Ελληνικά
Γράφει ο Ιπποκράτης Δασκαλάκης*, Αντιστράτηγος ε.α. & Δ/ντης Μελετών Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ)
Τα δύο C-130H απογειώθηκαν τις πρωινές ώρες με διαφορά λίγων λεπτών από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας (27/12/2020). Έμφορτα με ανθρωπιστική βοήθεια και κατεύθυνση την Τρίπολη και τη Βεγγάζη της Λιβύης αντίστοιχα στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας της ελληνικής κυβέρνησης για ανακούφιση του πολλαπλά δοκιμαζόμενου λιβυκού λαού. Είχαν προηγηθεί λεπτές διαπραγματεύσεις, με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές και με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι αποστολές εξελίχθησαν ομαλά και η πτήση από την Τρίπολη τις μεσημεριανές ώρες έλαβε το δρόμο της επιστροφής. Προβλήματα συντονισμού στην εκφόρτωση καθυστέρησαν την αναχώρηση του δεύτερου C-130Η που τελικά στις 22.17, απογειώθηκε με προορισμό το αεροδρόμιο της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου. Το ίδιο αεροσκάφος μετέφερε και ολιγομελές προσωπικό των ειδικών δυνάμεων που θα συμμετείχε τις επόμενες ημέρες σε κοινές επιχειρήσεις στο πλαίσιο της ελληνοαιγυπτιακής άσκησης «Μέδουσα». Το αεροσκάφος κινήθηκε αρχικά ανατολικά, σύμφωνα με το σχέδιο πτήσεως, και αφού διένυσε 50 χιλιόμετρα αντέστρεψε πορεία κινούμενο πλέον νοτιοδυτικά και πετώντας σε χαμηλό ύψος με τη βοήθεια συστημάτων νυκτερινής όρασης και κλειστά όλα τα συστήματα εντοπισμού.
Περίπου 2 ώρες νωρίτερα, από το αιγυπτιακό Landing Helicopter Dock (LHD) Gamal Abdel Nasser, που βρίσκονταν μεταξύ Κρήτης και δυτικής Αιγύπτου, απογειώθηκαν δύο ελληνικά μεταγωγικά ελικόπτερα CH-47D, δύο επιθετικά ελικόπτερα AH-64D και ένα ελικόπτερο έρευνας-διάσωσης μάχης Super Puma AS 332C1 με νότια κατεύθυνση. Ο σχηματισμός πετούσε σε χαμηλό ύψος ώστε να μη γίνει αντιληπτός από τα radar ερεύνης της περιοχής. Σύντομα συνάντησε τις χαμηλές ακτές της ανατολικής Λιβύης και συνέχισε την πορεία με νοτιοδυτική κατεύθυνση προς το εσωτερικό της αφρικανικής χώρας. Ταυτόχρονα ένας σχηματισμός οπλισμένων αεροσκαφών έξι F-16 Block52+ απογειώνονταν από την βάση της Σούδας. Είχε προηγηθεί ένα αεροσκάφος Erieye EMB-145H AEW&C που κινούμενο στο άξονα Σούδα-Αλεξάνδρεια επιτηρούσε τον εναέριο χώρο του Λιβυκού Πελάγους και την ενδοχώρα της Λιβύης.
