tsaousi

Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ

Posted on Γεωργία-Χριστίνα ΤσαούσηPosted in Αναλύσεις, Διεθνείς Εξελίξεις

Γράφει η Γεωργία-Χριστίνα Τσαούση, Αναλύτρια ΚΕΔΙΣΑ

Στις 19 Ιουνίου 2018 οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ) υπέγραψαν την αποχώρησή τους από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), που εδρεύει στη Γενεύη. Η απόφαση του προέδρου Donald Trump ήρθε να προστεθεί σε μια σειρά αποχωρήσεων των ΗΠΑ από διεθνείς οργανισμούς και συμφωνίες, όπως η Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή, η αποχώρηση από την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και η αποχώρηση από την UNESCO.

Για μακροχρόνια προκατάληψη εναντίον του Ισραήλ κατηγορούν οι ΗΠΑ το Συμβούλιο, με την Nikki Haley πρέσβειρα των ΗΠΑ στον Οργανισμό να αναφέρει πως υπάρχουν έκδηλα αντισημιτικά αισθήματα ανάμεσα στα 47 κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Καίριο ρόλο στην διαμάχη διαδραμάτισε η τακτική των αμερικανικών αρχών να “χωρίζουν” τα παιδιά από τους μετανάστες γονείς τους στα σύνορα με το Μεξικό. Η Ravina Shamdasani εκπρόσωπος του ΟΗΕ τόνισε πως με αυτή την τακτική «οι Ηνωμένες Πολιτείες παραβιάζουν το νόμο καταδικάζοντας ανθρώπους που εισέρχονται σε μια χώρα χωρίς τα απαιτούμενα έγγραφα». Οι περισσότεροι μετανάστες που εισέρχονται από τα νότια σύνορα των ΗΠΑ προέρχονται από την Γουατεμάλα, την Ονδούρα και το Ελ Σαλβαδόρ, όπου επικρατούν βίαιες κοινωνικές συνθήκες.

Η Haley χαρακτήρισε το Συμβούλιο ως «υποκριτικό και αυτοεξυπηρετικό» όργανο του ΟΗΕ που «βγάζει χρήματα» από τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς αντιμετωπίζει την κατάσταση στην Παλαιστίνη και στα άλλα αραβικά εδάφη ως μέρος της ατζέντας του. Πολλοί είναι αυτοί που διέκριναν μια «εμμονή» του Trump σχετικά με την διαρκή προάσπιση του Ισραήλ. Το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu ευχαρίστησε τον πρόεδρο Trump, τον Υπουργό Εξωτερικών Mike Pompeo και την Nikki Haley για την «θαρραλέα απόφασή τους» καθώς το Συμβούλιο ανέκαθεν υπήρξε ένας «εχθρικός οργανισμός κατά του Ισραήλ».

Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών ιδρύθηκε στην Παγκόσμια Σύνοδο του 2005 με την εντολή να ερευνά τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Συμβούλιο δεν συμβαίνει για πρώτη φορά. Δώδεκα χρόνια πριν το 2006 η κυβέρνηση του Ρεπουμπλικάνου George W. Bush είχε μποϊκοτάρει το Συμβούλιο από την ίδρυσή του, πριν ο Δημοκρατικός Barack Obama αποφασίσει την ένταξη των ΗΠΑ σε αυτό.

Η κυβέρνηση Donald Trump επανεξετάζει την συμμετοχή της στο Συμβούλιο επιδιώκοντας την αλλαγή της ατζέντας του, η οποία καθημερινώς συμπεριλαμβάνει κάποιο θέμα σχετικό με το Ισραήλ. Ο Antonio Guterres Γενικός Γραμματέας του ΟHE θα προτιμούσε οι ΗΠΑ να παρέμεναν στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τονίζοντας την λύπη του για αυτή την απόφαση. Αντίστοιχη ήταν και η αντίδραση  του Βρετανού Υπουργού Εξωτερικών Boris Johnson, όπως επίσης και της Υπουργού Εξωτερικών της Αυστραλίας Julie Bishop. Η οργάνωση Human Rights Watch επέκρινε την στάση των ΗΠΑ καθώς το Συμβούλιο διαδρματίζει σημαντικό ρόλο σε χώρες όπως η Βόρεια Κορέα, η Συρία, η Μιανμάρ και το Νότιο Σουδάν.

Η πρέσβειρα των ΗΠΑ στον Οργανισμό  έσπευσε να καταστήσει σαφές προς όλους πως αυτή η απόφαση δεν αποτελεί υπαναχώρηση των ΗΠΑ προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα συνεχίσει να τα προασπίζεται. Ωστόσο ερωτηματικά έχει προκαλέσει η σχέση που ανέπτυξε ο πρόεδρος Donald Trump με ηγέτες χωρών που καταπατούν συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως της Σαουδικής Αραβίας, της Κίνας και της Αιγύπτου. Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου δείχνει την ανησυχία του για θέματα που αφορούν το Ισραήλ παραβλέποντας όμως τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συμβαίνουν στην Συρία και σε χώρες όπως η Μιανμάρ.

Βάση μιας έρευνας που έλαβε χώρα το 2017 από το φημισμένο Αμερικανικό  think tank Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (Council on Foreign Relations-CFR) και η οποία μελέτησε τις εργασίες που διεξήχθησαν στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, τα έτη όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν μέλος του Συμβουλίου παρατηρήθηκε μείωση πάνω από το μισό σε θέματα που αφορούσαν το Ισραήλ. Επομένως αναρωτιέται κανείς εάν είναι αυτός ο καταλληλότερος τρόπος να ασκήσουν πιέσεις οι ΗΠΑ στο Συμβούλιο, μέσω της αποχώρησής τους. Με αυτή την επιλογή οι Ηνωμένες Πολιτείες χάνουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα που κατείχαν, αυτό της διατύπωσης αντίθετης άποψης μέσα στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Σίγουρα αυτή η πρακτική θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντα όσων δεν συμμερίζονται την ίδια άποψη με τις ΗΠΑ και ενδεχομένως ξαναμπεί στην ατζέντα του Συμβουλίου το Ισραήλ σε συχνότερη ακόμη βάση.

Αρμόζει όμως μια τέτοια πρακτική σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ και κατά πόσο θεωρείται δημοκρατική η λειτουργία ενός  Διεθνούς Οργανισμού που προασπίζεται τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, εάν δεν αναπτύσσεται υγιής διάλογος και επιχειρήματα μεταξύ των μελών του; Σαφώς και η παραμονή των ΗΠΑ στο Συμβούλιο – συμπεριλαμβανομένων των αντιρρήσεών της για την ατζέντα του Συμβουλίου – θα προκαλούσε τριβές, όμως όταν πρόκειται για χώρες όπως οι ΗΠΑ τότε η λύση δεν πρέπει να είναι βεβιασμένη και καμία πλευρά δεν πρέπει να παρουσιάζεται ως δύσκαμπτη.

 

Σημειώσεις

https://www.cnn.gr/news/kosmos/story/135170/oi-hpa-apoxoroyn-apo-to-symvoylio-anthropinon-dikaiomaton-toy-ohe