενείς Ηγέτες στην Εξουσία, ειδική έκδοση για την εφημερίδα Το Βήμα.
  5. (2017) «Η συμβολή των μουσουλμανικών κρατών στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο» e–Amyna Διαθέσιμο: http://e-amyna.com/%ce%b7-%cf%83%cf%85%ce%bc%ce%b2%ce%bf%ce%bb%ce%ae-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%bc%ce%b1%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8e%ce%bd-%ce%ba%cf%81%ce%b1%cf%84%cf%8e%ce%bd-%cf%83/       [Πρόσβαση 27.2.2024].

14 .Τσιμπούκης Γ. (2016) «Πυρηνικά όπλα από το Πακιστάν επιθυμεί να αποκτήσει για μια ακόμη φορά η Τουρκία» Via Diplomacy, Διαθέσιμο: https://www.viadiplomacy.gr/pirinika-opla-apo-pakistan-epithimi-na-apoktisi-gia-mia-akomi-fora-tourkia/  [Πρόσβαση 27.2.2024].

  1. (2021) «Συνέντευξη του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στο ειδησεογραφικό κανάλι WION και τον δημοσιογράφο Sidhant Sibal (10 Ιουλίου 2021)» Υπουργείο Εξωτερικών, Διαθέσιμο: https://www.mfa.gr/epikairotita/diloseis-omilies/sunenteuxe-tou-upourgou-exoterikon-nikou-dendia-sto-eideseographiko-kanali-wion-kai-ton-demosiographo-sidhant-sibal-10-iouliou-2021.html [Πρόσβαση 27.6.2024].
  2. (2018) «Παγκόσμια Τράπεζα: Η Ινδία είναι η 6η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο» Καθημερινή, Διαθέσιμο: https://www.kathimerini.gr/economy/international/974692/pagkosmia-trapeza-i-india-einai-i-6i-megalyteri-oikonomiki-dynami-ston-kosmo/ [Πρόσβαση 3.3.2021].

17.(2019) «Η ενίσχυση των οικονομικών σχέσεων Ελλάδας-Ινδίας στη συνάντηση Μητσοτάκη με Μόντι στη Νέα Υόρκη» Καθημερινή, Διαθέσιμο: https://www.kathimerini.gr/politics/1044700/i-enischysi-ton-oikonomikon-scheseon-elladas-indias-sti-synantisi-mitsotaki-me-monti-sti-nea-yorki/  [Πρόσβαση 5.3.2021].

  1.   Ayres Α. (2018) «Η Ινδία θα αρχίσει να ενεργεί σαν μια παγκόσμια δύναμη; » Foreign Affairs, Διαθέσιμο: https://foreignaffairs.gr/articles/71905/alyssa-ayres/i-india-tha-arxisei-na-energei-san-mia-pagkosmia-dynami?page=show [Πρόσβαση 7.3.2021].
  1. Μαντζίκος Γ. (2021) «Η συμμαχία του «Ινδο- Ειρηνικού» που φοβίζει το Πεκίνο» Liberal, Διαθέσιμο: https://www.liberal.gr/news/i-summachia-tou-indo-eirinikou-pou-fobizei-to-pekino/361549 [Πρόσβαση 15.3.2021].

 

KEDISA--ανάλυση