Γράφει ο Όμηρος Τσάπαλος, Ιδρυτικός Εταίρος & Μέλος Δ.Σ. ΚΕΔΙΣΑ
Από πολύ νωρίς είχαμε προειδοποιήσει για τις ασαφείς πτυχές της συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών και είχαμε προβλέψει πως η συμφωνία είναι πιο πιθανό να αποτύχει παρά να επιτύχει.
Σήμερα, 20 περίπου ημέρες μετά την ενεργοποίηση του σχεδίου επανεισδοχής, 4.000 από τους 6.300 πρόσφυγες και μετανάστες που ήταν ένα βήμα πριν την επαναφορά τους στα τουρκικά παράλια, πρόκειται να αφεθούν ελεύθεροι από τα hotspots, γιατί τα αιτήματα χορήγησης ασύλου τους δεν έχουν ακόμη εξεταστεί λόγω γραφειοκρατίας και έλλειψης υποδομών!
Η εμπλοκή αυτή είχε αναφερθεί ως πιθανότητα από πολλούς έγκριτους αναλυτές κατά τις πρώτες ημέρες της συμφωνίας με την Τουρκία. Ουδείς όμως υπουργός της ελληνικής Κυβέρνησης δεν είχε εκφράσει την επιφύλαξη του για την ταχύτητα που τα χιλιάδες αιτήματα ασύλου θα απαιτούσαν προκειμένου να εξεταστούν και να διεκπεραιωθούν προτού αποφασιστεί αν ένας πρόσφυγας δικαιούται προστασίας ή θα πρέπει να επιστρέψει στη Τουρκία.
Όλοι πίστεψαν πως η ελληνική γραφειοκρατία θα μπορούσε να σηκώσει το βάρος της διεκπεραίωσης εκατοντάδων αιτημάτων χορήγησης ασύλου καθημερινά, τη στιγμή που εδώ και χρόνια δεν έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε ένα ολοκληρωμένο και αξιόπιστο σύστημα παροχής ασύλου και αδειών παραμονής για τους οικονομικούς μετανάστες.
Τώρα βρισκόμαστε στο σημείο μηδέν. Σύμφωνα με το ΕΘΝΟΣ, από σήμερα αναμένεται να αφεθούν αναγκαστικά ελεύθεροι εκατοντάδες μετανάστες και πρόσφυγες που έχουν εισέλθει στη χώρα μετά τη συμφωνία της 20ής Μαρτίου και κρατούνται σε καθεστώς περιορισμού, καθώς έχουν ήδη συμπληρώσει ή συμπληρώνουν αυτές τις μέρες το ανώτατο όριο των 25 ημερών κράτησης, χωρίς να έχουν εξεταστεί ακόμα οι αιτήσεις τους. Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας, αυτό αφορά περίπου 4.000 από τους συνολικά 6.300 που κρατούνται σήμερα στα hotspots, οι οποίοι θα αφεθούν ελεύθεροι σταδιακά, με βάση οδηγία της κυβέρνησης, ενώ στα νησιά επικρατεί ανησυχία, καθώς δεν υπάρχουν επαρκείς ανοιχτές δομές για τη φιλοξενία τους.
Όπως μάλιστα αναφέρεται στο άρθρο 14 του πρόσφατου Νόμου της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για τους πρόσφυγες και την υπηρεσία ασύλου, οι αιτούντες διεθνούς προστασίας δύνανται να παραμείνουν στις εγκαταστάσεις για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία εξέτασης της αίτησής τους και για διάστημα μέχρι και 25 ημερών από την είσοδο τους στο Κέντρο. Αν στο διάστημα αυτό δεν έχει περατωθεί η εξέταση της αίτησης, το αρμόδιο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου χορηγεί στον ενδιαφερόμενο δελτίο αιτούντος διεθνούς προστασίας και αίρεται ο περιορισμός της ελευθερίας του, ενώ ο αιτών παραπέμπεται σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας.
Χθες βρίσκονταν υπό περιορισμό, σε εφαρμογή της συμφωνίας EE-Τουρκίας περίπου 3.700 πρόσφυγες και μετανάστες στο hotspot της Μόριας στη Λέσβο, 1.850 σε αυτό της Χίου, 520 στη Σάμο, 320 στη Λέρο και 65 στην Κω. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν εισέλθει στα νησιά τις πρώτες μέρες μετά τη συμφωνία της 20ής Μαρτίου, καθώς οι ροές μειώνονται κλιμακωτά από τότε, και έχουν συμπληρώσει το 25ήμερο της κράτησης. Είναι θέμα ημερών επομένως όχι μόνο να αφεθούν ελεύθεροι αλλά και να αναζητούνται για να μεταφερθούν στην Τουρκία αλλά κανείς να μην τους βρίσκει, όπως συνέβη πριν λίγες εβδομάδες στο νησί της Χίου…
Η εμπλοκή στην εφαρμογή της συμφωνίας εγκυμονεί κινδύνους και απρόβλεπτες εξελίξεις τόσο για την οικονομική και τουριστική ζωή στα νησιά όσο και για την βιωσιμότητα της ίδιας της συμφωνίας με τη Τουρκία, η οποία φαίνεται πως κόλλησε προτού καν αρχίσει να λειτουργεί. Όλοι όμως γνώριζαν πως τόσες χιλιάδες αιτήματα χορήγησης ασύλου δεν μπορούσαν ποτέ να εξεταστούν από τις ελληνικές αρχές μέσα σε λίγες μέρες. Κανείς όμως δεν προειδοποίησε για τον κίνδυνο.
Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο rizopoulospost.com στις 18 Απριλίου 2016