Σε ρόλο μεσολαβητή μεταξύ Αγκυρας και Μόσχας εμφανίζεται ο Μπαράκ Ομπάμα με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, μία εβδομάδα μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αεροπλάνου από την τουρκική πολεμική αεροπορία. Ο Αμερικανός πρόεδρος συναντήθηκε χθες με τον Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της διεθνούς διάσκεψης για την κλιματική αλλαγή, στο Παρίσι, αφού μία ημέρα νωρίτερα είχε κατ’ ιδίαν συνομιλία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, στον οποίο εξέφρασε τη «λύπη» του για το συμβάν.
«Θέλω να είμαι πολύ σαφής: η Τουρκία είναι σύμμαχός μας στο ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το δικαίωμά της να υπερασπίζεται την επικράτειά της», δήλωσε ο Μπαράκ Ομπάμα μετά τη συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν. Ο Αμερικανός πρόεδρος υπογράμμισε την ανάγκη να τερματισθεί η αντιπαράθεση Ρωσίας-Τουρκίας, σημειώνοντας: «Ολοι έχουμε έναν κοινό εχθρό, που λέγεται “Ισλαμικό Κράτος”, και επιθυμώ να βεβαιωθώ ότι εστιάζουμε στην καταπολέμησή του».
Από την πλευρά του, ο Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε συμφιλιωτικούς τόνους. «Είμαστε πάντα πρόθυμοι να προσφύγουμε στη γλώσσα της διπλωματίας για να αποφύγουμε τις εντάσεις», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος, αποκρούοντας τις αιτιάσεις που είχε εκφράσει μία ημέρα νωρίτερα ο Βλαντιμίρ Πούτιν, σύμφωνα με τις οποίες η Αγκυρα κατέρριψε το ρωσικό αεροπλάνο γιατί ήθελε να προστατέψει το λαθρεμπόριο πετρελαίου του «Ισλαμικού Κράτους». «Αν αυτές οι καταγγελίες αποδειχθούν αληθινές, θα παραιτηθώ από πρόεδρος», δήλωσε χαρακτηριστικά ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας.
Παρά τις διαβεβαιώσεις του Ερντογάν, η διαπερατότητα των τουρκικών συνόρων από τους τζιχαντιστές φαίνεται ότι εξακολουθεί να απασχολεί την Ουάσιγκτον. Ο Μπαράκ Ομπάμα δήλωσε χθες ότι έθεσε το θέμα στον Ερντογάν, προσθέτοντας ότι, αν και η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει πρόοδο στη θωράκιση των συνόρων της με τη Συρία, υπάρχουν ακόμη «κενά» τα οποία πρέπει να καλυφθούν. Σε άλλες δηλώσεις του, ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε τη θέση του ότι ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ Ασαντ δεν μπορεί να έχει ρόλο μετά την ειρήνευση της χώρας του και εξέφρασε την ελπίδα ότι η Ρωσία θα αλλάξει γραμμή στο Συριακό, αναλογιζόμενη και τις εμπειρίες από τη μακρόχρονη εμπλοκή της στο Αφγανιστάν.
Την ίδια ώρα, στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ έσπευδαν να ενισχύσουν τις αμυντικές δυνατότητες της Τουρκίας, καλύπτοντας το κενό που άφησε η απόσυρση των αμερικανικών και των γερμανικών πυραύλων Patriot για λόγους συντήρησης. Ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ φρόντισε να αποσυνδέσει την κίνηση αυτή του ΝΑΤΟ από την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, τονίζοντας ότι η κάλυψη του κενού στην τουρκική αντιαεροπορική-αντιπυραυλική ασπίδα είχε δρομολογηθεί πολύ νωρίτερα από το επεισόδιο της 24ης Νοεμβρίου. Διπλωματικοί αναλυτές σημειώνουν, ωστόσο, ότι το «Ισλαμικό Κράτος» δεν διαθέτει πολεμική αεροπορία, με αποτέλεσμα η θωράκιση της Τουρκίας να κατευθύνεται εκ των πραγμάτων περισσότερο προς την πλευρά της Ρωσίας.
Στο μεταξύ, η επιδείνωση των ρωσοτουρκικών σχέσεων ρίχνει τη σκιά της στις διαβουλεύσεις της Βιέννης για την πολιτική επίλυση του συριακού προβλήματος. Η εκπρόσωπος Τύπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα αναγνώρισε χθες ότι η κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους «δυσκόλεψε τις συνομιλίες της Βιέννης» και ενίσχυσε την εκτίμηση της Μόσχας ότι είναι αναγκαίο όλες οι πλευρές να συμφωνήσουν ποιες οργανώσεις που δρουν στη Συρία είναι τρομοκρατικές –επομένως δεν έχουν θέση στην ειρηνευτική διαδικασία– προτού αρχίσει νέος γύρος διαπραγματεύσεων. Αν δεν υπάρξει συμφωνία επ’ αυτού, δεν θα γίνει δυνατή η κοινή δράση εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους», τόνισε η Ρωσίδα αξιωματούχος.
Τέλος, ρωσικές στρατιωτικές και διπλωματικές πηγές, τις οποίες επικαλείται το πρακτορείο RIANovosti, διαψεύδουν δημοσιεύματα που υποστήριζαν ότι η Τουρκία έχει μπλοκάρει τη διέλευση ρωσικών σκαφών από τα Δαρδανέλλια και ότι ένα τουρκικό υποβρύχιο βρέθηκε σε πολύ μικρή απόσταση από ρωσικό εμπορικό πλοίο. Οι εν λόγω πηγές υποστήριζαν ότι οι όποιες καθυστερήσεις οφείλονταν σε συνήθη αίτια (ομίχλη, συνωστισμός) και ότι η ναυσιπλοΐα στα Στενά του Βόσπορου διεξάγεται κανονικά.
Πηγή: www.kathimerini.gr