Σε μια δύσκολη συγκυρία για την Ευρωπαϊκή Ενωση, ο Ντέιβιντ Κάμερον παίζει… καθυστερήσεις, γεγονός που φέρνει σε δυσχερή θέση τις Βρυξέλλες. Για τον Βρετανό πρωθυπουργό, όμως, είναι η στιγμή να δηλώσει ότι δεν βιάζεται να ορίσει ημερομηνία για τη διεξαγωγή του περιβόητου δημοψηφίσματος.
Γνωρίζει όμως ότι και η ΕΕ από την πλευρά της δεν πρόκειται να περιμένει για πάντα, έχοντας να αντιμετωπίσει σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, χωρίς τον βρετανικό «πονοκέφαλο». Γι” αυτό ακολουθεί τη μέθοδο της εναλλαγής του μαστιγίου με το καρότο: από τη μια δίνει το πράσινο φως στους υπουργούς του να εκφραστούν ελεύθερα για το εάν τάσσονται υπέρ ή κατά της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ, με δεδομένο ότι σημαντική μερίδα του υπουργικού συμβουλίου προτιμά τις δυσκολίες ενός Brexit από την «ηγεμονία των Βρυξελλών».
Από την άλλη, από το βήμα του Νταβός καλεί τον επιχειρηματικό κόσμο να στηρίξει την προσπάθειά του, μιλώντας για τα οφέλη παραμονής της χώρας σε μια -«μεταρρυθμισμένη»- ευρωπαϊκή οικογένεια.
Πρόθεσή του είναι η διεξαγωγή δημοψηφίσματος μέχρι το τέλος του 2017, ενδεχομένως όμως και τον προσεχή Ιούνιο, προτού ξεκινήσουν και πάλι οι αυξημένες προσφυγικές ροές και αυξηθούν οι ευρωσκεπτικιστικές φωνές στη Βρετανία. Προϋπόθεση είναι να έχει επιτύχει κάποιες εξαιρέσεις για τη χώρα του από τις δεσμεύσεις που ισχύουν για τις υπόλοιπες χώρες-μέλη.
Αρχικά, η απόφαση του Κάμερον για δημοψήφισμα ήταν μια σπασμωδική αντίδραση στην άνοδο του αντιευρωπαϊκού κόμματος UKIP. Εκτοτε, όμως, οι προσπάθειές του δείχνουν πως προτιμά να διαπραγματευτεί ευνοϊκότερους όρους για τη Βρετανία, παραμένοντας μέλος της ΕΕ.
Οι βασικές απαιτήσεις που έχει θέσει στο τραπέζι κινούνται σε τέσσερις άξονες: να αποκτήσει η Βρετανία τη δυνατότητα απόρριψης της ιδρυτικής αρχής της ΕΕ για μια «διαρκώς πιο στενή ένωση». Στόχος του είναι να μην υποχρεωθεί ποτέ να γίνει μέρος ενός ευρωπαϊκού ομοσπονδιακού κράτους. Αλλο φλέγον ζήτημα είναι το ενιαίο νόμισμα. Επιθυμία του Κάμερον είναι να αναγραφεί με σαφήνεια στις ευρωπαϊκές Συνθήκες ότι η ΕΕ είναι μια πολυνομισματική ένωση και να διαγραφεί ο χαρακτηρισμός του ευρώ ως «επίσημου νομίσματος της ΕΕ».
Αυτό συνεπάγεται ότι τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης δεν θα μπορούν να επιβάλλουν όρους στις χώρες που δεν μετέχουν στη ζώνη του ευρώ. Στο σημείο αυτό υπάρχει χώρος για παραχωρήσεις από την ευρωπαϊκή πλευρά. Γερμανία και Γαλλία έχουν αποδεχθεί ότι θα πρέπει να υπάρξει η ανάλογη πρόβλεψη.
Αλλο ένα σημείο στο οποίο αναμένεται να υπάρξει συμφωνία είναι η παραχώρηση μεγαλύτερης αυτονομίας στο Κοινοβούλιο της χώρας, κάτι που έχουν απαιτήσει και άλλα μέλη της ΕΕ. Στις Βρυξέλλες ακούγεται ότι σκέφτονται την καθιέρωση ενός συστήματος «κόκκινης κάρτας», που θα επιτρέπει στα εθνικά κοινοβούλια να μπλοκάρουν νέες κοινοτικές οδηγίες. Αυτό στο οποίο δεν πρόκειται να υπάρξει ευρωπαϊκή υποχώρηση είναι η δυνατότητα που έχει ζητήσει ο Κάμερον να κάνει επί της ουσίας διακρίσεις βάσει εθνικότητας στο ποιους εργαζόμενους από χώρες της ΕΕ θα αποδέχεται στη Βρετανία.
Ο Ντόναλντ Τουσκ έχει φροντίσει να ξεκαθαρίσει ότι το Λονδίνο δεν μπορεί να επιλέξει ποιοι Ευρωπαίοι θα γίνονται δεκτοί σε βρετανικό έδαφος και ποιοι όχι. Βεβαίως, ο Τουσκ και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι ο Κάμερον δεν μπορεί να φύγει από τη Σύνοδο με άδεια χέρια. Σε μια τέτοια περίπτωση, το Brexit θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα. Αλλωστε και οι αναποφάσιστοι Βρετανοί ψηφοφόροι αυτό περιμένουν. Μια επιτυχία στη διαπραγμάτευση, η οποία θα καθορίσει προς τα πού θα γείρει η πλάστιγγα στο δημοψήφισμα.
Ορισμένα στελέχη των Βρυξελλών βλέπουν το Brexit ως την ευκαιρία να ολοκληρωθεί η βαθύτερη ενσωμάτωση στους κόλπους της ΕΕ. Η άλλη όψη του νομίσματος, όμως, είναι ότι το κενό που θα αφήσει το Λονδίνο αποχωρώντας θα είναι μεγάλο και θα δώσει την αδιαφιλονίκητη πρωτοκαθεδρία στον γαλλογερμανικό άξονα. Στο Νταβός σύσσωμοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο ενός Brexit, ο Γάλλος πρωθυπουργός, Μανουέλ Βαλς, και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, χαρακτήρισαν το σενάριο αυτό «τραγωδία» και «καταστροφή».
Και για τη Βρετανία, όμως, η απόφαση για έξοδο από την ΕΕ θα είναι μάλλον το πιο εύκολο κομμάτι της διαδικασίας. Το Λονδίνο θα υποχρεωθεί να προσαρμόσει εκ νέου τη βρετανική νομοθεσία, να αφαιρέσει ή να τροποποιήσει τις κοινοτικές οδηγίες που έχουν ενσωματωθεί στο παρελθόν και να λάβει υπόψη ότι όλες οι ευρωπαϊκές συμφωνίες με τρίτες χώρες δεν θα αφορούν πλέον τη Βρετανία. Επιπλέον, θα πρέπει να λάβει μέτρα για τα περίπου 2 εκατ. Βρετανών που ζουν σε χώρες της ΕΕ και θα χάσουν την ευρωπαϊκή υπηκοότητα.
Τέλος, θα αναγκαστεί όχι μόνο να συνάψει νέες εμπορικές συμφωνίες με τον υπόλοιπο πλανήτη, αλλά σαφέστατα δεν θα καταφέρει να πετύχει τόσο ευνοϊκούς όρους όσο η ΕΕ, ως τεράστια ενιαία αγορά, που αντιστοιχεί στο 35% του παγκόσμιου εμπορίου.
Νέες συμφωνίες, φυσικά, θα χρειαστούν και με τις χώρες της ΕΕ. Εφόσον θελήσει να συνεχίσει να έχει πρόσβαση στην ενιαία αγορά, όπως η Νορβηγία και η Ελβετία, το κόστος θα είναι σημαντικό, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά.
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, θα υπάρχει στήριξη υπέρ της καμπάνιας για την παραμονή της Βρετανίας στην ΕΕ. Σύμφωνα με τους «Financial Times», η JP Morgan, Morgan Stanley και Bank of America θα ενισχύσουν με εξαψήφια ποσά το στρατόπεδο «Britain Stronger in Europe», ακολουθώντας την Goldman Sachs, που έχει ήδη προσφέρει περίπου 700.000 δολάρια.
ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΥΠΕΡ ΤΟΥ «ΝΑΙ»
ΕΜΠΟΡΙΟ: Ως μέλος της ΕΕ, η Βρετανία εξασφαλίζει καλύτερους όρους στις εμπορικές συναλλαγές. Γλιτώνει τους εξαγωγικούς δασμούς και τη γραφειοκρατία, πράγμα σημαντικό, καθώς το 45% των βρετανικών εξαγωγών έχει προορισμό την ΕΕ.
ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΌΣ: Η Βρετανία καταβάλλει στην ΕΕ 340 στερλίνες ετησίως ανά νοικοκυριό, ποσό μικρό σε σύγκριση με τις 3.000 στερλίνες που παίρνει από τα προνόμιά της ως κράτος-μέλος. Είτε μείνει στην ΕΕ είτε όχι, θα πρέπει να πληρώνει το κόστος πρόσβασης στην κοινή αγορά.
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ: Η έξοδος δεν συνεπάγεται μειωμένη μετανάστευση. Οι χώρες που διατηρούν εμπορικούς δεσμούς με την ΕΕ χωρίς να είναι κράτη-μέλη παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά μετανάστευσης από τη Βρετανία.
ΕΠΙΡΡΟΗ: Στις διεθνείς συνόδους, η Βρετανία αντιπροσωπεύεται από τον Βρετανό υπ. Εξ. αλλά και από τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ. Η συνεργασία έχει συμβάλει στην καταπολέμηση του Eμπολα καθώς και της πειρατείας στην Αφρική.
ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΥΠΕΡ ΤΟΥ «ΟΧΙ»
ΕΜΠΟΡΙΟ: Η Βρετανία μπορεί να διαπραγματευτεί μια νέα σχέση με την ΕΕ, χωρίς να δεσμεύεται από την κοινοτική νομοθεσία. Μπορεί επίσης να εξασφαλίσει εμπορικές συμφωνίες με άλλες σημαντικές χώρες όπως είναι η Κίνα, η Ινδία και οι ΗΠΑ.
ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΌΣ: Η Βρετανία μπορεί να σταματήσει να στέλνει 350 εκατ. στερλίνες στις Βρυξέλλες κάθε εβδομάδα, ποσό αντίστοιχο με το 50% του προϋπολογισμού των σχολείων. Τα χρήματα θα μπορούσαν να επενδυθούν σε επιστημονική έρευνα και επιχειρηματικότητα.
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ: Η Βρετανία μπορεί να αλλάξει το «δαπανηρό και ανεξέλεγκτο» σύστημα που κρατάει ανοιχτή την πόρτα σε όλους τους Ευρωπαίους, ενώ παράλληλα κρατάει έξω μη Ευρωπαίους μετανάστες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην οικονομία.
ΕΠΙΡΡΟΗ: Η Βρετανία έχει περιορισμένη επιρροή εντός της ΕΕ. Εγκαταλείποντας την Eνωση, μπορεί να ανακτήσει θέσεις σε διεθνείς θεσμούς και να ασκήσει ισχυρότερη επιρροή στο ελεύθερο εμπόριο και στη συνεργασία.
Πηγή: www.ethnos.gr