Ελληνικά
Γράφει η Κλειώ Μητσέα, Φοιτήτρια Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστημίου Πειραιώς
Εν καιρώ διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος και την επανένωση των δύο κοινοτήτων, γίνεται φανερό ότι, μέσω της πραγματοποίησης εμπρηστικών δηλώσεων και υπονομευτικών πρακτικών, το αποτέλεσμα είναι αντίθετο από το αναμενόμενο, καθώς παρακωλύεται η επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας. Με αφορμή τη στάση της Τουρκίας έναντι των άλλων δρώντων και την θεωρία του επιθετικού ρεαλισμού, στις γραμμές που ακολουθούν θα εξετασθεί αν ένα κράτος το οποίο επιζητά την αύξηση της περιφερειακής του ισχύος και ηγεμονίας, είναι πρόθυμο να συμβάλει στην εξεύρεση λύσεως και ενοποίησης των δύο κοινοτήτων.
Σύμφωνα με τον Μακιαβέλι, ένας εκ των δύο τρόπων κυβέρνησης μιας ηγεμονίας είναι η ύπαρξη ενός ηγεμόνα και υποτελών. Οι τελευταίοι, συνεισφέρουν στην διακυβέρνηση του βασιλείου υπό την εύνοια και συγκατάθεση του ηγεμόνα ενώ ο λαός είναι πιστός και δεν μπορεί να παρασυρθεί. Σύγχρονο παράδειγμα μιας τέτοιας ηγεμονίας αποτελεί η σχέση της Τουρκίας με την Βόρεια Κύπρο. Από τις αρχές του Οκτωβρίου 2015, παρουσιάστηκε κρίση στο σχέδιο μεταφοράς νερού από την τουρκική εγκατάσταση Anamorium στην κωμόπολη Μόρφου για την κατανάλωση πόσιμου νερού και άρδευσης της πεδιάδας της Μεσαορίας. Τα αίτια που πυροδότησαν την κρίση- η εξουσιοδότηση για την τιμολόγηση και διαχείριση του έργου- οδήγησαν στον τερματισμό της τροφοδοσίας από την Τουρκία, μετά από ένα μήνα λειτουργίας του αγωγού, ενώ η εγκαινίασή του προκάλεσε και τις αντιδράσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το κυπριακό κοινοβούλιο υιοθέτησε ψήφισμα κατά του υδραγωγού, ενώ Κύπριοι αξιωματούχοι, απέστειλαν επιστολές προς την ΕΕ και τον ΟΗΕ καταδικάζοντας και χαρακτηρίζοντας το σχέδιο ως παράνομο. Η Τουρκία, επιδεικνύοντας την ηγεμονία της στο βόρειο τμήμα του νησιού και ενισχύοντας τη σχέση εξάρτησης με τα κατεχόμενα, τροποποίησε ελάχιστες διατάξεις και υπέγραψε την τελική συμφωνία με τους Τουρκοκυπρίους με τίτλο “Διακρατική συμφωνία σχετικά με την προμήθεια και διαχείριση των υδάτινων πόρων μεταξύ της Τουρκικής Δημοκρατίας και της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου”, ενώ στις 23 Μαρτίου 2016 έγινε γνωστή η προθυμία της για τροφοδότηση της Βόρειας Κύπρου με ηλεκτρικό ρεύμα, μέσω ενός υποθαλάσσιου καλωδίου.
Παράλληλα, στις 9 Νοεμβρίου 2015, υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων, φορώντας την επίσημη στολή τους, συνεχάρησαν τη νέα πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κύπρο, σε εκδήλωση που έγινε σε ξενοδοχείο στα κατεχόμενα. Το γεγονός αυτό προκάλεσε εκ νέου την αντίδραση της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς προσέφερε στην τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά το περιθώριο υπαινιγμών σχετικά με την αναγνώριση από πλευράς ΗΠΑ της τουρκικής κατοχής του βόρειου τμήματος του νησιού. Σε συνέχεια της αντίδρασης των Ελληνοκυπρίων ήρθε η απάντηση του εκπροσώπου του State Department, Mark Toner, ο οποίος δήλωσε στις 11 Νοεμβρίου ότι η στάση των ΗΠΑ απέναντι στο Κυπριακό ζήτημα δεν έχει μεταβληθεί και πως δεν αναγνωρίζουν Τουρκοκυπριακό κράτος αλλά στηρίζουν την επίλυση του ζητήματος στα πλαίσια του ΟΗΕ.
Τέλος, οι δηλώσεις του Ερντογάν στις αρχές Φεβρουαρίου 2016 για τη μη επιστροφή της Μόρφου στους Ελληνοκυπρίους κλόνισε τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, προκαλώντας τα αντανακλαστικά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου, δήλωσε ότι η διαμόρφωση τετελεσμένων στην κωμόπολη εμποδίζει την εύρεση λύσεως και ότι η Ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις εάν δεν επιστραφεί η Μόρφου, ενώ ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί ανέφερε ότι το εδαφικό ζήτημα δεν έχει τεθεί ακόμα υπό διαπραγμάτευση και δεν δύναται να εμποδίσει τις εξελίξεις στην περιοχή.
Με βάση τις ανωτέρω πρακτικές και δηλώσεις της Τουρκίας για το Κυπριακό ζήτημα δημιουργούνται ερωτήματα κατά πόσο προτίθεται η Άγκυρα να διευκολύνει την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων και κατά πόσο επιθυμεί την επίτευξη μιας συμφωνίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Όπως είναι γνωστό η Κύπρος είναι πολύτιμη για την Τουρκία όχι μόνο λόγο της στρατηγικής της θέσης στην Μεσόγειο αλλά και για τα ενεργειακά κοιτάσματα που ανακαλύφθηκαν στην κυπριακή ΑΟΖ.
Πηγές
Anadolu Agency, “Fresh water reaches Northern Cyprus from Turkey”, 9 Οκτωβρίου 2015
Cyprus Mail, “North finally signs water deal with Turkey”, 2 Μαρτίου 2016
Cyprus Mail, “Water project cementing Turkish control on north, parties say, 17 Οκτωβρίου 2015
Hurriyet Daily News, “Authorization crisis erupts over pipeline carrying fresh water to Turkish Cyprus”, 2 Οκτωβρίου 2015
LGC News, “Turkey to supply TRNC with electricity via undersea cable”, 23 Μαρτίου 2016
LGC News, “Turkish water supply shut off only temporary”, 20 Νοεμβρίου 2015
Machiavelli Niccolo, “ Ο Ηγεμόνας”, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 1991
Sigma Live, “ Akinci to Anastasiades: We won’t freeze life in ‘North’ ”, 4 Μαρτίου 2016
Sigma Live, “ New US Ambassador gets congratulated by occupying-forces”, 8 Νοέμβρη 2015
Sigma Live, “ US clarifies statement on Cyprus occupation”, 11 Νοεμβρίου 2015
Sigma Live, “Erdogan celebrates ‘peace water’ in two different ceremonies, 17 Οκτωβρίου 2015
Sigma Live, “Parliament condemns Turkish sub-sea pipeline”, 22 Οκτωβρίου 2015
Terra daily, “ Cyprus blasts ‘illegal’ pipeline from Turkey, 16 Οκτωβρίου 2015
Παπαδόπουλος Βίκτωρας, “ Γραπτή δήλωση του Αναπληρωτή Κυβερνητικού Εκπροσώπου”, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών Κυπριακής Δημοκρατίας, 1 Μαρτίου 2016