Τα ελληνικά ελικόπτερα μετά από μια νυκτερινή πτήση σε χαμηλό ύψος έφθασαν πάνω από ένα εγκαταλειμμένο χωματένιο αεροδιάδρομο περίπου 300 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Βεγγάζης. Τα επιθετικά ελικόπτερα σάρωσαν δύο φορές το χώρο και έλαβαν θέση καλύψεως σε αιώρηση στα δύο άκρα του πρόχειρου αεροδιαδρόμου ενώ το πρώτο CH-47D προσγειώθηκε και από μέσα κατέβηκαν και ακροβολίστηκαν δύο ομάδες των ΕΤΑ. Δίπλα σε ένα εγκαταλειμμένο κτίριο βρίσκονταν δύο φορτηγά και δύο ακόμη pick-up οχήματα. Ο επικεφαλής της μιας ομάδος κινήθηκε προς το κτίριο όπου και τον υποδέχθηκε ο Έλληνας σύνδεσμος της ΕΥΠ που δρούσε πάνω από τρία χρόνια στη σπαρασσόμενη χώρα. Ο σύνδεσμος εδώ και δεκαπέντε ημέρες διαπραγματεύονταν και τελικά κανόνισε τη σημερινή συνάντηση με ντόπιους οπλαρχηγούς. Το δεύτερο CH-47D προσγειώθηκε σε κοντινή απόσταση από το κτίριο και μια ακόμη ομάδα των ΕΤΑ έλαβε θέσεις μάχης ενώ 5 άνδρες κινήθηκαν προς τα φορτηγά. Τα καλύμματα των φορτηγών απομακρύνθηκαν από τους ντόπιους οδηγούς και οι αποβιβασθέντες επιθεώρησαν τα φορτωμένα υλικά. Σε πέντε λεπτά, η ομάδα ανέφερε στον επικεφαλής της επιχείρησης ότι πράγματι το μυστηριώδες φορτίο των δύο φορτηγών ήταν το συμφωνηθέν. Ο υπαξιωματικός διαβιβάσεων ήρθε άμεσα σε ασύρματη επαφή με το C-130H που πλησίαζε από τα βορειανατολικά και σε ελάχιστο χρόνο είχε τοποθετηθεί η απαραίτητη σήμανση στα άκρα του διαδρόμου. Το βαρύ μεταγωγικό ακούμπησε τον χωμάτινο διάδρομο σηκώνοντας σύννεφο σκόνης και ακινητοποιήθηκε -με τις μηχανές να λειτουργούν ακατάπαυστα- δίπλα στα 2 φορτηγά. Ο καταπέλτης κατέβηκε και ένας ανυψωτής φορτίου μαζί με 6-7 άτομα όρμησαν μέσα από το αεροσκάφος. Ταυτόχρονα το Super Puma ακούμπησε το έδαφος και δύο άνδρες με ισάριθμες βαλίτσες κατέβηκαν και μπήκαν στο εγκαταλειμμένο κτίριο. Οι δύο βαλίτσες αφού ελέγχθηκαν από τους 4 βαριά οπλισμένους ντόπιους φορτώθηκαν στα δύο pick-up. Τα δύο ελικόπτερα συνέχιζαν να είναι σε αιώρηση επιτηρώντας με τα όργανα νυκτερινής σκόπευσης τον χώρο ενώ σε απόσταση 350 χιλιομέτρων, πάνω από το λιβυκό πέλαγος, ο σχηματισμός ήταν σε ετοιμότητα επέμβασης. Συγχρόνως τα πληρώματα των τριών προσγειωμένων ελικοπτέρων προχωρούσαν στον ανεφοδιασμό των αεροσκαφών και επιθεώρηση τους. Η φόρτωση του C-130H δεν κράτησε πάνω από 15 λεπτά και το βαρύ αεροσκάφος γρήγορα ανυψώθηκε παίρνοντας βορειοανατολική πορεία προς την Αλεξάνδρεια. Το ελληνικό κλιμάκιου συνδέσμων στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Αλεξάνδρειας είχε φροντίσει για τη διευθέτηση των λεπτομερειών της «μικροκαθυστέρησης» και «μικροαπόκλισης» της πορείας του αεροσκάφους. Μετά την απογείωση του αεροσκάφους τα δύο pick-up και τα φορτηγά χάθηκαν με ιλιγγιώδη ταχύτητα ακολουθώντας νότια πορεία. Τα δύο επιθετικά ελικόπτερα ανεφοδιάστηκαν εναλλάξ και σύντομα και το τελευταίο ελικόπτερο εγκατέλειψε τον αεροδιάδρομο στο μέσο του πουθενά. Η πορεία ήταν πλέον προς το Λιβυκό πέλαγος και την ελληνοαιγυπτιακή αρμάδα όπου και θα (επανα)προσνηώνονταν στο αιγυπτιακό LHD στο πλαίσιο μιας ακόμη συνεκπαίδευσης των δύο φίλων κρατών.
