Ελληνικά
Ο Δ/ντης Ερευνών του ΚΕΔΙΣΑ Δρ.Πέτρος Βιολάκης και η κα Μυρσίνη Δογάνη παρουσίασαν έρευνα με τίτλο «(Εκ) μάθηση και φόβος: Στρατηγικές Ανάσχεσης του Από-Ευρωπαϊσμού» στα πλαίσια του 6ου Επιστημονικού Συνεδρίου του Εργαστηρίου Στρατηγικής Επικοινωνίας και Μέσων Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Πειραιά με θέμα «Εικόνες Κρατών: Διεθνής Πολιτική, Στρατηγική Επικοινωνία και Μέσα Ενημέρωσης» που πραγματοποιήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017.
Μπορείτε να διαβάσετε τη σύνοψη της παρουσίασης παρακάτω
Στο παρόν της Ευρωπαϊκής Ένωσης η κρίση είναι εσωτερική. Εντοπίζονται μια σειρά από δυνάμεις που λειτουργούν διαλυτικά για την Ένωση, επηρεάζοντας σημαντικά την διαδικασία Εξευρωπαϊσμού. Τόσο η οικονομική κρίση του 2009 όσο και η προσφυγική κρίση του 2015 συντέλεσαν σημαντικά στην αύξηση του Ευρώ-σκεπτικισμού στις χώρες μέλη, που είχε ως αποτέλεσμα στην άνοδο ακροδεξιών τάσεων και ως κομβικό γεγονός στην έξοδο του Ην. Βασιλείου από την Ε.Ε. Η απόσχιση του Ην. Βασιλείου είναι κεντρική για την παρούσα μελέτη. Το γεγονός ότι πολλά κράτη μέλη της Ε.Ε. δήλωσαν ότι προτιμούν να αντιμετωπίσουν τα θέματα αυτά από μόνα τους αποτελεί πρόκληση για τους μηχανισμούς εξευρωπαϊσμού που φαίνεται να είναι ανεπαρκείς όταν πρόκειται για γρήγορες και από κοινού δράσεις. Αυτή η ανεπάρκεια αποκαλύπτει πως η διαλεκτική των αποσχιστικών και των συμμετοχικών αφηγημάτων εδραιώνεται μέσω από δυναμικές εσχάτως φοβικές. Ο φόβος και ο εκφοβισμός έχουν, μεταξύ άλλων, ένα κεντρικό μορφικό χαρακτηριστικό: η στάση η οποία μπορεί να βγάλει τον άνθρωπο από την δυσάρεστη κατάσταση του φόβου, θα υιοθετηθεί ως η σταθερή αντίδραση απέναντι στον φόβο και τελικά θα παγιωθεί ως αυτόματη γνωσιακή λειτουργία (Andersen and Guerrero,1998:425). Αυτό σημαίνει πως το κοινό που εκφοβίζεται ταυτόχρονα εκπαιδεύεται σε μοντέλα δράσης απέναντι σε παρόμοιες απειλές. Όπως έλεγε ο Jean Monnet, η «ένωση μεταξύ ατόμων ή κοινοτήτων δεν είναι κάτι το φυσικό· είναι το αποτέλεσμα ενός διανοητικού συλλογισμού, ο οποίος έχει σαν αφετηρία τη διαπίστωση της ανάγκης αλλαγής». Η αλλαγή αυτή εμπεριέχει την διαδικασία της (εκ)μάθησης και της εκπαίδευσης του κοινού.
Ο συλλογισμός αυτός μας οδηγεί σε σημαντικά ερωτήματα, τα οποία ορίζονται εντός της οντολογικής κρίσης της ΕΕ: Πως επιδρά στο συμβολικό περιβάλλον της Ε.Ε. ο δημόσιος και διαρκής διάλογος αντιλογίας μεταξύ Ευρώ-σκεπτικιστών και Ευρωπαϊστών, και συγκεκριμένα μεταξύ Bremainers και Brexiteers; Πως εξηγείται το γεγονός πως η πάλαι ποτέ, γνωστή για την ανεκτικότητά της στις μεταναστευτικές ροές, κοινωνία του Ηνωμένου Βασιλείου συνδέει την εικόνα των προσφύγων με τον φόβο, παρά μάλιστα το γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν βασικός παράγοντας για την εμφάνιση της Κοινής Πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας; Ο εκφοβισμός της απομόνωσης αποτελεί αντίδοτο για τον εκφοβισμό απέναντι στην Γερμανική ηγεμονία ή μήπως η πεποίθηση ότι το εθνικό συμφέρον βρίσκεται σε υποχώρηση και δυσαρμονία με την ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης είναι η απειλή που πρέπει να αναχαιτίσουν οι μηχανισμοί εξευρωπαϊσμού; Πως και με ποια επιχειρήματα αντικρούονται οι διαλυτικές τάσεις του από-Ευρωπαϊσμού; Και ακόμα βαθύτερα: μπορούν να δημιουργηθούν «εκπαιδευτικές εμπειρίες» στο επίπεδο των αντιλήψεων του πληθυσμού μέσα από αυτές τις διαδικασίες ανάσχεσης του από-Ευρωπαϊσμού; Η παρούσα έρευνα κινητοποιείται από τέτοιας φύσης ερωτήματα και τα ευρήματα της στοχεύουν να αποτελέσουν εργαλείο για την ερμηνεία και την κατανόηση των ζυμώσεων και των πολιτικών και κοινωνικών διαδικασιών που εκκολάπτονται παραπλεύρως των αφηγήσεων της ευρωπαϊκής κρίσης.