Η αύξηση των Δασμών και οι επιπτώσεις στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας - ΚΕΔΙΣΑ

Γράφει η Κατερίνα Δαουτάκου, Δόκιμη Αναλύτρια ΚΕΔΙΣΑ

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 , παρατηρείται η κατεύθυνση της Κίνας προς την εξωστρέφεια στο Εμπόριο, στην Γεωργία και στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις . Συγκεκριμένα, με την Λήξη του Ψυχρού Πολέμου και την Άνοιξη του Πεκίνου, η Κίνα είχε δείξει τις προθέσεις της για ένα άνοιγμα στην Ελεύθερη Αγορά των Προϊόντων και υπηρεσιών, μένοντας ωστόσο στις αξίες και στις παραδόσεις της, υιοθετώντας έτσι ένα είδος κινεζικού καπιταλισμού ο οποίος δημιουργεί μία μορφή Υπο-Παγκοσμιοποίησης.

Η δυναμική παρουσία της Κίνας στον εμπορικό τομέα φαίνεται ήδη από το 1998 , όπου αρχίζει να εμπορεύεται αγροτικά προϊόντα και να κατατάσσεται στις δύο πρώτες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων. Συγκεκριμένα , έτρεφε μέχρι το 2005 το ⅕ του πληθυσμού του πλανήτη και είχε αξιοποιήσει 125 εκτάρια αγροτικής έκτασης. Πέρα από τις εξαγωγές προϊόντων, η Κίνα ακολουθεί την Πολιτική της διαφοροποίησης στον Χάλυβα και στον Χαλκό, αγορά από Χιλή, Παπούα – Γουινέα, Αυστραλία (νικέλιο) και επενδύει για την επικράτηση της στην Αγορά , κάτι το οποίο συμβάλλει στη βελτίωση του κόστους παραγωγής .

Όσον αφορά τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν στο εσωτερικό των ΗΠΑ λόγω των δασμών είναι ότι θα αυξηθεί η εσωτερική κατανάλωση Αμερικάνικων προϊόντων, αλλά θα μειωθεί ο όγκος των εξαγωγών προς την Κίνα λόγω των δασμών που θα θέσει και η ίδια . Θα δημιουργηθούν προβλήματα προς τα εισαγόμενα τεχνολογικά προϊόντα και στις εταιρείες εμπορίου όπως η COSCO και η ΖΤΕ. Για την εσωτερική αγορά , η ΗΠΑ θα στραφεί στο εθνικό πετρέλαιο , κάτι που θα έχει αντίκτυπο όχι μόνο στην εγχώρια αλλά και στην διεθνή αγορά . Βέβαια , η επιβολή δασμών στον Καναδά , στο Μεξικό και σε κράτη- μέλη της Ε.Ε είναι πιθανόν να κάνουν τις συγκεκριμένες χώρες να στραφούν προς την Κινεζική ή Ρωσική Αγορά για να ασκήσουν πίεση προς τις ΗΠΑ μέσω της οικονομικής διπλωματίας.

Τώρα στην Κίνα , παρά την επιβολή των δασμών , δεν θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις, διότι το εξωτερικό χρέος της χώρας είναι το 25% του Αμερικανικού που έχει εξαγοράσει. Αναφορικά με την εξαγωγή χαλκού, η Κίνα θα παραμείνει 1η στην εκμετάλλευση των έγχρωμων μεταλλευμάτων λόγω της κατασκευής σιδηροδρομικών δικτύων και βαγονιών.Επίσης, λόγω των υψηλών δασμών που επέβαλαν οι ΗΠΑ είναι πιθανόν να αναγκάσει τις βιομηχανίες αυτοκινήτων στο να κάνουν εξαγωγές πιο εύκολα στην Κίνα.

Σαφώς , η επιβολή των δασμών μπορεί να προκαλέσει υποτίμηση του Γουάν και να την κάνει πιο ανταγωνιστική στις υπόλοιπες αγορές , αυτό ωστόσο θα συμβάλλει στην αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων στο εσωτερικό της . Μία ακόμη επίπτωση σε όλη αυτή την κατάσταση είναι ότι στους πολίτες θα αναπτερώσει το εθνικό συναίσθημα, ο οποίος αντιλαμβάνεται ως ουσιαστική απάντηση τους δασμούς που επέβαλε ως αντίποινα ο Κινέζος Πρόεδρος στα αμερικανικά προϊόντα.

