Ελληνικά
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος, Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ
Ο Μουγκντάντα Αλ Σάντρ είναι ένας εκ των κορυφαίων ηγετών του σιιτικού Ισλάμ στο Ιράκ. Σπούδασε θεολογία στο Ιράν και σήμερα είναι ένας ισχυρός πολιτικός παράγοντας τoυ Ιράκ. Όπως και όλα τα στελέχη της Ιρακινής αντιπολίτευσης έτσι και ο Μουγκνταντά έκανε την εμφάνιση του στο πολιτικό στερέωμα του Ιράκ το 2003. Ακριβώς μετά την Αμερικανική στρατιωτική εισβολή στο Ιράκ, την πτώση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσείν και τη διάλυση του κόμματος Μπάαθ.
Βεβαίως, πρέπει να πούμε ότι ούτε ο Αλ Μαλίκι που ανέλαβε πρωθυπουργός του Ιράκ, ούτε φυσικά και ο Μουγκνταντά Αλ Σάντρ είχαν καλές σχέσεις με τους αμερικανούς και τη Multi National Force. Το αντίθετο : η Ιρακινή αντιπολίτευση, με τη συντριπτική πλειοψηφία των στελεχών της σπουδαγμένη στο Ιράν, επιθυμούσε ανατροπή του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσείν, που συμπεριφερόταν φρικτά στην Ιρακινή σιιτική κοινότητα αλλά σε καμία περίπτωση δεν ήθελε μακραίωνη παρουσία των αμερικανών και των συμμάχων τους στην Ιρακινή επικράτεια.
Αμέσως μετά τη σύλληψη του Σαντάμ Χουσείν, ο Μουγκνταντά Αλ Σάντρ ξεκίνησε τον ένοπλο αγώνα κατά των ΗΠΑ. Σε αυτή του την απόφαση κατά την εκτίμησή μου συνέβαλλαν δύο παράγοντες:
- Έβλεπε ότι η Multi National Force ήταν ένας διεθνής συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ που δε θα έφευγε σύντομα από το Ιράκ, με τους αμερικανούς στρατιώτες να είναι πολλές φορές βίαιοι προς τον Ιρακινό λαό και να φέρονται ως κατακτητές.
- Η «απομπαθοποίηση» είχε φέρει μόνο δεινά στον Ιρακινό λαό, με τους αμερικανούς να είναι αντιμέτωποι με όλο το σουνιτικό κόσμο ο οποίος έχασε όλα του τα δικαιώματα, και αναφέρομαι συγκεκριμένα στα πολιτικά δικαιώματα κυρίως, αλλά και στη διάλυση του στρατού και της αστυνομίας. Θυμίζω εδώ ότι οι ένοπλες δυνάμεις του Ιράκ επί Σαντάμ Χουσείν αποτελούνταν αποκλειστικά από σουνίτες.
Ο Μουγκνταντά Αλ Σάντρ ξεκίνησε την αντιστασιακή του δράση το 2004 και συγκεκριμένα τον Απρίλιο, όταν ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις των αμερικανών στη Φαλούτζα. Ο Μουγκνταντά Αλ Σάντρ τότε και η πολιτοφυλακή του έδρασαν ως αποστολείς όπλων των υπερασπιστών της Φαλούτζας. Η αμερικανική πρεσβεία τότε διέταξε τη κυβέρνηση του Αλ Μαλίκι να βγάλει ένταλμα σύλληψης εναντίον του. Γενικότερα ο Αλ Σάντρ προσπαθούσε να γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος στρατιωτικά στο Ιράκ και να πείσει την κυβέρνηση του Αλ Μαλίκι να αναγκάσει τις ΗΠΑ να αποσυρθούν από τη χώρα, ώστε να αναλάβει αυτός στη συνέχεια την εξόντωση των σουνιτικών ενόπλων ομάδων.
Στις 29 Απριλίου 2004 ο Μουγκνταντά Αλ Σάντρ εκτέλεσε την πρώτη του επίθεση κατά των αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ. Συγκεκριμένα, εκείνη τη μέρα 8 αμερικανοί στρατιώτες σκοτώνονται και 4 τραυματίζονται από έκρηξη βόμβας στην πρωτεύουσα Βαγδάτη. Πρόκειται για το πρώτο χτύπημα των πολιτοφυλακών του Μουγκνταντά Αλ Σάντρ κατά του διεθνούς συνασπισμού. Οι αμερικανοί κατανόησαν τότε ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σοβαρό παίκτη.
Δυο χρόνια μετά, ο Μουγκνταντά Αλ Σάντρ θα γίνει ο κύριος εκφραστής της Ιρακινής αντίστασης κατά των ΗΠΑ, καθώς θα εκτελέσει δεκάδες επιθέσεις κατά της Multi National Force στην Ιρακινή επικράτεια. Η ανάπτυξη του αντιστασιακού κινήματος οφείλεται στους εξής παράγοντες:
1) Η δημιουργία και η εκπαίδευση του Ιρακινού στρατού είχε ξεκινήσει από μηδενική βάση, καθώς λόγω της «απομπαθοποίθησης» οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας διαλύθηκαν.