Με την ολοκλήρωση της επιστροφής των αεροσκαφών στο ελικοπτεροφόρο και στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Αλεξάνδρειας αντίστοιχα, ο σχηματισμός των F-16 έπαιρνε και αυτός τον δρόμο της επιστροφής. Η επιχείρηση «Όσιρις» είχε ολοκληρωθεί με απόλυτη επιτυχία. Ο Α/ΓΕΕΘΑ σήκωσε το τηλέφωνο του για να ενημερώσει τον πολιτικό του προϊστάμενο. Την επομένη το βράδυ -και πάλι με συνθήκες μυστικότητας- το C-130H προσγειώνονταν στην βάση της Ελευσίνας και ένα Bayraktar TB2 σε αρκετά καλή κατάσταση, δεδομένης της κατάρριψης του, ξεφορτώνονταν από ειδικευμένα στελέχη που θα σύντομα θα προσπαθούσαν να εκμαιεύσουν πολύτιμες πληροφορίες για την αντιμετώπιση του.
Η σχεδίαση και προετοιμασία της επιχείρησης κάλυπτε δεκάδες πιθανά σενάρια εξέλιξης, από ευνοϊκά μέχρι και απολύτως αρνητικά και διήρκησε δύο εβδομλαδες. Βασικές παράμετροι της σχεδίασης, η μείωση των κινδύνων για το εμπλεκόμενο προσωπικό αλλά και η ετοιμότητα αληθοφανούς προβολής μιας επιχείρησης έρευνας και διάσωσης σε αφιλόξενο περιβάλλον για ένα αεροσκάφος που αντιμετώπιζε προβλήματα σε μια καθόλα νόμιμη επιχείρηση ανθρωπιστικής βοήθειας. Η αίσια έκβαση ήταν αποτέλεσμα της άψογης προετοιμασίας, συνεργασίας και εκτέλεσης με την εμπλοκή των Υπουργείου Εξωτερικών , Εθνικής Άμυνας, ΕΥΠ και δεκάδων μονάδων και στελεχών των ενόπλων δυνάμεων.
Για την επιχείρηση «Όσιρις» δεν θα διαβάσετε πουθενά σχετικές πληροφορίες και ο λόγος είναι επειδή δεν έγινε ποτέ! Είναι μια φανταστική ιστορία που χρησιμοποιεί όμως πραγματικά δεδομένα και δυνατότητες. Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις -σε συνεργασία και με άλλους κρατικούς φορείς- έχουν τις δυνατότητες εκτέλεσης παρόμοιων και ακόμη πιο απαιτητικών ειδικών επιχειρήσεων, σε επίπεδα τεχνογνωσίας, σχεδιασμού, οργάνωσης, στελέχωσης και φυσικά εκτέλεσης. Οι χαμηλής σχετικά έντασης συγκρούσεις με χαμηλής ορατότητας εμπλοκή των ενόπλων δυνάμεων των ενδιαφερομένων χωρών θα γίνονται ολοένα και συχνότερες και δυστυχώς ο αντίπαλος δεν μας αφήνει πλέον πολλές επιλογές. Η αποτροπή του δεν αρκεί να λαμβάνει χώρα στα παραδοσιακά μέτωπα της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης αλλά αναγκαστικά επεκτείνεται σε περιοχές της περιφέρειας και με μη άμεσες στρατιωτικές ενέργειες. Αναμφίβολα, θεμέλια της επιτυχίας σε κάθε επιχείρηση εξακολουθούν να είναι ο επαγγελματισμός, ο κατάλληλος εξοπλισμός και η αποφασιστικότητα σε κάθε κλιμάκιο και επίπεδο.
Η παρούσα ανάλυση πρωτοδημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα slpress.gr (28/12/2020)
*Η δημοσίευση της παρούσης ανάλυσης του κ.Ιπποκράτη Δασκαλάκη Αντιστρατήγου ε.α. και Δ/ντη Μελετών του ΕΛΙΣΜΕ πραγματοποιείται μέσα στα πλαίσια της συνεργασίας του ΚΕΔΙΣΑ με το ΕΛΙΣΜΕ σε επίπεδο cross-posting αναλύσεων.
