Ελληνικά
Γράφει ο Δρ.Σπύρος Πλακούδας*, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΚΕΔΙΣΑ
Η Αθήνα αιφνιδιάστηκε (!) για πολλοστή φορά από τις πρωτοβουλίες της Άγκυρας στο περιφερειακό γίγνεσθαι, ενώ η τελευταία δια στόματος Ερντογάν είχε προαναγγείλει τέτοιες κλιμακούμενες δράσεις στην υπηρεσία του Δόγματος «Γαλάζια Πατρίδα». Ο όψιμος πανικός στην κοινή γνώμη και τους κυβερνώντες στην Ελλάδα, τροφοδοτούμενος από τα κινδυνολογικά ΜΜΕ, θυμίζει την υστερία την δεκαετία του 1990 περί του «Μουσουλμανικού Τόξου» στα Βαλκάνια. Δικαιολογείται, όμως, ένας τέτοιος πανικός;
Μάλλον όχι. Η συμφωνία μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας οφείλει να προκαλεί στην Ελλάδα εγρήγορση και επαγρύπνηση – όχι όμως υστερία. Η συμφωνία αυτή υπεγράφη εσπευσμένα υπό το κράτος των άμεσων εξελίξεων δίχως τον παραμικρό σεβασμό προς τις αρχές της UNCLOS. Γιατί τώρα λοιπόν και όχι νωρίτερα; H Toυρκία, άλλωστε, δραστηριοποιείται ενεργά στον «πόλεμο δια αντιπροσώπων» στην μετα-Κανταφική Λιβύη από το 2016 – το έτος-ορόσημο για την ανάδυση της «Νέας Τουρκίας». Χάρη στην υποστήριξή της, άλλωστε η Κυβέρνηση της Τρίπολης (κυριαρχούμενη από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους) είχε απωθήσει τις δυνάμεις της Κυβέρνησης του Τομπρούκ (υπό την ηγεσία του Χάφταρ) από τα πέριξ της πρωτεύουσας τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους. Η ενεργή εμπλοκή της Τουρκίας και του Κατάρ υπέρ της Κυβέρνησης της Τρίπολης είχε οδηγήσει την παρατεταμένη σύγκρουση σε τέλμα.
Άρα τι άλλαξε τώρα; Μα η ενεργή εμπλοκή δύο «εξω-Μεσογειακών» δρώντων υπέρ του Χάφταρ, ενός γνώριμου και ενός όχι τόσο. Τον Οκτώβριο, Χάφταρ και Πούτιν πραγματοποίησαν διαδοχικές επισκέψεις στο Άμπου Ντάμπι – μια μοναρχία του Κόλπου με μια αναβαθμισμένη επιρροή την επαύριον της Αραβικής Άνοιξης. Έκτοτε, η υποστήριξη από τα Εμιράτα (διαμέσου της Αιγύπτου) και τη Ρωσία (δια χειρός Wagner Group) προς την Κυβέρνηση του Τομπρούκ αυξήθηκε εντυπωσιακά. Στους αιθέρες της Λιβύης διεξάγεται πλέον ο πρώτος στα χρονικά «πόλεμος των drones» όπου αναμετρώνται οι Τούρκοι με τους Αιγύπτιους εν μέσω μιας εκκωφαντικής απουσίας της Ευρώπης.
Η Wagner Group, οι μισθοφόροι του πρώην ολιγάρχη και νυν φίλου του Πούτιν με δραστηριότητα σε «καυτές ζώνες» από την Αγκόλα έως τη Συρία, ευθύνεται για την κατάρριψη του Αμερικανικού drone προ ημερών και τις νίκες του Χάφταρ τις εβδομάδες αυτές. Χάρη στην αδράνεια των Ευρωπαίων – Αμερικανών στη Λιβύη, η Ρωσία αποκτά ένα ακόμη έρεισμα στην Μεσόγειο (μετά τη Συρία) και ένα ακόμη εργαλείο έναντι της Τουρκίας (μετά το «Κουρδικό Χαρτί»). Με τις δυνάμεις του Χάφταρ μόλις 9 χιλιόμετρα από το κέντρο της πρωτεύουσας, αναμένεται η ήττα των Αδελφών Μουσουλμάνων στο τελευταίο προπύργιό τους στην Μέση Ανατολή (με εξαίρεση τη Λωρίδα της Γάζας). Eκτός, εάν βέβαια, ο Ερντογάν υλοποιήσει την απειλή του (όπως τις υπόλοιπες στο πρόσφατο παρελθόν) και αποστείλει επιπλέον άνδρες προς υποστήριξη της Κυβέρνησης της Τρίπολης. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα κλιμακώσει άνευ προηγουμένου τη «βεντέτα» μεταξύ Σίσι και Ερντογάν.
Η Ελλάδα οφείλει να συντονίσει τις μελλοντικές κινήσεις της με τους υπόλοιπους «αντι-Τουρκικούς» δρώντες στην Λιβύη – εάν προτίθεται να αποφύγει ανάλογους «αιφνιδιασμούς» στο εγγύς μέλλον. Πρέπει όμως να θυμάται τα εξής. Πρώτον, εάν δεν λάβει θέση η Ελλάδα τώρα, κανείς δεν θα μεριμνήσει υπέρ της Αθήνας μετά το πέρας του πολέμου. Δεύτερον, η Τουρκική επιθετικότητα δεν θα μειωθεί από μια ήττα στη Λιβύη· απλά θα μεταφερθεί αλλού.
* Η παρούσα ανάλυση πρωτοδημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας «Το Βήμα της Κυριακής» υπό τον τίτλο «Ο Πανικός και η Πραγματικότητα» στις 15 Δεκεμβρίου 2019