Η πιθανή εμπλοκή της Χεζμπολάχ στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς

Γράφει η Βικτωρία Παπαδοπούλου, Δόκιμη Αναλύτρια ΚΕΔΙΣΑ

 

Η Χεζμπολάχ (το «Κόμμα του Θεού») συνιστά σιιτική ακραία ισλαμική παραστρατιωτική και πολιτική οργάνωση με βάση το Λίβανο. Συμμετέχει στην κυβέρνηση και στο κοινοβούλιο της χώρας. Η ένοπλη πτέρυγα της οργάνωσης θεωρείται κίνημα αντίστασης στον αραβικό κόσμο,^[1] ενώ οι ΗΠΑ, η Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία, ο Καναδάς και το Ισραήλ την έχουν χαρακτηρίσει ως τρομοκρατική οργάνωση^[2].Η στρατιωτική δύναμη της Χεζμπολάχ έχει αναπτυχθεί σημαντικά, με την πάροδο του χρόνου. Η οργάνωση επιδρά στη λιβανέζικη κυβέρνηση και προάγει προγράμματα κοινωνικής ανάπτυξης^[3]. Χρηματοδοτείται από το Ιράν και δέχεται πολιτική βοήθεια από τη Συρία.

Καθώς ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς συνεχίζεται, το πολιτικό ενδιαφέρον στρέφεται από την μια, στη Γάζα όπου το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων  στερούνται νερό, τροφή, στέγη και ιατρική περίθαλψη. Συνεπώς, η Γάζα βρίσκεται σε μια κατάσταση όπου ζωτικής σημασίας ανάγκες για την επιβίωση του Παλαιστινιακού λαού, δεν εξασφαλίζονται και το   παλαιστινιακό κράτος δεν έχει πια, τα μέσα για να ανταπεξέλθει. Από την άλλη, στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο, επιτίθεται η Χεζμπολάχ. Η συγκεκριμένη οργάνωση εκτοξεύει σχεδόν καθημερινά ρουκέτες, αν και οι επιθέσεις αυτές είναι σχετικά περιορισμένης εμβέλειας. Σύμφωνα με την ανάλυση του Foreign Policy, η Χεζμπολάχ επιδιώκει να επωφεληθεί από τον πόλεμο και να επιδείξει την ισχύ της, δίχως όμως να απειληθεί η στρατηγική της θέση στον Λίβανο^[4].

Αξίζει να σημειωθεί πως το Ιράν εδώ και δεκαετίες ενισχύει με χρηματοδότηση, εκπαίδευση και εξοπλισμό τόσο την Χαμάς  όσο και τη Χεζμπολάχ. Στις 15 Οκτωβρίου, οι διασυνοριακές συρράξεις επιδεινώθηκαν καθώς η οργάνωση εκτόξευσε πυραύλους σε ισραηλινές στρατιωτικές βάσεις, κατά μήκος των βόρειων συνόρων και ως απάντηση ο ισραηλινός στρατός διενέργησε αεροπορικές επιδρομές στο νότιο τμήμα του Λιβάνου. Όσο λοιπόν αυξάνονται οι επιθέσεις της Χεζμπολάχ, υφίσταται ο κίνδυνος ενός περιφερειακού πολέμου όπου και θα συμμετάσχουν το Ιράν, η Συρία και ο Λίβανος. Μάλιστα, σύμφωνα με ανάλυση του BBC^[5], o μεγαλύτερος στρατηγικός φόβος για την Ουάσιγκτον, το Ισραήλ και πολλές Δυτικές χώρες είναι ότι η τρέχουσα κρίση θα μετατραπεί σε περιφερειακό πόλεμο που θα ξεπεράσει τα σύνορα του Ισραήλ

Η Χεζμπολάχ είναι η πιο ισχυρή πολιτοφυλακή της περιοχής. Από το 2006, ακολουθεί τη στρατηγική της αποτροπής, δηλαδή επιχειρεί να επιδείξει την ισχύ της ώστε τα υπόλοιπα κράτη να μην της επιτεθούν. Παράλληλα, αποσκοπούσε να εξελίξει ακόμα περισσότερο το απόθεμα πυραύλων. Γι’ αυτό το 2006, ενεπλάκη σε πόλεμο με το Ισραήλ και από τότε αναβάθμισε τις προμήθειές της σε ρουκέτες (περίπου 150.000) και πυραύλους ( περίπου 130.000). Από αυτούς τους πυραύλους διαθέτει και πυραύλους ακριβείας. Συνεπώς είναι εύλογο να θεωρείται πως η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να εκτοξεύσει τέτοιους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς ενάντια σε ισραηλινές βάσεις.

Από τις 7 Οκτωβρίου, μετά την επίθεση της Χαμάς στην ισραηλινή επικράτεια, έχουν σκοτωθεί περίπου 20 άνθρωποι σε συγκρούσεις στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο. Τα περισσότερα θύματα ήταν μαχητές και μεταξύ αυτών υπήρξαν επίσης ένας δημοσιογράφος του πρακτορείου Reuters και δύο άμαχοι. Όσον αφορά τους ισραηλινούς, υπήρξαν τουλάχιστον τρεις νεκροί. Μετά τις συγκρούσεις στα σύνορα, το Ισραήλ άρχισε να εκκενώσει 28 κοινότητες στον βορρά, απομακρύνοντας χιλιάδες κατοίκους.

