Ελληνικά
Γράφει ο Χρήστος Τσιχλάκης, Σπουδαστής Διεθνών Σχέσεων New York College
Βρισκόμαστε αισίως στα τέλη του 2016 και βλέπουμε έναν ολόκληρο πλανήτη να έχει αλλάξει άρδην. Η οικονομικοπολιτική κατάσταση είναι ένα περίεργο κράμα μεταξύ δύο ιστορικών περιόδων. Έχει πολλά κοινά και με την κατάσταση που επικρατούσε προ του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά έχει και σημεία που θυμίζει εντόνως την διάρκεια του Μεσοπολέμου (1918-1939). Δηλαδή είμαστε στην αυγή ενός πολυπολικού διεθνούς συστήματος ,όπως πριν τον «Μεγάλο Πόλεμο» αλλά με τις οικονομικές συνθήκες της δεκαετίας του ’30. Και για αυτό πιστεύω πως μια ανάλυση για την Τουρκία είναι η πλέον αρμόζουσα για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε το τι μέλλει γενέσθαι για στην ΝΑ Μεσόγειο.
Η γείτονα χώρα ανέκαθεν είχε επεκτατικές βλέψεις που όμως πάντα αντιμετωπίζονταν από το ελληνικό κράτος, άλλοτε σωστά και άλλοτε λάθος αν μπορώ να προσθέσω. Παρ΄όλα αυτά, τις τωρινές προκλήσεις τις βρίσκω πιο επικίνδυνες από τις προηγούμενες. Για ένα και μόνο λόγο, η Άγκυρα βρίσκεται σε μια μέγγενη που την πιέζει σε πάρα πολλά επίπεδα. Και όπως έχει δείξει η Ιστορία σε πλείστα παραδείγματα, οι εκάστοτε τουρκικές κυβερνήσεις πάντα εξάγουν τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζουν στο εσωτερικό ή το εξωτερικό προς την Ελλάδα. Με λίγα λόγια ο Σουλτάνος Ερντογάν είναι σε μια πολύ δύσκολη θέση και ψάχνει την παραμικρή ευκαιρία για να δείξει στους επικριτές του, εντός και εκτός των τειχών, ότι η Τουρκία υπό την ηγεσία του παραμένει το αφεντικό της ΝΑ Μεσογείου.
Ξεκινώντας την απαρίθμηση των προβλημάτων του Ρ.Τ Ερντογάν δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το περασμένο καλοκαίρι. Μπορεί ο Πρόεδρος της Τουρκίας να παζάρεψε και να κέρδισε την θέση του, αλλά το τίμημα ήταν βαρύ. Όλος ο πλανήτης πλέον είδε ότι ο Ερντογάν δεν είναι τόσο παντοδύναμος στο εσωτερικό όσο θέλει ο ίδιος να δείχνει. Με λίγα λόγια ο Σουλτάνος έχει έναν πληγωμένο εγωισμό και παλεύει να τον ενδυναμώσει με τις προκλήσεις εναντίον της Ελλάδος. Και αυτό είναι το πρώτο συστατικό για ένα πολύ επικίνδυνο κοκτέιλ.
Το δεύτερο πιο επικίνδυνο συστατικό είναι η οικονομία της γειτονικής χώρας. Η Τουρκία μπορεί να έχει πιο δυνατή οικονομία από την Ελλάδα, αλλά αυτό δεν παύει να σημαίνει ότι δεν έχει και εκείνη τα προβλήματά της. Η Τουρκική λίρα επί Ερντογάν έχει χάσει το 60% της αξίας της. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες υπεχώρησε 14% έναντι του δολαρίου, ποσοστό που ανάγκασε τον Σουλτάνο να πει στον λαό του «πάρτε ότι συνάλλαγμα έχετε κρύψει στα μαξιλάρια σας και μετατρέψετε σε λίρα ή σε χρύσο». Το κακό από αυτήν την «απαίτηση» είναι το πώς ερμηνεύθηκε από τον Τουρκικό λαό. Μια ματιά στην ισοτιμία της λίρας με το δολάριο θα σας δώσει την απάντηση.
Το τρίτο αγκάθι στα πλευρά του Σουλτάνου δεν είναι άλλο από το τι μέλλει γενέσθαι με την Συρία και το αποτέλεσμα του Εμφυλίου που βασανίζει την χώρα τα τελευταία έξι σχεδόν χρόνια. Μπορεί τα δυο αντίπαλα στρατόπεδα να προσβλέπουν σε κάτι θετικό αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ισχύει και για την Τουρκία. Ο Ερντογάν βρίσκεται μεταξύ Σκύλας και Χάρυβδης. Και εξηγώ. Αν επικρατήσει ο Άσαντ και εν γένει ο ρωσικός παράγοντας, τότε η Τουρκία δεν θα μπορεί να είναι η ηγεμονική δύναμη στην περιοχή. Επ’ ουδενί δεν πρόκειται η Ρωσία να δεχτεί ένα μέλος του ΝΑΤΟ να ηγεμονεύει, ειδικά όταν έχει επενδύσει τόσα χρήματα, επιρροή και ανθρώπινο δυναμικό για να εδραιωθεί στην περιοχή. Στο σενάριο που οι Δυτικοί επικρατήσουν (μάλλον απίθανο μετά την κατάληψη του Χαλεπίου από τις δυνάμεις του Άσαντ) σ’ αυτόν τον κατ΄όνομα εμφύλιο πόλεμο, τότε η Τουρκία βλέπει με τρόμο μπροστά της την δημιουργία ενός Κουρδικού κράτους στην Βόρεια Σύρια. Οι Κούρδοι ήταν οι μόνοι που αντιστεκόταν στο Χαλιφάτο και είναι πασιφανές ότι θα του δωθεί το κράτος που επιθυμούν τόσο πολύ. Αν οι Κούρδοι της Συρίας αποκτήσουν κράτος, τότε είναι σίγουρο ότι ο PKK θα κινητοποιηθεί στις βόρειες επαρχίες της γειτονικής χώρας έχοντας τις ίδιες βλέψεις. Ο Ερντογάν θα δεχτεί πίεση τόσο από τα νότια σύνορα του όσο και από τις βόρειες επαρχίες της επικράτειάς του. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο θερμοκέφαλος Σουλτάνος δεν αντιδράει πάντα σωστά σε τόση πίεση.
Η Τουρκία έχει ως πάγια μέθοδο εκτόνωσης της όποιας εσωτερικής κρίσης την δημιουργία επεισοδίου με την αδύναμη γείτονα της, δηλαδή την Ελλάδα. Γι’ αυτό και δεν μπορούμε να μην περιμένουμε την δημιουργία ενός θερμού επεισοδίου. Το σκηνικό έχει στηθεί ήδη με την ανοιχτή αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης, αλλά μόνο στα άρθρα που συμφέρουν την Τουρκία. Οι πολίτες στα μεγάλα αστικά κέντρα νοιάζονται μόνο για την οικονομία, αλλά το εσωτερικό της Ανατολίας νοιάζεται για το κλέος της χώρας. Και εκεί στοχεύει ο Ερντογάν.
Όπως και να έχει, η Ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να δείξει την αρμόζουσα προσοχή και να αντιμετωπίσει την όποια κρίση ξεσπάσει με την Τουρκία με γνώμονα μόνο τα εθνικά συμφέροντα και όχι τις όποιες ιδεοληψίες έχει.