Ελληνικά
Γράφει ο Πέτρος Γκάτζιος, Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ
Στις 8 Ιουνίου 2017, πραγματοποιήθηκαν πρόωρες εκλογές στη Βρετανία με την Πρωθυπουργό κα Τερέζα Μέι να χάνει την αυτοδυναμία στη Βουλή των Κοινοτήτων και να χρειάζεται τη στήριξη άλλου/άλλων κομμάτων για να κυβερνήσει.
Οι πρόωρες εκλογές- παρόλο που η ίδια είχε αρνηθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο-, αποφασίστηκαν όταν πέρασε με το σύζυγό της λίγες ημέρες διακοπών με πεζοπορία στην Ουαλία τον Απρίλιο, και ζητήθηκαν ώστε ο λαός να της δώσει ισχυρή εντολή για να ολοκληρώσει την αποχώρηση από την ΕΕ.
Για τους Συντηρητικούς, δεν υπάρχει επί του παρόντος κάποιο σχέδιο για την ανατροπή της, ούτε από την άλλη υπάρχει η επιθυμία για νέα εκλογική αναμέτρηση, ιδίως με τη δυναμική που έχει τώρα ο ηγέτης των Εργατικών κ. Κόρμπιν (από 24% διαφορά που έδιναν οι δημοσκοπήσεις τον Απρίλιο, έχασε με 2,4% μόλις).
Υπάρχει βέβαια η περίπτωση, η προτεινόμενη κυβέρνηση μειοψηφίας να μη λάβει ψήφο εμπιστοσύνης και σε διάστημα 14 ημερών να μην μπορεί να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση,
Ωστόσο, το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) της Βόρειας Ιρλανδίας, συμφώνησε να υποστηρίξει την κυβέρνηση μειοψηφίας και τη στιγμή που γράφεται η ανάλυση δεν υπήρχε κάποια άλλη ένδειξη.
Πως λοιπόν επηρεάζεται η διαδικασία Brexit από αυτές τις εξελίξεις;
Brexit means Brexit
Από τη στιγμή που η κα Μέι δεν παραιτήθηκε, συνεχίζει στο μοτίβο του υπότιτλου.
Άλλωστε, και τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα, συμφωνούσαν προεκλογικά και συμφωνούν, πως η διαδικασία Brexit πρέπει να συνεχίσει. Ίσως για αυτό και το θέμα δεν συζητήθηκε ιδιαίτερα κατά την προεκλογική εκστρατεία, καθώς ο κόσμος υπέθετε πως απλά θα γίνει.
Η κα Μέι ανακοίνωσε (11/06) και ανασχηματισμό της κυβέρνησής της με μικρές αλλαγές. Ωστόσο, αυτή τη φορά, θα κυβερνήσει με μια κοινοβουλευτική ομάδα και έναν εταίρο με διαφορετικά συμφέροντα.
Υπό αυτό το πρίσμα, αρκετοί αναλυτές ισχυρίστηκαν πως η νέα κυβέρνηση θα προσέλθει σχετικά αποδυναμωμένη στις διαπραγματεύσεις για το Brexit με την ΕΕ.
Διαφωνώ με αυτή τη θέση αντιστρέφοντας το ερώτημα: Ποιος μας λέει ότι αν είχε μεγάλη αυτοδυναμία θα ήταν ενισχυμένη στις διαπραγματεύσεις;
Από πλευράς ΕΕ, δεν έχει σημασία αν η Βρετανία έχει κυβέρνηση μειοψηφίας, συνασπισμό ή ένα κυβερνών κόμμα με πλειοψηφία πολλών θέσεων.
Όπως ανέφερα σε παλαιότερη ανάλυσή μου (30/03), η ΕΕ είναι σε θέση ισχύος και όχι η Βρετανία και αυτό φάνηκε από την ατζέντα που επιτυγχάνει στη διαδικασία Brexit.
Από την χρονική επίτευξη αυτής, βλ. δήλωση Προέδρου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Τούσκ[1] (09/06), μέχρι το δημοσιονομικό κόστος[2].
Διαφωνώ επίσης και με τη θέση ορισμένων ότι «ο κίνδυνος μιας άτακτης εξόδου από την ΕΕ χωρίς συμφωνία φεύγει από το τραπέζι[3]».
Η κα Μέι άλλωστε, έχει αναφέρει και το κάνει συνέχεια πως «είναι προτιμότερο να μην υπάρξει καμία συμφωνία παρά να υπάρξει μια κακή συμφωνία».
Γιατί να μην επιμείνει σε αυτή τη θέση και αν καταρρεύσουν οι διαπραγματεύσεις ή απλά λήξει η προθεσμία για ολοκλήρωση αυτών, δεν καλέσει ξανά πρόωρες εκλογές ισχυριζόμενη πως πάλεψε με την κακή και με τιμωρητική διάθεση ΕΕ μέχρι τέλους; Και χωρίς να εξαρτάται από τη στήριξη του DUP, αφού έτσι και αλλιώς θα ζητήσει εκλογές;
Αναφορικά με τους Ευρωπαίους συναδέλφους της, μπορεί κατά την άποψή μου να γυρίσει το αποτέλεσμα υπέρ της, ισχυριζόμενη πως αν δεν τις δώσουν ανταλλάγματα κινδυνεύει να πέσει η κυβέρνηση και να υπάρξει κενό εκπροσώπησης, σε μία χρονική περίοδο που έχει ήδη αργήσει η διαδικασία!