Ο Πίτερ Λέρνερ (γενικός διευθυντής του τμήματος Διεθνών Σχέσεων στη Histadrut) έκρινε την κυβέρνηση του Λιβάνου υπεύθυνη για τις δράσεις της Χεζμπολάχ, αναφέροντας ότι είναι ένα κυρίαρχο κράτος που ελέγχει τα σύνορά του και συνεπώς έχει «την ευθύνη να διασφαλίσει ότι οι τρομοκράτες, όπως η Χεζμπολάχ, δεν θα εξαπολύσουν επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ». Ο Λέρνερ προειδοποίησε ότι η Χεζμπολάχ θα πρέπει να προσέξει και να σκεφτεί αν θέλει πραγματικά να στραφεί εναντίον του Ισραήλ. Παράλληλα, ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ ,Ιωάβ Γκάλαντ, δήλωσε ότι επιλογή της Χεζμπολάχ είναι να συμμετάσχει στις συρράξεις με την Λωρίδα της Γάζας και τη Χαμάς. Αυτή η αποκάλυψη έγινε κατά τη διάρκεια επιχειρησιακής επιθεώρησης στην 91η Μεραρχίας. Στην πραγματικότητα, ο Υπουργός Άμυνας προειδοποίησε τη Χεζμπολάχ για τον αντίκτυπο και τις επιπτώσεις που θα έχει η συμμετοχή της στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς. Με βάση τις τρέχουσες εξελίξεις, η κατάσταση που επικρατεί στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ προμηνύει μια πολύπλευρη σύγκρουση ενώ παράλληλα το αμυντικό σύστημα του Ισραήλ επιχειρεί να διαχειριστεί μια νέα απειλή.  Στην ομιλία του Γκάλαντ, δίνεται έμφαση στην αποφασιστικότητα του Ισραήλ να διαχειριστεί επιτυχώς την απειλή της Χεζμπολάχ.

Σε συνάρτηση με τα προηγούμενα γεγονότα, στις 17 Οκτωβρίου ο ανώτερος εκπρόσωπος της Χαμάς στο Λίβανο, δήλωσε στο POLITICO, ότι η Χεζμπολάχ συνεργάζεται στενά με την Χάμα προκειμένου να συγχρονίσουν τις δράσεις τους στη σύγκρουση κατά του Ισραήλ. Ο Άχμεντ Αμπντούλ-Χάντι (επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς στη Βηρυτό) τόνισε ότι η Χαμάς δεν είχε ειδοποιήσει τη σύμμαχό της Χεζμπολάχ για τις επιθέσεις της κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου. Ωστόσο, αναφέρθηκε στη συνεχή συνεργασία μεταξύ των δύο ομάδων, τονίζοντας ότι η Χεζμπολάχ είναι πλέον “προετοιμασμένη για έναν μεγάλο πόλεμο” εναντίον του Ισραήλ στον βορρά. Επομένως, οι δηλώσεις αυτές σε συνδυασμό με τις επιθέσεις που διεξάγονται αυτή τη στιγμή, ενισχύουν τις ανησυχίες ότι η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μπορεί να επεκταθεί σε δύο μέτωπα, εάν το Ισραήλ εξαπολύσει χερσαία εισβολή στη Γάζα, και η Τεχεράνη στηρίξει τη Χεζμπολάχ σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.

Το σενάριο της κλιμάκωσης του πολέμου και της εμπλοκής περισσότερων χωρών, αναμφίβολα απειλεί τη διεθνή ασφάλεια και θέτει υπό κίνδυνο τη διεθνή σταθερότητα. Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή μπορεί να προκαλέσει ολοκληρωτική αποδιοργάνωση σε παγκόσμιο επίπεδο διότι η περιοχή αυτή αποτελεί κρίσιμο προμηθευτή ενέργειας και επηρεάζει τη ναυτιλία. Η παγκόσμια οικονομία σήμερα καθίσταται ευάλωτη, λόγω του πληθωρισμού  που επιδείνωσε ο πόλεμος ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία. Συνεπώς και ένας νέος πόλεμος σε μια κρίσιμη περιοχή, θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τον πληθωρισμό. Η ένταση των επιπτώσεων εξαρτάται από το αν ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς εξελιχθεί σε περιφερειακό πόλεμο στη Μέση Ανατολή.

 

Πηγές

1. Jamail Dahr (20 Ιουλίου 2006), ‘Hezbollah’s transformation’. Asia Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυποστις 25 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2007.
2. Goldirova Renata (17 Σεπτεμβρίου 2008), ‘MEPs call on EU states to list Hezbollah as terrorist group’.
3. Deeb Lara (31 Ιουλίου 2006), ‘Hezbollah: A Primer’. Middle East Report. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυποστις 19 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2011.
4. Hanin Ghaddar (16 Οκτωβρίου 2023), Friedmann senior fellow at the Washington Institute for Near East Policy, ‘Will Hezbollah Hold Back or Escalate?’.
5. Barbara Plett Usher (17 Οκτωβρίου 2023), BBC State Department correspondent,  ‘Israel Gaza: US in diplomatic dash to contain conflict’.