protopappas

Η Τουρκία μεταξύ «μεταξύ σφύρας και άκμονος» και μετά τις εκλογές ;

Posted on Posted in Βαλκάνια & Ανατ.Μεσόγειος, Διεθνείς Εξελίξεις

Γράφει ο Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας, Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ

Οι τουρκικές εκλογές της 1ης Νοεμβρίου διενεργούνται εν μέσω μια πολιτικής, και εθνοτικής πόλωσης και το αποτέλεσμά τους αναμένεται να καθορίσει τις εσωτερικές εξελίξεις και να επηρεάσει και τις ευρύτερες περιφερειακές ισορροπίες. Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν φιλοδοξεί το ισλαμικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) να επιτύχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να μετατρέψει το πολίτευμα σε προεδρική δημοκρατία και να έχει τον απόλυτο έλεγχο της χώρας.

Οι εκλογες είναι οι δεύτερες που γίνονται μέσα σε πέντε μήνες καθώς τα πολιτικά κόμματα απέτυχαν να συγκροτήσουν μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας και κάποια αναλυτές επιρρίπτουν ευθύνες και στον Ερντογάν για αυτήν την κατάληξη. Οι ισορροπίες μέσα στην Τουρκία παραμένουν εύθραυστες μετά το πολύνεκρο τρομοκρατικό χτύπημα στην Άγκυρα του Οκτωβρίου και τις συγκρούσεις του τουρκικού στρατού με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK). Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει και το πρόβλημα των σύριων προσφύγων απόρροια του συριακού εμφυλίου που υπολογίζονται σε 2 εκατομμύρια άτομα, για το οποίο δέχεται πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ο Ερντογάν ακολουθεί μια πολιτική έντασης επιδιώκοντας να κάνει τους ψηφοφόρους να επιλέξουν μεταξύ του χάους (ακυβερνησίας) και μιας κυβέρνησης του AKP που μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια και την τάξη. Η απώλεια της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας του AKP στις εκλογές της 7ης Ιουνίου και η είσοδος του φίλο- κουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP) στο κοινοβούλιο αλλάξαν δραματικά το πολιτικό σκηνικό.

Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει υιοθετήσει μια επιθετική ρητορική εναντίον του HDP και του ηγέτη του Σελαχατίν Ντεμιρτάς κατηγορώντας τους για συνεργασία με το εκτός νόμου PKK. To φίλο- κουρδικό κόμμα κατάφερε να περάσει το εκλογικό όριο του 10% και να εισέλθει στην τουρκική εθνοσυνέλευση εξανεμίζοντας τις ελπίδες του Ερντογάν για μια ισχυρή νίκη του AKP.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) ενισχύεται ελάχιστα και φαίνεται να προσεγγίζει την αυτοδυναμία. Όλα θα εξαρτηθούν από την συμμετοχή στις κάλπες. Το AKP αν καταφέρει να πείσει το 4-4,5% των ψηφοφόρων του που δεν ψήφισαν στις προηγούμενες εκλογές της 7ης Ιουνίου, τότε μπορεί να φτάσει στην πολυπόθητη αυτοδυναμία, εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές.

Οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 1ης Νοεμβρίου θεωρούνται, σύμφωνα με αναλυτές, ένα «υψηλό ρίσκου στοίχημα» για τον Ταγίπ Ερντογάν. Επενδύει στην πόλωση και την αιματηρή σύγκρουση με το PKK με στόχο την απόκτηση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας από το AKP. O Ερντογάν δίνει τον τόνο της προεκλογικής εκστρατείας ισλαμικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και επηρεάζει τις εξελίξεις προς όφελός του, διότι δεν θέλει να έχει ένα αποτέλεσμα που θα τον κάνει να χάσει τον έλεγχο του κόμματός του.

Το κυβερνών AKP αποδυναμωμένο από τους χαμηλούς ρυθμούς της οικονομίας και την απώλεια της πλειοψηφίας στις εκλογές του Ιουνίου αποφάσισε να δείξει στην κοινή γνώμη ότι η Τουρκία μπορεί να δράσει αποτελεσματικά μέσα στη Μέση Ανατολή, να προασπίσει τα συμφέροντά της αλλά και να εγγυηθεί την εθνική της ασφάλεια.
Η φίμωση αντιπολιτευόμενων ΜΜΕ, όπως του ομίλου «Koza Ipek», υπό έχει τις εφημερίδες «Bugun» και «Milliyet», καθώς τα τηλεοπτικά κανάλια, «Kanalturk» και «Bugun TV» γίνεται με στόχο την παύση ενοχλητικών ΜΜΕ που έχουν διεισδυτικότητα στην τουρκική κοινωνία.

Η Τουρκία βιώνει μια δύσκολη κατάσταση και όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών δεν θα μπορέσει μάλλον να περιορίσει τις εντάσεις και να γεφυρώσει τις πολιτικές και εθνοτικές διαφορές.
Η απόκτηση πλειοψηφίας του ισλαμικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ασφαλείας (ΑKP) θα δώσει την εξουσία στο Ερντογάν να γίνει ακόμα πιο αυταρχικος με βάση την μέχρι τώρα πορεία του. Το πιο πιθανό είναι ο Ερντογάν να αντιμετωπίσει μια πιο σθεναρή αντίσταση και αντιπολίτευση.

Η μη απόκτηση κυβερνητικής πλειοψηφίας από το ΑΚP ενδέχεται να οδηγήσει στο γνωστό σενάριο των προηγούμενων μηνών με ανεπιτυχείς διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης. Σε αυτή την περίπτωση αναλυτές εκφέρουν και την άποψη ότι μπορεί να δημιουργηθεί και ένα νέο κόμμα στην πολιτική αρένα από στελέχη του AKP που είναι δυσαρεστημένα από την αυταρχική και παρεμβατική στάση του προέδρου Ερντογάν. Η Τουρκία ενδέχεται και μετεκλογικά να παραμείνει σε καθεστώς κρίσης αν οι πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής δεν επιδείξουν συναίνεση και συλλογικότητα.