Γράφει η Δάφνη Νούση, Φοιτήτρια Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
Προσφάτως άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην παγκόσμια διπλωματική ιστορία. H αποκατάσταση των Αμερικανο-Κουβανικών διπλωματικών σχέσεων έχει δικαίως προκαλέσει το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας καθώς οι σχέσεις τους, αφενός έχουν περάσει από πολλές φάσεις, και αφετέρου είχαν διακοπεί από το 1961,ήτοι, κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου. Έτσι λοιπόν, με την στρατηγική της διπλωματικής αποκατάστασης των σχέσεών τους, οι δυο αυτές χώρες απομακρύνονται τις μαύρες σελίδες του ψυχρού πολέμου, χαράζουν την εξωτερική τους πολιτική αποκομίζοντας οφέλη και έτσι δημιουργείται ένα κλίμα πολιτικής σταθεροποίησης στην θάλασσα της Καραϊβικής.
Οι δυο αυτές χώρες της Αμερικανικής ηπείρου, δεν είχαν πάντοτε ‘κακές’ διπλωματικές σχέσεις, αντιθέτως, και πολλές φορές – κυρίως εξαιτίας του ιδεολογικού χάσματος και της ιστορίας τους από τον ψυχρό πόλεμο- οι σχέσεις τους έχουν παρεξηγηθεί. Στην πραγματικότητα, η άνοδος του Φιντέλ Κάστρο στην εξουσία και η πτώση του καθεστώτος Μπατίστα δημιούργησε για κάποιο χρονικό διάστημα, φιλικό κλίμα ανάμεσα στις δυο χώρες. Οι ΗΠΑ έβλεπαν στο πρόσωπο του Κάστρο, έναν μεταρρυθμιστή με τον όποιο ίσως και να μπορούσαν να συνεργαστούν. Ο Κάστρο άλλωστε, δεν ήταν εξ’ αρχής κομμουνιστής. Βέβαια, με την πάροδο του χρόνου έπαιρνε όλο και πιο δημοφιλή φιλολαϊκά μέτρα και σε συνδυασμό με την πολιτική επιρροή που του ασκούσε ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, εν καιρώ ψυχρού πολέμου, έδωσε τα χεριά με τους Σοβιετικούς, για τους οποίους μια συμμαχία με ένα κράτος στην Αμερικανική ήπειρο ήταν ιδιαίτερης σημασίας για την μεγιστοποίηση της ισχύος τους και ήταν διατεθειμένοι να παρέχουν αμέριστη υποστήριξη προς τους Κουβανούς. Οι ΗΠΑ κάνοντας χρήση σκληρής ισχύος, επέβαλαν Διπλωματικό και Οικονομικό εμπάργκο, το όποιο ήταν πολύ αποτελεσματικό και δημιούργησε πολλαπλά προβλήματα στο εσωτερικό της Κούβας. Οι καλές σχέσεις δε που είχαν οι ΗΠΑ με την Λατινική Αμερική εκείνη την περίοδο οδήγησε την Κούβα και σε ‘διπλωματικό αποκλεισμό’ και έτσι, δεν μπορούσε παρά να στρέψει το μεγαλύτερο μέρος του εξωτερικού της εμπορίου στη Σοβιετική Ένωση και τους συμμάχους της.
Αφήνοντας λοιπόν πίσω το παρελθόν, κάνοντας ένα βήμα πιο γρήγορο από τον ιστορικό χρόνο, οι ΗΠΑ και η Κούβα χαράζουν εφεξής ένα νέο μέλλον και ανοίγουν εκατέρωθεν τις Πρεσβείες τους στην Αβάνα και την Ουάσιγκτον.
Οι Κουβανοί με την άρση του εμπάργκο αντιμετωπίζουν τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που τους ταλάνιζαν για δεκαετίες, και βελτιώνουν το βιοτικό τους επίπεδο. Αν και με αργούς ρυθμούς, έχει αρχίσει να αναδεικνύεται η επιτακτική ανάγκη της Κούβας για εκσυγχρονισμό, πράγμα που θα μπορούσε να επιτευχθεί με την αλλαγή πολικής ηγεσίας και του πολικού προσανατολισμού της χώρας. Με έναν νέο ηγέτη, που θα έχει αφήσει πίσω τα πλέον παρωχημένα κομμουνιστικά πρότυπα, θα μπορούσε να χαράξει μία νέα στρατηγική και να διεκδικήσει μια πιο σημαντική θέση στην διεθνή σκακιέρα – κυρίως χάρη στην γεωπολιτική της θέση αλλά και στην συμφιλίωση της με τις ΗΠΑ.
Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ με τις νέες εμπορικές συναλλαγές που θα αποκτήσουν, θα έχουν άμεσα οικονομικά οφέλη. Αυτή η απόφαση για την νέα στρατηγική της στο ζήτημα της Κούβας, ελήφθη στο πλαίσιο της ήπιας διπλωματικής γραμμής που έχει ακολουθήσει ο Πρόεδρος Ομπάμα σε όλη την διάρκεια της προεδρικής του θητείας. Η συγκεκριμένη απόφαση βέβαια, δέχτηκε ιδιαίτερη κριτική από το Κογκρέσο με το επιχείρημα ότι τα οφέλη της Κούβας είναι αισθητά περισσότερα και σημαντικότερα από εκείνα των ΗΠΑ. Πάντως η πλειοψηφία της διεθνούς κοινότητας χαιρετίζει αυτή την ιστορική προσέγγιση. Γι’ αυτό και μπορούμε κάλλιστα να πούμε ότι οι ΗΠΑ δεν απέκτησαν μόνο οικονομικά οφέλη αλλά κέρδισαν και τις διπλωματικές εντυπώσεις!