Αποπυρηνικοποίηση: Εφικτή ή Ουτοπία;

Γράφει ο Αθανάσιος Σιαμπλής*, Ερευνητής SAFIA

Αποπυρηνικοποίηση: Εφικτή ή Ουτοπία; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι και τόσο απλή. Και αυτό διότι για να δεχτεί η κυβέρνηση ενός «πυρηνικού» κράτους την μερική ή πλήρη κατάργηση των πυρηνικών του όπλων, αυτό «απαιτεί» την παραχώρηση απτών πολιτικοοικονομικών ανταλλαγμάτων, μέσω των οποίων θα διασφαλίζονται τα ζωτικά κρατικά συμφέροντα, όπως το συμφέρον επιβίωσης και η οικονομική ευημερία αντίστοιχα.

Ειδικότερα στις 27 Φεβρουαρίου, έλαβε χώρα ο δεύτερος γύρος διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ-Βόρειας Κορέας στο Ανώι του Βιετνάμ. Βασικός στόχος της συνάντησης αυτής, ήταν, όπως αναφέρθηκε, η αποπυρηνικοποίηση της Β. Κορέας και η ταυτόχρονη άρση των οικονομικών και πολιτικών κυρώσεων από τις ΗΠΑ που επεβλήθησαν ομόφωνα από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 22/12/2017. Μερικές εξ ’αυτών αποτελούν όχι μόνο η απαγόρευση σχεδόν του 90% των εξαγωγών πετρελαίου προς την Πιονγκγιάνγκ θέτοντας ως «κατώφλι» τα 500χιλ. βαρέλια ετησίως αλλά και το «πάγωμα» των χρηματικών και μη πόρων που κατείχαν συγκεκριμένα πρόσωπα στο εξωτερικό, όπως το Υπουργείο των «Λαϊκών» Ενόπλων δυνάμεων.

Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ ζητούν την παύση του πυρηνικού προγράμματος της Βόρειας Κορέας, η οποία θα εκτείνεται πέραν της Γιονγκμπιόν την οποία πρόταξε η κυβέρνηση του Κιμ Γιονγκ Ούν ως «αντάλλαγμα». Η προαναφερθείσα αμερικανική αξίωση βασίζεται σε στοιχεία που έχουν οι ΗΠΑ, κατά τα οποία υπάρχουν κι άλλα «ενεργά» πυρηνικά οικόπεδα εντός της βορειοκορεατικής επικράτειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα που επιβεβαιώνει τον πρότερο ισχυρισμό, αποτελούν τα στοιχεία από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών της Νότιας Κορέας, η οποία κατέγραψε κινήσεις οχημάτων ανεφοδιασμού προς τις εγκαταστάσεις πυραυλικής έρευνας στη Σανουμντόνγκ εντός της οποίας έχει κατασκευαστεί  ο διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος Hwasong-15, που κρίνεται πως είναι ικανός να πλήξει τις ηπειρωτικές ΗΠΑ. Ταυτόχρονα ισχυρίζεται, πως η Πιονγκιανγκ συνεχίζει την διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου-πλουτώνιου από την οποία θα  «απογοητευόταν πάρα πολύ» ο Ντόναλντ Τραμπ.

Εντός του παρόντος πλαισίου, η αποτυχία κατάληξης σε ένα κοινό σχέδιο, για την οποία η κάθε πλευρά έχει διαφορετική εκδοχή, αναδεικνύει δύο στοιχεία. Το πρώτο σχετίζεται με την «ενισχυμένη» διαπραγματευτική θέση της Βόρειας Κορέας συγκριτικά με τις διαφορές με τις ΗΠΑ σε επίπεδο στρατιωτικής και οικονομικής ισχύος, η οποία απορρέει από την κατοχή των όπλων μαζικής καταστροφής των οποίων η «χρησιμότητα» έγκειται στην απειλή χρήσης τους.

Επιπλέον το δεύτερο στοιχείο συνδέεται με την αδυναμία καλλιέργειας κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης, το οποίο θα δημιουργούσε μια «στέρεη» βάση για συμφωνία, η οποία θα έδινε εγγυήσεις τόσο για την αποπυρηνικοποίηση της Πιονγκιανγκ στις ΗΠΑ όσο και για την άρση των κυρώσεων στην Βόρεια Κορέα. Υπό το πρίσμα αυτό οι μεν ΗΠΑ δύναται να διευρύνουν την πλανητική προβολή ισχύος τους σε μια περιοχή που γειτνιάζει με την «ανταγωνίστρια» Κίνα ενώ ταυτόχρονα η Βόρεια Κορέα θα έχει την δυνατότητα να αναπτύξει πολιτικές-διπλωματικές και οικονομικές συμμαχίες αναβαθμίζοντας την θέση της τόσο στην κορεατική χερσόνησο όσο και στην Διεθνή Κοινότητα.

Εντούτοις, γεγονότα όπως η παραμονή των αμερικανικών βάσεων στην Νότια Κορέα και η εκτόξευση νέου βαλλιστικού πυραύλου από την Πιονγκιανγκ, επιβεβαιώνουν το ότι τα κράτη επιδιώκουν «πρωτίστως» την διατήρηση της ασφάλειας τους και την ανάσχεση εξωτερικών απειλών και ύστερα συμφέροντα οικονομικής ή διεθνούς φύσεως, ανεξάρτητα από τις ειρηνικές διαθέσεις για μια «δίκαιη» συμφωνία.

Κλείνοντας δύναται να επισημανθεί πως μια «θετική» έκβαση των επιμέρους διαπραγματεύσεων ενδέχεται να λειτουργήσει ως «παράδειγμα» σύγκλισης και για τα υπόλοιπα πυρηνικά κράτη. Στοιχείο κομβικό καθώς διανύουμε μια περίοδο, στην οποία συμβάντα όπως η σύγκρουση Ινδίας-Πακιστάν και η αποχώρηση των ΗΠΑ από την INF, ξυπνούν και πάλι τους «εφιάλτες» ενός πυρηνικού πολέμου.

*Η παρούσα ανάλυση του Αθανασίου Σιαμπλή αναδημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του ΚΕΔΙΣΑ μέσα στα πλαίσια της συνεργασίας του με τη SAFIA.

Πηγή: https://thesafiablog.com/2019/03/14/siamplis-opinion-2/?fbclid=IwAR162fDEUZCEmADfIfCvb6aefD-vwXFrCYmsAh-F2g2Tk_zrEBEioUAEAgE