Ελληνικά
Γράφει η Αγγελική Τζαμπάζη, Δόκιμη Αναλύτρια ΚΕΔΙΣΑ
Η Ιστορία ξεκινάει ως εξής: τον Ιούνιο του 2016 οι Βρετανοί πολίτες ψηφίζουν για την αποχώρηση της χώρας τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε ένα δημοψήφισμα που δίχασε αρκετούς και παράλληλα έφερε στην επιφάνεια αφενός τη δυσαρέσκεια του Ηνωμένου Βασιλείου (ΗΒ) απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και αφετέρου κατέδειξε την άγνοια και την απερισκεψία εκείνων που πίστευαν ότι θα ήταν μια εύκολη και γρήγορη διαδικασία.
Το επόμενο βήμα ήταν η ενεργοποίηση από την βρετανική κυβέρνηση του άρθρου 50 Συνθήκης της ΕΕ[1] που αφορά την αποχώρηση κράτους μέλους. Έτσι, τον Ιούνιο του 2017 ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΗΒ και ΕΕ οι οποίες θα έπρεπε να ολοκληρωθούν μέχρι τον Οκτώβριο του 2018 με σκοπό να υπάρξει επαρκής χρόνος μέχρι την καταληκτική ημερομηνία εξόδου, δηλαδή στις 29.03.2019.
Ακολούθησε η υιοθέτηση Κατευθυντήριων Οδηγιών και διαπραγματευτικών γραμμών από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και παράλληλα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημοσιοποίησε και εξέθεσε τις «κόκκινες γραμμές» του αναφορικά με το Brexit[2]. Οι διαπραγματεύσεις αφορούσαν και συνεχίζουν να αφορούν τη Συμφωνία αποχώρησης, τη μεταβατική περίοδο του ΗΒ και τη μελλοντική του σχέση με την ΕΕ. Από τα κυριότερα προβλήματα που ανέκυψαν και παραμένουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι το καθεστώς των συνόρων με τη Βόρειο Ιρλανδία που βασίζεται στην συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής[3] και η μελλοντική εμπορική σχέση ΗΒ και ΕΕ.
Ειδικότερα, η τελευταία Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες στις 16-17 Οκτωβρίου του 2018 δεν απέφερε καμία συμφωνία αναφορικά με το Brexit, ενώ η πρωθυπουργός του ΗΒ Τερέζα Μέι, άφησε να εννοηθεί παράταση της συμμετοχής της χώρας της στην Ενιαία Αγορά και μετά τον Δεκέμβριο του 2020[4]. Επικαλούμενη κυβερνητικές πηγές και συνομιλίες των συνεργατών της πρωθυπουργού του ΗΒ, η Guardian[5], κάνει γνωστό ότι η μη ύπαρξη συμφωνίας για το Brexit είναι πιο πιθανή από ποτέ, με τους Ευρωπαίους ηγέτες να φαίνονται απαισιόδοξοι για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων από τη μεριά του ΗΒ. Συγκεκριμένα, o Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusk απαιτεί νέες προτάσεις και λύσεις στο ζήτημα της Ιρλανδίας με τον χρόνο να μετράει αντίστροφα για την Τερέζα Μέι, η οποία έχει να αντιμετωπίσει την Βουλή των Κοινοτήτων και να πείσει κάποιους από τους βουλευτές του κόμματός της που ανήκουν στον σκληρό ευρωσκεπτιστικό κύκλο[6].
Ο Donald Tusk πρότεινε τη σύγκληση έκτακτης συνόδου κορυφής τον Νοέμβριο, δίνοντας άλλη μια ευκαιρία στην Τερέζα Μέι να παρουσιάσει νέες προτάσεις με σκοπό να καταλήξουν τα δύο μέρη σε συμφωνία και να αρθεί το αδιέξοδο[7].
Από την άλλη μεριά, διεθνείς οργανισμοί που το αντικείμενό τους είναι κυρίως τα ανθρώπινα δικαιώματα, παρακολουθούν στενά την διαπραγματευτική πορεία του Brexit και εκφράζουν αβεβαιότητα αναφορικά με τα δικαιώματα των Βρετανών και Ευρωπαίων που κατοικούν αντιστοίχως εντός της ΕΕ. Ειδικότερα, ο διεθνής οργανισμός “Human Rights Watch” υποστηρίζει ότι είναι πολύ πιθανό εκατοντάδες πολίτες να βρεθούν μετέωροι και εγκλωβισμένοι σε νομικό κενό (legal limbo[8]) σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία[9]. Επιπλέον, αναφέρεται ότι ενώ η βρετανική κυβέρνηση ενσωμάτωσε νόμους της ΕΕ που αφορούν τις διακρίσεις μεταξύ των πολιτών και τα εργατικά δικαιώματα, απέρριψε να ενσωματώσει ευρωπαϊκούς νόμους που αφορούν τα θεμελιώδη δικαιώματα και προστατεύουν την εργασία, την ισότητα και την ιδιωτικότητα. Έτσι, ο φόβος για υποβάθμιση των δικαιωμάτων των πολιτών και η περίπτωση δυσμενέστερης μεταχείρισής τους συνεχίζουν να υφίστανται.
Εν κατακλείδι, έχοντας περάσει ήδη δυο χρόνια και πλέον από το δημοψήφισμα υπέρ του Brexit, δεν είναι λίγοι αυτοί που μετάνιωσαν για την ψήφο τους και είναι αρκετοί εκείνοι που επιμένουν ότι ένα νέο δημοψήφισμα θα μετέβαλε την απόφαση εξόδου του ΗΒ από την ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δοκιμάζεται από την οικονομική αστάθεια μερικών κρατών-μελών της, δυσκολεύεται με την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης, και το Brexit ήρθε να ταράξει ακόμα περισσότερο τα νερά. Η δήλωση του Donald Tusk αναφορικά με τον γόρδιο δεσμό του Brexit και την αδυναμία λύσης αυτού, ταιριάζει απόλυτα για να περιγράψει την επικρατούσα κατάσταση. Φαίνεται ότι χρειάζεται επιμονή, υποχωρήσεις και πολλή συζήτηση για να πάψει η ΕΕ να βρίσκεται σε σύγχυση και οι Ευρωπαίοι πολίτες να κοιτούν χωρίς αβεβαιότητα το μέλλον.
Άραγε ποιος θα λύσει αυτόν τον γόρδιο δεσμό; Και αν τον λύσει κανείς, ποιος εγγυάται ότι η ΕΕ θα παραμείνει ενωμένη;
Πηγές
[1] http://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/eu-affairs/20170324STO68408/i-vretania-energopoiise-to-arthro-50-gia-tin-apochorisi-tis-apo-tin-ee
[2] http://www.europarl.europa.eu/news/el/press-room/20170329IPR69054/oi-kokkines-grammes-tou-ek-gia-tis-diapragmateuseis-gia-to-brexit
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/ireland/2018-03-29/northern-irelands-brexit-problem
[4] http://www.kathimerini.gr/990674/article/epikairothta/kosmos/pros-paratash-ths-metavatikhs-periodoy-brexit
[5] https://www.theguardian.com/politics/2018/oct/16/eu-scraps-plans-for-brexit-summit-statement-on-future-trade-deal
[6] http://www.kathimerini.gr/990674/article/epikairothta/kosmos/pros-paratash-ths-metavatikhs-periodoy-brexit
[7] https://gr.euronews.com/2018/10/18/brexit-teressa-mei
[8] https://ec.europa.eu/home-affairs/content/legal-limbo_en
[9] https://www.hrw.org/news/2018/10/17/what-would-no-deal-brexit-mean-human-rights