Οι Βουλευτικές εκλογές της 4ης Μαρτίου 2018 στην Ιταλία και το crash test της Ευρωζώνης - ΚΕΔΙΣΑ

Γράφει η Ελένη Μπαρντακτσιάν, Δόκιμη Αναλύτρια ΚΕΔΙΣΑ

Το 2018 θα αποτελέσει έτος με πληθώρα εκλογικών αναμετρήσεων έχοντας ως αφετηρία τις προεδρικές εκλογές στην Τσεχία τον Ιανουάριο έως και τις Σουηδικές εκλογές το φθινόπωρο, οι οποίες θα καθορίσουν τις πολιτικές εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Ανάμεσα τους ενδιαφέρον προσελκύει η περίπτωση της Ιταλίας αφού ως χώρα του Νότου χαρακτηρίζεται από εκπλήξεις και ανατροπές. Ενδεικτικό αυτού το εξής: αποτελεί μια από τις χώρες με τις περισσότερες κυβερνήσεις(63 τον αριθμό) από το 1946 μέχρι σήμερα (μια κάθε 1,5 χρόνο).

Ο Πρόεδρος της χώρας Sergio Mattarella στις 28-12-2017 εξέδωσε εντολή για διάλυση της Βουλής και της Γερουσίας και επακόλουθα η χώρα οδηγήθηκε σε εκλογές με προγραμματισμένη ημερομηνία την 4^η Μαρτίου 2018. Για πρώτη φορά θα εφαρμοστεί ο αμφιλεγόμενος εκλογικός νόμος του Matteo Renzi που ευνοεί τους συνασπισμούς και όχι τα κόμματα γεγονός που θα λειτουργήσει ως τροχοπέδη στον σχηματισμό κυβέρνησης. Το λαϊκίστικο κίνημα των Πέντε Αστέρων με αρχηγό τον Luigi Di Maio εμφανίζεται ως πρώτη πολιτική δύναμη στην πρόθεση ψήφου εξασφαλίζοντας το 28% βάσει των τελευταίων δημοσκοπήσεων. Ακολουθούν το Κεντροαριστερό Partito Democratico του Matteo Renzi με 24,1%,το Forza Italia του Silvio Berlusconi με 14,8%,το Lega Nord του Matteo Salvini με 13,6%, το Liberi e Uguali του Pierro Grasso με 5,6% και το ακροδεξιό Fratelli d’ Italia της Giorgia Meloni με 5%. Το νέο σύστημα που θα προκύψει θα έχει τρεις βασικούς πόλους την Κεντροδεξιά που μέχρι πρότινος συγκέντρωνε το 37% των ψηφοφόρων, την Κεντροαριστερά με 28% και το κίνημα των Πέντε Αστέρων. Κανένας από τους τρεις πόλους δεν θα καταφέρει να επιτύχει την απόλυτη αυτοδυναμία και να σχηματίσει από μόνος του κυβέρνηση. Επομένως μπορεί η Ιταλία να διαθέτει μετεκλογικά τρεις πολιτικούς συνασπισμούς που θα δυσκολευτούν να σχηματίσουν κυβέρνηση αφού είτε μια δεξιά και ακροδεξιά συμμαχία της Forza Italia με το Lega Nord και με το Fratelli d’ Italia, είτε ένας μεγάλος συνασπισμός ανάμεσα στο Forza Italia και το Partito Democratico και πόσο μάλλον το κίνημα των Πέντε Αστέρων με την άρνηση του για σύναψη συμμαχιών θα οδηγήσουν ενδεχομένως την Ιταλία σε πλήρη πολιτική αβεβαιότητα.

Ο Silvio Berlusconi στην συνάντηση με τους ηγέτες της Ε.Ε. που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες δεσμεύτηκε μεταξύ άλλων ότι η Ιταλία θα κρατήσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Ιταλίας κάτω από το ποσοστό του 3% που ορίζει η Ε.Ε.. Ωστόσο ο Matteo Salvini εξέφρασε την ευρωσκεπτικιστική ρητορική του χαρακτηρίζοντας το ευρώ ως ένα «αποτυχημένο πείραμα» που είχε αρνητικές συνέπειες στην ιταλική οικονομία. Ο Claudio Borghi ως εκπρόσωπος τύπου για την οικονομία στο Lega Nord έχει καταρτίσει σχέδιο έκδοσης μικρών ονομαστικών αξιών άτοκων ομολόγων σε επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα που οφείλουν χρήματα στο κράτος ως πληρωμή για τις υπηρεσίες ή φορολογικές ελαφρύνσεις. Το σχέδιο αυτό αποτελεί μια μορφή παράλληλου νομίσματος που θα προετοιμάσει την Ιταλία για ενδεχόμενη έξοδο από το ευρώ. Την ίδια στιγμή το κίνημα των Πέντε Αστέρων αλλάζει τη θέση του έναντι του ευρώ μιας και τώρα δεν επιδιώκει την έξοδο από την Ευρωζώνη αλλά αναμόρφωση του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Σύμφωνα με το αμερικάνικο πρακτορείο Bloomberg οι εκλογές της 4^ης Μαρτίου θα θέσουν την οικονομία της Ιταλίας κάτω από το μικροσκόπιο. Το δημόσιο χρέος της χώρας ανέρχεται στο 130% του ΑΕΠ το οποίο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρωζώνη μετά από την Ελλάδα. Οι δομικές παθογένειες της Ιταλίας απασχολούν την Ε.Ε. επειδή ο τραπεζικός τομέας διασυνδέεται με τον αντίστοιχο της υπόλοιπης Ευρώπης. Εάν μια οικονομία με το μέγεθος της ιταλικής αρχίσει να κλονίζεται, θα υπάρξουν αισθητές επιπτώσεις και για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ESM θα εξαντλούσε τα όριά του αν έπρεπε να παρέμβει για να συγκρατήσει την Ιταλία. Ακόμα και η γερμανική εφημερίδα Die Welt σε άρθρο της με τίτλο «Ακόμα και η Ελλάδα καλύτερη από την Ιταλία»υποστηρίζει πως παρά την ανάκαμψη των τελευταίων μηνών η χώρα διαθέτει σκοπέλους που εμποδίζουν την προσαρμοστικότητα της στο ευρώ. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται ύστερα από την δήλωση του επικεφαλής του τμήματος αναλύσεων στην τράπεζα Metzier «η Ιταλία είναι η μόνη χώρα της Ευρωζώνης στην οποία μειώθηκε το ΑΕΠ μετά την ένταξη της στην ΟΝΕ».

Πέρα όμως της κρίσης του ευρώ το μεταναστευτικό φαινόμενο αποτελεί ένα άλλο φλέγον ζήτημα για την χώρα. Βάσει της τελευταίας δημοσκόπησης της IPSO το μεταναστευτικό αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο φόβο των Ιταλών μετά την απασχόληση. Ωστόσο ο πραγματικός αριθμός που φθάνει στην Ιταλία δεν δικαιολογεί τέτοιες ανησυχίες ενώ αντίθετα δημιουργεί εύφορο έδαφος για λαϊκίστικα επιχειρήματα που ευκολότερα ποδηγετούν τον λαό. Οι ελπίδες και οι φόβοι είναι δυο μέρη του ίδιου νομίσματος. Κατά συνέπεια η νίκη στις επικείμενες εκλογές θα κριθεί στην ανοικοδόμηση εμπιστοσύνης των πολιτών και την σχεδίαση αποτελεσματικών πολιτικών.

Πηγές: