Ελληνικά
Γράφει η Ειρήνη Κοζάνη, Δόκιμη Αναλύτρια ΚΕΔΙΣΑ
Το Θιβέτ, ένα φιλήσυχο και απομονωμένο από τον υπόλοιπο κόσμο ορεινό κράτος, υπήρξε ανεξάρτητο έως το 1950. Οι θιβετιανοί είχαν προσαρμόσει στον καθημερινό τρόπο ζωής τους τα έθιμα, τη θρησκεία και τον πολιτισμό τους έχοντας ως θρησκευτικό και πολιτικό ηγέτη τον Δαλάι Λάμα, που αποτελεί ενσάρκωση του Βούδα και είχαν βάση για την κοσμοθεωρία τους τα διδάγματά του. Η θρησκεία λειτουργεί ακόμη και σήμερα ως ενοποιητικό στοιχείο ανάμεσα στον λαό, ενώ ο τελευταίος (14ος ) Δαλάι Λάμα βρίσκεται σε εξορία από τα 24 του χρόνια μαζί με 100.000 θιβετιανούς, όταν το 1950 ο κόκκινος στρατός του Μάο Τσετούνγκ της Κίνας εισέβαλε στο Θιβέτ και το κατέκτησε.
Το τέλος, λοιπόν, της ανεξαρτησίας του βουδιστικού κράτους στα Ιμαλάια ήρθε το 1950 όταν κινεζικές δυνάμεις του PLA, με το πρόσχημα της «απελευθέρωσης» του Θιβέτ από τον Δυτικό ιμπεριαλισμό κατέλαβαν την περιοχή. Με την εγκαθίδρυση του κομμουνιστικού καθεστώτος στην Κίνα, η κινεζική κυβέρνηση πίστευε πως το Θιβέτ είναι αναπόσπαστο μέρος της Κίνας και πρέπει να ενσωματωθεί σε αυτή, ενώ παράλληλα ασκούσε προπαγάνδα σχετικά με τον Δαλάι Λάμα και τις προθέσεις του υποστηρίζοντας ότι το μόνο που εκείνος επιθυμούσε είναι η εξουσία και η δύναμη και όχι η ειρήνη. Χαρακτηριστική έκφραση που χρησιμοποιείται έως και σήμερα για τον πνευματικό και πολιτικό ηγέτη του Θιβέτ είναι πως αποτελεί «διάδοχο θεϊκού βασιλιά-δικτάτορα» και περισσότερο χειραγωγεί τον λαό παρά τον προστατεύει. Επίσης, η κινεζική διοίκηση εξέφραζε την δυσαρέσκειά της για τον τρόπο ζωής των θιβετιανών, καθώς αντιμετώπιζαν το Θιβέτ ως μία χώρα οπισθοδρομική και απαρχαιωμένη που βρίσκονταν σε ανάγκη για απελευθέρωση και εκσυγχρονισμό, συνδυασμένα με την μύηση στον κομμουνισμό. Τα πραγματικά κίνητρα της επιχείρησης «Ελευθερία» του Θιβέτ σχετίζονταν με την στρατηγική θέση που αυτό είχε, καθώς συνόρευε με την Ινδία και την αφθονία σε ενεργειακές πηγές, κυρίως σε υδροηλεκτρική ενέργεια.[1] Έχοντας, λοιπόν, ως «πέπλο προστασίας» τα παραπάνω επιχειρήματα εισέβαλαν στη χώρα το 1949, με 40.000 στρατιώτες απέναντι σε έναν στρατό με ελάχιστο ανθρώπινο δυναμικό, στρατιωτική γνώση και εξοπλισμό. Οι θιβετιανοί αντιστάθηκαν σε αρκετά σημεία με τα σημαντικότερα να είναι το Chamdo, το Derge και το Makham. Παρόλα αυτά, οι κινεζικές ένοπλες δυνάμεις δίνοντας έμφαση στην ταχύτητα, πίεζαν από όλες τις κατευθύνσεις τους άπειρους στη μάχη θιβετιανούς με αποτέλεσμα η μία μετά την άλλη οι πόλεις να παραδίνονται χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Με την πτώση του Chamdo στις 19 Οκτωβρίου 1950 επήρθε η αρχή του τέλους για το ανεξάρτητο Θιβέτ. Η κινεζική κυβέρνηση επέβαλε την λεγόμενη “Συμφωνία 17 σημείων για την ειρηνική απελευθέρωση του Θιβέτ» στην θιβετιανή κυβέρνηση με την οποία αναγνώριζε την εδαφική κυριαρχία της Κίνας επί του Θιβέτ και την παράλληλη αυτονομία του θιβετιανού πολιτικού συστήματος, καθώς και την ελευθερία έκφρασης της θρησκείας και των εθίμων του λαού. Η ύπαρξη 40.000 κατοχικών στρατευμάτων στη χώρα, ο φόβος για άμεση κατάληψη της πρωτεύουσας Λάσα και οι περιορισμένες δυνατότητες του θιβετιανού στρατού οδήγησαν στην υπογραφή της συμφωνίας. Καθώς οι κινέζοι εδραίωναν τον έλεγχό τους, παραβίαζαν επανειλημμένα την συνθήκη με αποτέλεσμα την δημιουργία αντίστασης, κυρίως στο ανατολικό Θιβέτ. Η αύξηση αναταραχών συνοδεύονταν και από ενίσχυση της καταστολής από τις κινεζικές κατοχικές δυνάμεις, η οποία περιλάμβανε φυλάκιση μοναχών, καταστροφή μοναστηριών και εν ψυχρώ δολοφονίες. Η ένταση κορυφώθηκε όταν εκατοντάδες χιλιάδες θιβετιανοί διαδήλωσαν στο παλάτι της Ποτάλα στη Λάσα στις 10 Μαρτίου 1959. Η Κίνα κατέστειλε την εξέγερση σκοτώνοντας 87.000 θιβετιανούς μόνο στην περιοχή της Λάσα και αναγκάζοντας τον 14ο Δαλάι Λάμα να εξοριστεί μαζί με 100.000 πολίτες. Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν πολύ δύσκολα για τον λαό. Συγκεκριμένα, 1,2 εκατομμύρια θιβετιανοί (το 1/5 του συνολικού πληθυσμού) δολοφονήθηκαν, πολύ περισσότεροι φυλακίστηκαν και στάλθηκαν σε στρατόπεδα εργασίας ενώ η θρησκευτική και πολιτιστική κληρονομιά του Θιβέτ καταστράφηκε στο μεγαλύτερο μέρος της καθώς μόνο το 1/20 των μοναχών επιτρέπεται να πραγματοποιούν θρησκευτικές τελετές υπό την επίβλεψη της κυβέρνησης. Επιπλέον, η αναγκαστική έκτρωση και στείρωση στις θιβετιανές γυναίκες και η μεταφορά κινέζων πολιτών με χαμηλό εισόδημα στο Θιβέτ έχει καταστήσει τους θιβετιανούς μειονότητα στην ίδια τους την χώρα με την αναλογία κινέζων πολιτών έναντι γηγενών να βρίσκεται στο 7 προς 1. Πλέον, υψηλοί δείκτες φτώχειας και εξαθλίωσης του πληθυσμού κυριαρχούν στη χώρα, ενώ οι φυσικοί πόροι, η χλωρίδα και η πανίδα έχουν δεχθεί ισχυρό πλήγμα. Η παραίτηση του Hu Yao Bang το 1987, του Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος ο οποίος επισκέφθηκε το Θιβέτ το 1980, παρότι οφείλονταν στην πίεση που ο ίδιος ασκούσε στην κινεζική κυβέρνηση για δραστικές μεταρρυθμίσεις στην υπό κατοχή χώρα, δεν φαίνεται να θορύβησαν την Κίνα ούτε να οδήγησαν σε χαλαρώσεις των αυστηρών τακτικών που εξακολουθεί να ασκεί στο Θιβέτ. Ο πολιτικός ηγέτης του Θιβέτ, μέσω επιστολών και ειρηνικών διαμαρτυριών προσπαθεί από την ημέρα εισβολής της Κίνας στο Θιβέτ να διαπραγματευτεί για το μέλλον των 6 εκατομμύρια θιβετιανών που διαμένουν ακόμα στην υπό κατοχή χώρα τους, κερδίζοντας και το Νόμπελ Ειρήνης το 1989 για το έργο του.
Οι ενέργειες των πολιτών του Θιβέτ, εντός και εκτός της επικράτειάς τους, και η πίεση της διεθνούς κοινότητας δεν έχουν καταφέρει να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές έως και σήμερα στα αδιάκοπα εγκλήματα που τελούνται καθημερινά εναντίων του θιβετιανού πληθυσμού και πολιτισμού. Τα επιχειρήματα της Κίνας, ακόμα και σήμερα, για τους λόγους κατοχής του Θιβέτ ποικίλουν και είναι παρόμοια με τους λόγους της αρχικής εισβολής. Η ιστορία, ο πολιτισμός και ο πληθυσμός του Θιβέτ, που έχει ως ιδεολογία την ειρήνη, την αλληλεγγύη, την πίστη στην παράδοση και τον φιλήσυχο τρόπο ζωής έχει σχεδόν χαθεί.
Υποσημείωση
[1] Ο Βραχμαπούτρας είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ασίας, πηγάζει στο νοτιοδυτικό Θιβέτ και περνά από την Κίνα, την Ινδία και το Μπαγκλαντές. Έτσι η πρώτη , ελέγχοντας το Θιβέτ μπορεί να διαχειριστεί τις πηγές του ποταμού προκαλώντας προβλήματα τροφοδοσίας νερού στην Ινδία.
Πηγές
https://www.umass.edu/rso/fretibet/education.html
https://freetibet.org/about/history
http://historicaldocs.blogspot.com/2013/03/the-fall-of-chamdo-tibetan-account.html
http://www.indiandefencereview.com/70-years-ago-war-and-liberation-the-battle-of-chamdo/
https://freetibet.org/about/legal-status-tibet
https://freetibet.org/about/china-argument
https://tibetoffice.org/invasion-after