Ήπιο Brexit;
Θα μπορούσε αυτό να σημαίνει ένα πιο ήπιο Brexit;
Αυτή η αλλαγή στάσης, θα επηρέαζε το πολιτικό μέλλον της κας Μέι και κατά την άποψή μου πολύ δύσκολα θα το ακολουθήσει, καθώς μία τέτοια αλλαγή θα ενισχύσει την αντιπολίτευση που θα της ασκείται σε εσωτερικό επίπεδο, καθώς και την κριτική από το UKIP και τα ευρωσκεπτικιστικά μέσα.
Με τις κινήσεις της, η κα Μέι δείχνει πως αυτή είναι που ξεκίνησε τη διαδικασία, αυτή πρέπει και να την συνεχίσει.
Αν θα είναι η ίδια Πρωθυπουργός όταν τελειώσει η διαδικασία, θα εξαρτηθεί από το πως θα κυβερνήσει.
Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που αναλάβει κάποιος άλλος Συντηρητικός τη θέση της, πιστεύετε πως θα σταματήσει η διαδικασία του Brexit;
Πολύ αμφιβάλλω, ιδίως όταν υπάρχουν αρκετοί που θα ήθελαν να πάρουν την καρέκλα της κας Μέι για να εφαρμόσουν άμεσα το σκληρό σενάριο της εξόδου (πχ ο ΥΠΕΞ κ. Τζόνσον).
Αυτό που μπορεί να κάνει η κα Μέι, είναι να επιδιώξει μια πιο μακρά περίοδο προσαρμογής με την αποδοχή όμως της ελεύθερης μετακίνησης των ανθρώπων, τη συμμετοχή στον προϋπολογισμό της ΕΕ και τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία της.
Με αυτό τον τρόπο, παραμένει η Βρετανία μέλος της ενιαίας αγοράς και της τελωνειακής ένωσης κατά την περίοδο αυτή, αγοράζοντας χρόνο για την πλημμύρα των νομοθετικών και τεχνικών αλλαγών που καθιστά αναγκαίες το Brexit.
Επίλογος
Η διαδικασία του Brexit, δυστυχώς ή ευτυχώς, οδηγείται από τις νομικές διαδικασίες της ΕΕ και μόνο.
Η κα Μέι, πρέπει μέσα σε λίγους μήνες να προχωρήσει τη διαδικασία αναφορικά με την αμοιβαία αναγνώριση των δικαιωμάτων των πολιτών ΕΕ-27 και της Βρετανίας, τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις της τελευταίας, καθώς και το ιρλανδικό συνοριακό ζήτημα.
Μόνο τότε η ΕΕ έχει διαμηνύσει πως μπορεί να ξεκινήσει παράλληλα και διαπραγματεύσεις για την νέα εμπορική συμφωνία με την Βρετανία.
Εικασίες για νέο δημοψήφισμα με τρείς αυτή τη φορά επιλογές «Remain, hard Brexit, or Soft Brexit» ή απόσυρσης της ενεργοποίησης του Άρθρου 50 από την κυβέρνηση της Βρετανίας, αποτελούν ακραία σενάρια τα οποία θεωρώ απίθανα με βάση την μέχρι τώρα συμπεριφορά της κας Μέι.
Σε αυτό το στάδιο λοιπόν η κα Μέι μένει βραχυπρόθεσμα Πρωθυπουργός. Ωστόσο η εξουσία της έχει πληγεί άσχημα και τι μπορεί να σημάνει αυτό μεσοπρόθεσμα είναι αβέβαιο (dead woman walking?).
Ας ελπίσουμε η επόμενη βόλτα της να είναι πιο δημιουργική και παράλληλα η ΕΕ να καταθέσει ρεαλιστικές και συζητήσιμες προτάσεις.
Πηγές
[1] «Δεν ξέρουμε πότε θα ξεκινήσουν οι συζητήσεις για το Brexit. Ξέρουμε πότε πρέπει να τελειώσουν. Κάντε το καλύτερο για να αποφύγουμε το “μη συμφωνία” ως αποτέλεσμα του “μη διαπραγμάτευση”».
[2] FT: -Η ΕΕ ανέβασε τον λογαριασμό για το Brexit σε μια προκαταβολική πληρωμή ως και 100 δισ. ευρώ, υπολογίζοντας τις πιο αυστηρές απαιτήσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας, 03/05/2017.
[3] Χιούγκο Ντίξον, «Όλα ανοικτά για το Brexit”, Εφ. Καθημερινή, 11/06/2017.