Ως προς το θέμα των εισαγωγών από τις ΗΠΑ, στη Κινεζική Αγορά δεν θα υπάρξει κάποια μεγάλη ζημία διότι μπορούν να υποκατασταθούν εύκολα τα προϊόντα που θα έχουν δασμούς που αποτελούν μόνο το 3,8% των εισαγωγών της . Σε αντίθεση , με τις ΗΠΑ που για να εξισορροπήσουν το εμπορικό ισοζύγιο λόγω του ελλείμματος 375 δις δολαρίων , θα πρέπει να επιβάλουν νέους δασμούς που θα ανέρχονται στο 25% των εισαγόμενων κινεζικών προϊόντων και η αξία τους είναι γύρω στα 50 δις δολάρια.

Παρόλα αυτά, ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ δεν θα σταματήσει στην επικράτεια των δύο κρατών, αλλά θα επηρεάσει ένα μεγάλο αριθμό κρατών όπως και των πολυεθνικές που εδρεύουν στην Ιαπωνία, στην Ταϊβάν , στην Νότια Κορέα , στην Ινδία και την Μαλαισία.

Από την μεριά της Κίνας , ένα πιθανό ενδεχόμενο είναι να στραφεί προς την νεοσύστατη συμφωνία της CPTPP, και ως γνωστή TPP-11 ( Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership). Όπου το συγκεκριμένο σύμφωνο δεν περιορίζεται μόνο στη χαμηλή δασμολόγηση των 11 συμμετεχόντων κρατών , αλλά αποσκοπεί στο να δημιουργήσει σταθερές βάσεις για μία ελεύθερη ζώνη αγοράς σταδιακά . Παράλληλα ,η είσοδός της θα λειτουργούσε θετικά ως προς την άνοδο του ΑΕΠ όχι μόνο της ίδιας , και των υπολοίπων κρατών .(Αυστραλία , Βιετνάμ , Σιγκαπούρη , Καναδάς , Χιλή , Ιαπωνία , Μαλαισία , Μεξικό , Νέα Ζηλανδία , Χιλή και Μπρούνεϊ). Αν και απορρίφθηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο Donald Trump μετά από την εκλογή του , βέβαια έχει μπει στο μικροσκόπιο πάλι το ζήτημα της ένταξης των ΗΠΑ στην συμφωνία εξαιτίας του φόβου ότι ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα θα επηρεάσει τον αγροτικό τομέα της χώρας.

Σε γενικότερο πλαίσιο, ο εμπορικός πόλεμος δεν θα επηρεάσει μόνο το εσωτερικό των δύο κρατών, δηλαδή της Κίνας και των ΗΠΑ , αλλά και έμμεσα τα υπόλοιπα κράτη με τα οποία εμπορεύονται οι δύο γίγαντες της παγκόσμιας οικονομίας. Κάτι που θα έχει ως ο αποτέλεσμα οι συνέπειες να διακρίνονται σταδιακά και με σταθερό ρυθμό στην Διεθνή Αγορά. Σημαντικό , ωστόσο, θα είναι να εξεταστούν ποιες εναλλακτικές λύσεις και στρατηγικές θα προτιμήσουν οι δρώντες, και εάν αυτές είναι ικανές να δημιουργήσουν νέους εμπορικούς δρόμους ή να οδηγήσουν στον απομονωτισμό, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχέσεις τους πάντα στηρίζονται στην Αλληλεξάρτηση, αλλά και στο Δίλημμα του Φυλακισμένου.

Βιβλιογραφία

Cyrille J.-D.Javary και Alain Wang , η Νέα Κίνα «O πλούτος είναι δόξα» (2006), Larousse , Εκδόσεις Κασταλία , Αθήνα .
Stephanie Bessiere, μετάφραση Σταυρούλα Τσόγκα , H Κίνα στην Αυγή του 21ου Αιώνα (2005) , Εκδόσεις Κέδρος , Αθήνα .

Ηλεκτρονικές Πηγές