2) Θεωρούσε πλέον τις ΗΠΑ ως κατοχική δύναμη και αυτό γιατί το 2007 δεν υπήρχε σχέδιο αποχώρησης των ΗΠΑ και των συμμάχων τους από το Ιράκ.
3) Θεωρούσε τον Αλ Μαλίκι εχθρό του Ιράκ, γιατί ο Ιρακινός πρωθυπουργός πίστευε ότι η αμερικανική παρουσία ήταν απαραίτητη εκείνη τη στιγμή στη χώρα του και η όποια αποχώρηση έπρεπε να γίνει πολύ προσεκτικά. Κάτι που, βέβαια, δεν έβρισκε σύμφωνο τον Αλ Σάντρ.
Το 2010, ένα χρόνο πριν την αποχώρηση της US Force in Iraq, θεωρούνταν μαζί με τις φιλο-ιρανικές πολιτοφυλακές ως η πιο σημαντική δύναμη του Ιράκ και χαρακτήριζε σε όλους τους τόνους τον αμερικανικό στρατό «κατοχική δύναμη». Ο ίδιος επιθυμούσε μια ταχύτατη αποχώρηση των αμερικανών από το Ιράκ και παρότι εξέφρασε την υποστήριξη του στον Αλ Μαλίκι σύντομα έγινε μεγάλος εχθρός του. Ο Αλ Σάντρ δεν επιθυμούσε ούτε αμερικανική παρουσία στο Ιράκ ούτε και ενεργή παρουσία του Ιράν στο Ιράκ. Η ιρανική επιρροή στο Ιράκ αυξανόταν από το 2010 με γοργούς ρυθμούς καθώς ο Αλ Μαλίκι ήταν ένθερμος υποστηρικτής του Ιράν.
Στις 23 Ιουλίου 2014, ενώ το ISIS προέλαυνε έχοντας καταλάβει τη Μοσούλη, διέταξε τους μαχητές του να πολεμήσουν μέχρι τέλους. Εδώ πρέπει να πω ότι όλες οι ένοπλες δυνάμεις πολιτοφυλακής της χώρας (ειδικά τις πρώτες μέρες) σήκωσαν όλο το βάρος της αντιμετώπισης του ISIS, καθώς ο ιρακινός στρατός σε μεγάλο ποσοστό του έδειχνε σημάδια αποσύνθεσης.
Οι κορυφαίες μάχες στις οποίες πήρε μέρος η πολιτοφυλακή του Μουγκνταντά Αλ Σάντρ ήταν η μάχη του Τιρκίτ το 2015, και ακολούθως η μάχης της Φαλούτζας όπου έπαιξε καίριο ρόλο. Το Τικρίτ είναι μέχρι σήμερα η πόλη όπου ο Αλ Σάντρ έχει τη μεγαλύτερη επιρροή. Παρόλα αυτά, και με την παρουσία του Ισλαμικού κράτους στο Ιράκ που διαρκεί μέχρι σήμερα, δεν ήθελε μια συνεχή παρουσία ξένων δυνάμεων στη χώρα του (Combined Joint Task Force) , και για αυτό η πολιτοφυλακή του έκανε αρκετές διαδηλώσεις με σκοπό την αποχώρηση των ξένων δυνάμεων από το Ιράκ. Επίσης, έχει δημιουργήσει μέτωπο και με τον Μπασάρ Αλ Άσαντ από τον οποίο το 2017 ζήτησε να παραιτηθεί με αφορμή τις χημικές επιθέσεις που έχει διεξάγει κατά του συριακού λαού. Είναι ο μοναδικός σιίτης πολιτικός παράγοντας που ζήτησε την παραίτηση του Άσαντ .
Τον Ιανουάριο του 2021 ζήτησε μετά την εξόντωση του Κασέμ Σουλειμανί ,την άμεση αποχώρηση της Combined Joint Task Force (διεθνής συνασπισμός κατά του Ισλαμικού κράτους) από το Ιράκ .
Λίγους μήνες αργότερα κέρδισε τις εκλογές στο Ιράκ ωστόσο δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση καθώς οι σχέσεις του με το Ιράν δεν είναι οι καλύτερες δεδομένου ότι η Τεχεράνη στηρίζει τον Αλ Μαλίκι.
Πηγές
https://www.kurdistan24.net/en/story/25939-Iraq%27s-Muqtada-al-Sadr-outlines-US-policy
http://edition.cnn.com/2008/WORLD/meast/03/25/iraq.main/index.html
http://pulitzercenter.org/stories/iraq-powerless-no-longer
https://www.reuters.com/article/mideast-crisis-iraq-sadr-idUKL5N16Z0EC?edition-redirect=uk
http://www.xinhuanet.com/english/2020-12/26/c_139619294.htm
https://www.juancole.com/2007/01/muqtada-al-sadr-and-sunnis-mickey-kaus.html
https://www.aljazeera.com/news/2014/2/16/iraqi-cleric-sadr-retires-from-politics
